جنگ، جهنم است

زمانه، زمانه جنگ بود. جنگی میان ویتنام شمالی و جنوبی که آمریکایی‌ها و جبهه شرقی جهان یعنی چین و شوروی به آن بیش از پیش دامن زدند. جنگی که آمریکا برای جلوگیری از گسترش کمونیست به آن دست زد و برایش هیچ دستاوردی جز کشتار، ویرانی، تخریب و از بین رفتن صدها هزار زندگی به همراه نداشت.

در این میانه، هورست فاس عکاس ۲۱ ساله آمریکایی هم برای مستند کردن جنگ در ویتنام پا به جهنمی از خون و آتش گذاشت و فجایعی را که به چشم می‌دید با دوربین مستند کرد.

شاید معروف‌ترین عکس فاس، عکسی باشد از صحنه دویدن چند کودک که پس از ریخته شدن بمب‌های ناپالم (بمب‌هایی حاوی ترکیبی از بنزین که قدرت شعله‌وری بسیار بالایی دارند و خاصیت ژلاتینی و چسبندگی‌شان، سوزانندگی آنها را تا ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد بالا می‌برد وتقریبا ضدآب به حساب می‌آیند) در روستایشان در ویتنام جنوبی، در حال دویدن هستند. کودکانی که می‌سوزند و ضجه‌زنان می‌دوند؛ آن‌ها فریاد می‌زدند داریم می‌سوزیم.

این عکس هولناک که برنده جایزه پولیتزر هم شد تنها عکس دیدنی فاس به شمار نمی‌آید.

عکسی از هورست فاس، ویتنام جنوبی، بمب‌ها ناپالم
عکسی از هورست فاس، ویتنام جنوبی، بمب‌ها ناپالم

سال ۱۹۶۵، فاس، عکاس اسوشیتدپرس، در ویتنام جنوبی از جوان ۱۹ ساله‌ای عکس می‌گیرد که روی سربندش، شعار جذابی نوشته شده است: «جنگ، جهنم است.» فاس اما زیر این عکس این گونه می‌نویسد: «سرباز ناشناس ارتش، ۱۸ ژوئن ۱۹۶۵»؛ هویت این سرباز جوان و خنده‌رو بعد از چند دهه مشخص می‌شود. سربازی که با نگاه معصوم خود همان چیزی را می‌گفت که سربندش با کلمات از آن سخن می‌راند.

هورست فاس، سرباز ناشناس، ویتنام ۱۹۶۵
هورست فاس، سرباز ناشناس، ویتنام ۱۹۶۵

سال ۲۰۱۲ همسرش نام او را رسما اعلام کرد. نام وی لری وین چافین بود. او به مدت یک سال در جبهه‌های ویتنام در نیروی هوایی خدمت کرد و پس از بازگشت امیدوار بود تا شاید تیراژ بالای این عکس او را ثروتمند سازد.

همسرش زمانی را به خاطر داشت که او از جنگ برگشته بود و تعداد زیادی از چاپ نوارها و عکس‌های خودش را با تحت عنوان سرباز ناشناس زیر بغل گرفته بود و با لحنی شامادنه‌ می‌گفت که این عکس‌ها به زودی او را ثروتمند خواهد کرد.

لری وین چافین، به زودی پس از بازگشت با بیماری‌هایی مختلف از جمله دیابت دست به گریبان شد. بیماری‌ای که به احتمال زیاد در نتیجه استفاده از عامل نارنجی در بدنش ظهور پیدا کرده بود. عامل نارنجی، سمی بود که ارتش آمریکا برای از بین بردن جنگل‌های پناهگاه ویت‌کنگ‌ها در ویتنام از آن استفاده می‌کرد. آمارها نشان داد که بر اثر این سم‌پاشی‌ها، ۴۰۰ هزار نفر کشته یا ناقص‌العضو شدند و ۵۰۰ هزار کودک با اختلالات مادرزادی به دنیا آمده است.

لری وین چافین سرانجام به سال ۱۹۸۵ در سن ۳۹ سالگی به دلیل چند بیماری جان خود را از دست داد.