به روزرسانی ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
تسهیلگری چیست؟ راهنمای جامع ۲۰۲۵
تسهیلگری فرآیند هدایت یک گروه برای رسیدن به یک هدف مشترک است، بدون آنکه فرد تسهیلگر کنترل مستقیم یا تصمیمگیری نهایی را در دست داشته باشد. تسهیلگر با ایجاد یک محیط مشارکتی، افزایش تعاملات سازنده و حذف موانع ارتباطی، کمک میکند تا گروهها به بهترین نتایج ممکن دست یابند.
طبق تعریف جدید انجمن بینالمللی تسهیلگران (IAF) در ۲۰۲۵:
"تسهیلگری هنر و مهارت طراحی، هدایت و پشتیبانی فرآیندهای گروهی برای ایجاد بینش مشترک، اتخاذ تصمیمات آگاهانه و دستیابی به نتایج مؤثر است."
۱. شنیدن فعال: درک عمیق صحبتهای افراد بدون قضاوت زودهنگام ۲. پرسشگری هدفمند: استفاده از سوالات باز برای کشف دیدگاههای مختلف ۳. مدیریت زمان: هدایت جلسات بدون اتلاف وقت ۴. خنثی بودن: عدم تحمیل نظر شخصی و احترام به تنوع دیدگاهها ۵. مدیریت انرژی گروه: حفظ انگیزه و تعامل در جلسات
نمونه: راهاندازی یک محصول جدید در شرکت اپل
در سال ۲۰۲۵، اپل برای توسعه یک فناوری نوآورانه در حوزه هوش مصنوعی، تیمی از متخصصان مختلف (مهندسان، طراحان UX، و بازاریابان) را گرد هم آورد.
🔹 چالش: تیمها به دلیل دیدگاههای متفاوت، در مورد جهتگیری محصول اختلاف داشتند. 🔹 راهحل: یک تسهیلگر حرفهای با طراحی یک کارگاه Design Thinking، ابتدا محیطی امن برای بیان دیدگاهها فراهم کرد، سپس از تکنیک Brainwriting استفاده کرد تا هر فرد بدون تأثیرپذیری از دیگران، ایدههای خود را ارائه دهد. 🔹 نتیجه: تیم به یک نقشه راه مشترک برای توسعه محصول دست یافت و موفق شد در مدتزمان کوتاهتری محصول را به بازار عرضه کند.
Lean Coffee
روش جلسات بدون دستور کار مشخص که اولویتهای تیم را در لحظه تعیین میکند.
Liberating Structures
مجموعهای از تکنیکهای تعاملی برای بهبود همکاری و تصمیمگیری
Dot Voting
رأیگیری سریع برای انتخاب ایدههای برتر
Fishbowl Discussion
بحث گروهی که باعث مشارکت افراد ساکتتر نیز میشود.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
در دنیای امروز که سرعت تغییرات بسیار بالاست و سازمانها به دنبال بهرهوری بیشتر و تعامل بهتر در تیمهای خود هستند، تسهیلگری به عنوان یک مهارت کلیدی برای موفقیت مطرح شده است. تسهیلگری، هنر و علم هدایت و مدیریت جلسات و کارگاهها به گونهای است که همه اعضا به طور فعال مشارکت کنند و جلسات به نتایج مطلوب برسند. در این مقاله به بررسی مبانی تسهیلگری، معماری یک تسهیلگری خوب، و انواع روشهای تسهیلگری میپردازیم.
تسهیلگری فرایندی است که به گروهها و تیمها کمک میکند تا به اهداف خود برسند. تسهیلگر با ایجاد فضایی مناسب برای بحث و تبادل نظر، مدیریت زمان، و تشویق به مشارکت فعال، باعث میشود که جلسات سازندهتر و مؤثرتر باشند. تسهیلگر نه تنها به مدیریت جلسات کمک میکند، بلکه نقش مهمی در بهبود فرآیندهای تصمیمگیری، افزایش تعامل و همکاری بین اعضا، و تشویق به نوآوری دارد.
معماری یک تسهیلگری خوب
معماری یک تسهیلگری خوب شامل چندین عنصر کلیدی است که با هم ترکیب میشوند تا جلسات به بهترین نحو ممکن هدایت شوند:

انواع روشهای تسهیلگری
روشهای تسهیلگری متنوعی وجود دارند که میتوانند بسته به نوع جلسه و هدف آن مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه به برخی از این روشها اشاره میکنیم:
تسهیلگری نقش مهمی در بهبود کیفیت جلسات و افزایش بهرهوری تیمها ایفا میکند. با استفاده از تکنیکها و روشهای مختلف تسهیلگری، میتوان جلسات را به تجربههایی سازنده و الهامبخش تبدیل کرد. تسهیلگر با ایجاد فضای مشارکتی، مدیریت زمان، و استفاده از ابزارهای متنوع، میتواند تحول بزرگی در فرآیندهای کاری و فرهنگ سازمانی ایجاد کند. سرمایهگذاری در مهارتهای تسهیلگری برای اسکرام مسترها و مربیان چابک میتواند بهبود قابل توجهی در عملکرد تیمها و دستیابی به اهداف سازمانی را به همراه داشته باشد.