بالاخره به پایان این دوره چند صد ساله نه چندان طولانی رسیدم. دورهای که از قرن ششم تا قرن چهارم پیش از میلاد مسیح طول کشید.
آنچه باید از محتوای چنل آگنوستوسیا دریافته باشید این است که آن زمان اکثر فیلسوفها در پی دلیل و علتی برای جهان خود بودند. آنها به هر سمت و سویی میرفتند تا عنصر غایی جهان را دریابند، هر کدام نظری متفاوت از نظر دیگری داشتند.[1] با اینکه سعی میکردند کاملا متفاوت و روشنفکرانهتر از خرافات و باور جمعی فکر کنند؛ ولی در برخی موضوعات همرنگ با باور عموم راه میپیمودند؛ یکی از این موارد پیش زمینه چهار عنصر[2] اصلی شد.
عده کثیری از فلاسفه پیشاسقراطی سعی داشتند کل جهان را به یک عنصر اصلی تقلیل دهند. آنها فکر میکردند که بالاخره یکی از این چهار عنصر باید آن ماده غایی معروف باشد دیگر! [3]
تالس[4] اعتقاد داشت که ماده غایی جهان آب است. آناکسیمندر[5] (شاگرد تالس) فکر میکرد یک شئ ناشناخته[6] عنصر پایه و غایی جهان است. آناکسیمنس[7] معتقد بود این عنصر غایی چیزی جز هوا نیست. هراکلیتوس[8] میگفت آتش پایه همه چیز است (انتخابش هم مانند خلق و خوی خودش تند است!) و پارمنیدس[9] هر چهار ریشه (یا عنصر) را در ساخته شدن جهان سهیم میدانست. اما نسل بعدی فیلسوفان که با نام کثرتگرایان[10] معروفاند، سوالی از جهان فلسفه پرسیدند:
چرا یک یا چهار عنصر؟
چرا بیشتر از چهار نه؟
و با این سوال خود پیشزمینه چهار عنصر را چیدند و به این باور که یکی یا همه عناصر چهارگانه اساس و غایت جهان هستند پایان دادند.
کمی بعد در بین فیلسوفهای کثرتگرا دستهای ظهور کردند که جهان فلسفه به آنان لقب اتمیست ها[11] را داد. ایده اتم، آغاز نیست شدن تقلیل گرایی بود؛ ایده ای که اتم را به عنوان یک شئ اجتنابناپذیر و بسیار ریز معرفی کرد که نمیتوان آن را شکافت و پایه و اساس خلقت همه چیز است. دموکریتوس، با اینکه جزء اولین اتمیستها بود، همچنان اثراتی از تقلیلگرایی در او دیده میشد. [12]
با این حال به مرور زمان دیگر اثری از چهار عنصر کذایی در تاریخ دیده وجود ندارد و در جایی از خط تاریخ رد پایی از این باور باستانی دیده نمیشود. بعد از این فراز و نشیب طولانی در تاریخ فلسفه، ناگهان همه چیز تغییر کرد. با توجه زیاد مردم به موضوعات فلسفی، مدعیان بسیار بیشتری ظاهر شدند...
1. Barnes, Jonatlian, Early Greek Philosophy (New York: Penguin Books, 1987).
2.Nahm, Milton, cd. Selections from Early Greek Philosophy (New York: Appleton-Century-Crofts, 1962).
3.Whecluright, Philip, ed. The Presocratics (New York: Odyssey Press, 1966).
1.Ring, Merrill. Beginning with the Pre-Socratics (Mountain View, Calif: Mayfield, 1987). 2.Taylor, C.C.W., ed. From the Beginning to Plato. Vol. 1 of Routledge History of Philosophy (London and New York: Routledge, 1977). 3.Routledge llistory of Philosophy, vol. 1, From the beginning to Plato (ed. C.C. W. Taylor (London and New York: Routledge, 1997]), Chapter 2, "The lonians," by Malcolm Schofield; Chapler 5, "Heraclitus." by Catherine Osbome; Chapter 4, "Pythagorcans and Eleatics," by Edward Hussey: Chapter 5. "Empedocles," by M. P. Wright; and Chapter 6, "Anaxagoras and the Atomists," by C. C. W. Taylor. 4.Philip Wheelwright, cd., The Presocratics (New York: Odyssey Press, 1966), 44. 5.Ibid., 55. 4. Milton C. Nahm, ed.. Selections from Early Greek Philosophy (New York: AppletonCentury-Crofts, 1962), 62. 5. Schofield, 4787,545
عده قلیلی در ساخت و تولید این پستها کمکدست من بودند، کملطفی است که از این افراد نامی برده نشود. دستیار محقق پر کار آگنوستوسیا با مختصر نام ج.ژ که در تمامی مراحل نوشتن و ویراست متنها با من همراه بود و متین، دوست خلاق من در ساخت و چیدمان پوسترها و سرتیترها ایدههای نو و بکری مطرح کرد.
شاهرخ و رستم دو دوست متفکر و پرشور که در فضای مجازی هیچ فعالیتی ندارند هم در تنظیم و تهیه اطلاعات اولیه همکاری کردند.
همینطور محمدِ امین یکی از دوستان و صاحب رسانه "توییت بخون و تیتاپ بنوش" که در زمینه رشد و توسعه آگنوستوسیا نقش شایانی داشته است،
و دیگر دست اندرکاران آگنوستوسیا که برای آگاهی جامعه ایران و مسلمین از چیزی دریغ نمیکنند.
1. این موضوع، میتواند گزینهای برای تایید نظریه دیالکتیک-هگل باشد.
2. چهار عنصر (عناصر اربعه)
3. در واقع این رویه تقلیلگرایانه را تالس شروع کرد و فیلسوفان بعدی هم سعی در تکمیل آن داشتند.
4. تالس
5. آناکسیمندر
6. به یونانی: Άγνωστος (تلفظ: Agnostosì)
7. آناکسیمنس
8. هراکلیتوس
9. پارمنیدس
10. کثرتگرایان
11. اتمیست به کسانی میگویند که پیرو نظریه اتمیسم هستند. (ارجاع شود به اتمیسم)
12. او حدوداً بر این باور بود که خاک عنصر غایی جهان است.