مقایسه تولید تیرچه صنعتی(ماشینی) با تولید تیرچه سنتی(دستی):
سقف تیرچه و بلوک یکی از پرکاربردترین سقف ها از لحاظ اجرایی می باشد.دلیل این امر نیز ارزان بودن، مقاومت بالای تیرچه بلوک در برابر نیروهای جانبی، سهولت و تبحر پیمانکاران در اجرا می باشد.
پس به دلیل اهمیت این موضوع، به بررسی آن می پردازیم:
مهمترین جز سقف های تیرچه بلوک، تیرچه سقف می باشد. در گذشته تیرچه ها بصورت دستی و سنتی تولید می شدند که البته هنوز هم تولید می شوند،البته امروزه با تولید صنعتی این محصول،بسیاری از ایرادات تولید سنتی رفع گردیده است.
با بررسی ها و تحقیقات انجام شده، به تفاوت تولیدات تیرچه سنتی(دستی) با نوع تیرچه صنعتی (پرسی) می پردازیم:
الف) بررسی تیرچه صنعتی و تیرچه سنتی از لحاظ فنی:
میلگردهای برشی:
میلگردهای برشی در تیرچه های سنتی ، ابتدا به صورت دستی به شکل زیگزاگ در آمده،سپس به توسط الکترود و دستگاه جوش به شکل اسکلت تیرچه در می آید.به دلیل اینکه تولید سنتی متکی به نیروی انسانی خطا در آن اجتناب ناپذیر است و باعث عدم تقارن و ناشاغولی در ساخت تیرچه های سنتی می گردد.و این امر منجر میگردد که توزیع نیروهای داخلی در خرپا هم راستا نخواهد بود که باعث اعوجاج و پیچش تیرچه و کمانش جانبی قبل از رسیدن به تسلیم نهایی می گردد.
اما در تیرچه های صنعتی(ماشینی) دقت در ساخت و تقارن تیرچه ماشینی سبب تعادل آن در بارگذاری شده و به علت هم راستایی نیروهای داخلی ،دچار کمانش نمی گردد.
با توجه به اینکه زیگزاگ ها در تیرچه سنتی،به صورت نا متقارن می باشد، با جدا شدن فقط یک عضو قطری برشی از میلگرد بالایی،اتصال زیگزاگ از بال فوقانی از بین می رود و تیرچه باربری خورد را از دست خواهد داد.
اما در تیرچه های صنعتی(ماشینی) حتی اگر بارگذاری باعث کمانش زیگزاگ ها گردد،اتصال زیگزاگ ها با بال فوقانی حفظ می شود و تیرچه همچنان باربری خواهد داشت.
نکته دیگر در رابطه با میلگرد عرضی در تیرچه های سنتی:به دلیل اینکه میلگردهای عرضی در تیرچه های سنتی از میلگردهای شاخه خم می شوند،و حداکثر طول موجود برای میلگرد شاخه نمره۸ به طول ۱۲ متر است.و اگر به صورت زیگزاگ خم شود تبدیل به زیگزاگ به طول حدودا ۴ متر می شود.یعنی اگر بخواهند تیرچه ای بیشتر از طول ۴ متر تولید کنند مجبور هستند که باقیمانده زیگزاگ را به صورت جوش سر به سر اضافه نمایند که این موجب عدم پیوستگی در کل طول تیرچه می گردد.
در حالیکه در تیرچه های صنعتی به دلیل استفاده از میلگرد کلاف عرضی، پیوستگی در هر اندازه ای حفظ میگردد.
جوش قوس الکتریکی:
طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۱-۲۹۰۹ ، بند ۱-۴، ″اتصال خرپای تیرچه و تیرچه فولادی با استفاده از جوش قوس الکتریکی با الکترود دستی پوشش دار و با استفاده از شعله(اکسی استیلن و مشابه آن)، مجاز نمی باشد.‟ علی رغم اشاره صریح استاندارد، تولید تیرچه های سنتی با جوش قوس الکتریکی(جوش دستی) شایع است.
طبق استاندارد، جوشکاری با قوس الکتریکی برای میلگردهای A3(S400) مجاز نیست. اما در حالیکه در روش ماشینی این اتصال توسط جوش مقاومتی( نقطه جوش) انجام می شود و برای همه نوع میلگردها مجاز است.
در تولید تیرچه های دستی(سنتی)،از الکترود برای جوشکاری استفاده میگردد.و به دلیل وجود ناخالصی در الکترود،در حین جوشکاری فولاد ذوب شده و با گل جوش ترکیب می شود این ناخالصی ها وارد ترکیبات فولاد شده، که این امر باعث کاهش قطر موثر آرماتور و هم کاهش کیفیت فولاد در مقطع اتصال می شود که همه این عوامل باعث کاهش مقاومت تیرچه در برابر تنشهای برشی و کششی می شود.
در حالیکه در تولید تیرچه صنعتی، با استفاده از گانهای جوش در سیستم جوش نقطه ای و پرس آرماتورها،مشکلات حل شده است.
کاهش میلگرد مصرفی:
استفاده از تیرچه ماشینی(تیرچه صنعتی) باعث کاهش ۳۳% سطح مقطع میلگرد زیگزاگ مصرفی میشود.
کاهش مصرف میلگرد بالا:
تذکر: طبق نشریه ۵۴۳ معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور مورخ سال ۱۳۹۰،طبق بند ۲-۳-۲-۱-۳، چنانچه تیرچه در کارخانه و یا به روش نقطه جوش(جوش مقاومتی) تولید شوند، می توان قطر میلگرد بالا را mm2 کاهش داد.
و این خود در کاهش وزن سازه موثر می باشد.
سرعت تولید:
در روش تولید دستی(سنتی)، با استفاده از دو نفر کارگر نمی توان بیش از ۲۰۰ متر تولید کرد ،در حالیکه در تولید صنعتی با توجه به سرعت دستگاه میتوان با سرعت۳ الی ۱۲ متر در دقیقه (با توجه به نوع دستگاه) تولید خرپای صنعتی داشت.
کنترل کیفی خرپا و تیرچه:
در تولید سنتی هیچ گونه نظارتی از جانب فرد مسئول وجود ندارد و زیر نظر اداره استاندارد نمی باشند.
در حالیکه در تولیدات صنعتی، با توجه به پروانه استاندارد محصول، حضور فرد کنترل کیفی در محل کارخانه الزامی می باشد.
این افراد رابط اداره استاندارد با کارخانه می باشند و موظفند آزمایشات دوره ای و کنترلهای روزانه را بر روی مواد ورودی،حین تولید و محصولات نهایی انجام دهند و در بازرسی های دوره ای و نمونه برداری های سرزده اداره استاندارد آماده و پاسخگو باشند.
همچنین مسئول کنترل کیفی از سوی سازمان ملی استاندارد موظف است که سالانه حداقل ۲۰ ساعت دوره آموزشی را در حیطه کاری خود گذرانده باشد تا مجاز به ادامه فعالیت خود در کارخانه و تمدید پروانه کنترل کیفی خود باشد.
مقایسه هزینه های تولید:
در تیرچه های سنتی به دلیل استفاده از نیروی انسانی و بالا بودن دستمزد،هزینه الکترود و …..هزینه تمام شده بالا خواهد بود.همچنین چون از میلگرد شاخه تولید می شود اتلاف میلگرد زیاد بوده و ایناتلاف در هزینه های تولید محسوب میشود و باعث بالا رفتن قیمت نهایی می گردد.
در تیرچه های صنعتی به دلیل کاهش قطر میلگرد باعث کاهش قیمت میگردد.همچنین با استفاده از میلگرد کلاف،می توان تا آخرین قطر میلگرد را تبدیل به تیرچه نمود.تا هزینه پرت میلگرد از بین برود و قیمت نهایی کاهش یابد.
برخی از سایر مزایای تولید صنعتی بر دستی:
کاهش قیمت و صرفه جویی در مصرف میلگرد و در نتیجه کاهش وزن سازه و افزایش مقاومت در برابر نیروهای جانبی
افزایش سرعت اجرا به دلیل استفاده از ماشین آلات تمام اتوماتیک و در نتیجه جلب رضایت مشتریان
سقف تیرچه و بلوک یکی از پرکاربردترین سقف ها از لحاظ اجرایی می باشد.دلیل این امر نیز ارزان بودن، مقاومت بالای تیرچه بلوک در برابر نیروهای جانبی، سهولت و تبحر پیمانکاران در اجرا می باشد.
پس به دلیل اهمیت این موضوع، به بررسی آن می پردازیم:
مهمترین جز سقف های تیرچه بلوک، تیرچه سقف می باشد. در گذشته تیرچه ها بصورت دستی و سنتی تولید می شدند که البته هنوز هم تولید می شوند،البته امروزه با تولید صنعتی این محصول،بسیاری از ایرادات تولید سنتی رفع گردیده است.
با بررسی ها و تحقیقات انجام شده، به تفاوت تولیدات تیرچه سنتی(دستی) با نوع تیرچه صنعتی (پرسی) می پردازیم:
الف) بررسی تیرچه صنعتی و تیرچه سنتی از لحاظ فنی:
میلگردهای برشی:
میلگردهای برشی در تیرچه های سنتی ، ابتدا به صورت دستی به شکل زیگزاگ در آمده،سپس به توسط الکترود و دستگاه جوش به شکل اسکلت تیرچه در می آید.به دلیل اینکه تولید سنتی متکی به نیروی انسانی خطا در آن اجتناب ناپذیر است و باعث عدم تقارن و ناشاغولی در ساخت تیرچه های سنتی می گردد.و این امر منجر میگردد که توزیع نیروهای داخلی در خرپا هم راستا نخواهد بود که باعث اعوجاج و پیچش تیرچه و کمانش جانبی قبل از رسیدن به تسلیم نهایی می گردد.
اما در تیرچه های صنعتی(ماشینی) دقت در ساخت و تقارن تیرچه ماشینی سبب تعادل آن در بارگذاری شده و به علت هم راستایی نیروهای داخلی ،دچار کمانش نمی گردد.
با توجه به اینکه زیگزاگ ها در تیرچه سنتی،به صورت نا متقارن می باشد، با جدا شدن فقط یک عضو قطری برشی از میلگرد بالایی،اتصال زیگزاگ از بال فوقانی از بین می رود و تیرچه باربری خورد را از دست خواهد داد.
اما در تیرچه های صنعتی(ماشینی) حتی اگر بارگذاری باعث کمانش زیگزاگ ها گردد،اتصال زیگزاگ ها با بال فوقانی حفظ می شود و تیرچه همچنان باربری خواهد داشت.
نکته دیگر در رابطه با میلگرد عرضی در تیرچه های سنتی:به دلیل اینکه میلگردهای عرضی در تیرچه های سنتی از میلگردهای شاخه خم می شوند،و حداکثر طول موجود برای میلگرد شاخه نمره۸ به طول ۱۲ متر است.و اگر به صورت زیگزاگ خم شود تبدیل به زیگزاگ به طول حدودا ۴ متر می شود.یعنی اگر بخواهند تیرچه ای بیشتر از طول ۴ متر تولید کنند مجبور هستند که باقیمانده زیگزاگ را به صورت جوش سر به سر اضافه نمایند که این موجب عدم پیوستگی در کل طول تیرچه می گردد.
در حالیکه در تیرچه های صنعتی به دلیل استفاده از میلگرد کلاف عرضی، پیوستگی در هر اندازه ای حفظ میگردد.
ساسان
