برای اینکه در یک مسیر درست از نویسندگی قرار بگیریم باید به صورت همه‌جانبه و طبیعی با آن برخورد کنیم، برای تحقق چنین رویکردی من ساختار زیر را پیشنهاد می‌کنم:
در گام اول باید بدانیم اصلا چرا لازم است بنویسیم. نوشتن در زندگی ما چه جایگاهی دارد و بدون آن چه چیزی را از دست می‌دهیم؟
در گام دوم باید با تکنیک‌ها و ساختارهای اصلی و عمومی در نویسندگی آشنا شویم تا نوشتن را به درستی انجام دهیم.
در گام سوم باید برخوردی خلاقانه با نویسندگی داشته باشیم تا نوشتن برای ما تبدیل به امری مکانیکی و خشک نشود. باید از طریق خلاقیت از نوشته‌های قبلی خود و دیگران پیشی بگیریم و چیزی به دنیای نویسندگی اضافه کنیم.
در گام پایانی بهتر است خود را محدود به یک حوزه‌ی خاص در نوشتن کنیم و خود را در آن حوزه محک بزنیم. مثلا نوشتن در قالب رمان چه شرایطی دارد و داستان کوتاه چه اقتضایی در امر نوشتن می‌کند؟
بنابراین کتاب‌هایی که معرفی می‌کنم در ۴ سطح خلاصه می‌شوند:
خب! حالا شروع کنیم:
نوشتن مثل نفس‌کشیدن است. من به این ایمان دارم. من ایمان دارم که همه‌ی ما نویسنده به‌دنیا می‌آییم. ما با موهبت‌هایی الهی برای یادگیری زبان به‌دنیا می‌آییم و این موهبت در همان چند ماه اول زندگی‌مان که شروع به نام‌گذاری دنیامان می‌کنیم به ما می‌رسد. همه‌ی ما حسّی از مالکیت داریم، حسی از رضایت‌خاطر ناشی از نام‌گذاری چیزهایی که می‌یابیم. واژه‌ها به ما قدرت می‌بخشند. وقتی کودکی نوپاییم، ابتدا با دست چیزها را می‌قاپیم و بعد با کلمات.
هر کلمه‌ای که یاد می‌گیریم غنیمتی است، تکه‌ای طلاست که ما را غنی‌تر می‌کند. ما کلمه‌ی جدیدی به‌چنگ می‌آوریم و بارها و بارها آن را می‌گوییم و مثل کلوخ طلای گرانبهایی در نور می‌چرخانیم. وقتی بچه‌ایم، کلمه جمع می‌کنیم و از داشتن کلمه ذوق می‌کنیم.
کلمات به ما حس مالکیت می‌بخشند: ما دنیامان را نام‌گذاری می‌کنیم و آن را مال خودمان می‌دانیم. وقتی بچه‌ایم، با سرعت حیرت‌انگیزی کلمات جدید یاد می‌گیریم. کلمات به ما اهرم می‌دهند: «من با مامان می‌رم!» یا «مامان می‌مونه»؛ بچه‌ها مشخص و صریح صحبت می‌کنند. آنها حاشیه نمی‌روند. کلمات آنها شخصی و قدرتمند است. آنها آکنده از عزم و اراده‌اند. آنها مملو از شور و شوق و مقصودند. کودکان به‌قدرت کلمات ایمان دارند.
اگر شما هم در دسته‌ای از خوانندگانی قرار دارید که ادبیات بخش جدانشدنی از زندگی‌تان بوده است و همیشه در میان کتاب‌ها زندگی کرده‌اید. شاید روزی به این امر فکر کرده‌اید که خودتان کتاب بنویسید. یا اینکه ایده‌های خود را تبدیل به داستان کوتاه کنید. حرفه‌ی نویسندگی یکی از شغل‌هایی است که بیشتر مردم حداقل یک‌بار برای ورود به آن شانس خودشان را امتحان کرده‌اند.
اما نکته‌ای که خیلی از نویسندگان نمی‌دانند این است که نویسندگی هم چالش‌های خود را در پی دارد و گاهی پروراندن یک ایده و تبدیل کردن آن به داستان کوتاه یا بلند بسیار سخت خواهد بود. فرقی نمی‌کند که در ذهن ایده‌ی نوشتن رمانی کلاسیک و هزارصفحه‌ای رادارید یا می‌خواهید مانند ارنست همینگوی بهترین داستان کوتاه‌های دنیا را خلق کنید لازم است که این کتاب را بخوانید.
کتاب حرفه: داستان‌نویس برای نخستین بار در سال 1970 منتشر شد. این کتاب در چهار جلد منتشرشده است این کتاب‌ها شامل مجموعه‌ی مقالاتی است که در نشریات معتبر درباره‌ی نویسندگی منتشرشده است. جلد اول این کتاب که اکنون پیش رودارید ترجمه‌ی بخش‌هایی از کتاب Handbook of Short Story Writing است.
خوانندگانی هستند که همه‌ی عمر خود را به مطالعه‌ی آثار ادبی پرداخته‌اند و کم کم رویایی نویسنده شدن را در سر خود پرورانده‌اند. این دسته از این خوانندگان بعد از مطالعه‌ی کامل جامع و کامل درباره‌ی ادبیات هر کشور به نوشتن کتاب خود فکر می‌کنند. آنها ایده‌هایشان را مینویسند و سعی در پرورش آن دارند اما گاهی ذهنشان بسته می‌شود و دیگر نمی‌دانند که چگونه باید داستانشان را پرورش بدهند.
فرقی نمی‌کند که ایده‌ی نوشتن یک رمان کلاسیک را در ذهن دارید یا می‌خواهید مانند همینگوی با داستان‌های کوتاه بدرخشید، این کتاب مناسب شماست. شمایی می‌خواهید نویسنده شوید، اما نمیدانید چطور و چگونه می‌توانید افکار و ایده‌هایتان را روی کاغذ بیاورید.
این کتاب مناسب آن دسته از دانشجویان و خوانندگانی است که رویایی نویسنده شدن را در ذهن خود پرورانده‌اند. این کتاب می‌تواند راهنمای مناسبی برای نویسنگان جوان و تازه‌کار هم باشد. کسانی که به ادبیات و نقد ادبی علاقمندند می‌توانند از خواندن این کتاب لذت ببرند و با خواندنش به اطلاعات خود اضافه کنند و کتاب‌های داستانی دیگر را با دانش بیشتری بخوانند.
جمال میرصادقی در یادداشتی که در ابتدای این کتاب نوشته است، آورده: «توصیه‌هایی که در این کتاب جمع آمده، گاهی کوتاه شده یا تغییر و تفضیل یافته از نوشته‌های قبلی من است و بسیاری هم تازه و برای اولین بار گردآورده شده است. ممکن است بعضی از این توصیه هایی که من به طور جداگانه از آن ها حرف زده ام، به هم وابسته باشند، یعنی یکی دیگری را به یاد آورد یا بازتاب
همدیگر باشند. مثلاً عینی گرایی، خونسردی در نوشتن، مفهوم های نزدیک به هم دارند، و گاه از هم منتج می شوند؛ در صحبت جداگانه از هر یک از ان‌ها را ار هم جدا کرده‌ام که بر آنها بیشتر تاکید کنم.
درست‌نویسی سنگ‌بنای تکنیک‌های نویسندگی است و بقیه‌ی تکنیک‌ها و روش‌ها بر این بنای استوار پی‌ریزی می‌شوند.در این کتاب، آئین ویرایش و آشنایی با ساختارهای ادبی نگارش مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نگارنده نخست به پایه‌های نظری و نرم‌افزاری قلم مانند: ذوق و استعداد درونی، تجربه، مطالعات روزآمد و متنوع، دانش و تخصص و مخاطب‌شناسی اشار کرده و سپس دستوارت ادبی در زینه درست‌نویسی، ساده‌نویسی و زیبانویسی و اصول و قواعد مربوط به آنها را شرح داده است. در همین راستا، وی به اموری مانند: غلط‌های املایی و انشایی، معیارهای ساده‌نویسی و کوتاه‌نویسی و کاستن از حشو و اضافات در نوشتار، حذف و جابه‌جایی کلمات، سازگاری و همبستگی واژگان در نوشتار، غنای واژگان و تنوع کلامی، ایجاد تنوع در ساختمان جمله و تعابیر و استفاده از صنایع ادبی در کلام، اشاره نموده است.
در نتیجه‌ی خواندن دقیق و عمیق این کتاب می‌توانید به درست‌نویسی و ساده‌نویسی در نوشته‌هایتان دست یابید که ماحصل آن همان زیبانویسی خواهد بود.
در این کتاب، ویلیام کین ــ نه با رفتن به هزارتوی بحث‌های نظری، بلکه با شیوه‌ای جذاب و مبتنی بر نمونه‌های موردی ــ سراغ روش «همانندسازی» رفته و با بررسی و تحلیل شیوه‌ی روایت، سبک و فنون بلاغی بیست و یک نویسنده‌ی بزرگ تاریخ ادبیات جدید، به خواننده کمک می‌کند تا شناخت خودش را از ساختار داستانی عمیق‌تر کند، پایه‌ی فنی‌اش را ارتقا دهد و امکانات نهفته در زبان را کشف و درک کند.
«همانندسازی» یکی از قدیمی‌ترین و مؤثرترین شیوه‌های یادگیری نوشتن است و چنان که کین در مقدمه‌ی نوشتن مانند بزرگان توضیح می‌دهد، بعدِ سال‌ها دوری از مرکز و قرار گرفتن در حاشیه، دوباره در دانشکده‌ها و مدرسه‌های داستان‌نویسی امریکایی احیا شده است.
کتاب داستان‌نویسی حاوی نکته‌های هوشمندانه‌ای‌ست که به شما کمک می‌کند تا با چالش‌های نوشتن مواجه شوید. چه تا به حال داستانی ننوشته باشید و چه به‌دنبال افزایش مهارت‌های خود در نوشتن و آموختن شیوه‌های جدید آفرینش ادبی باشید. این کتاب کمکتان می‌کند تا یاد بگیرید چطور باید زمان و فضایی ایده‌آل را برای نوشتن کنار بگذارید.
تا دنیاهای داستانی واقع‌گرایانه بسازید و شخصیت‌های منحصربه‌فرد و هیجان‌انگیز را به تصویر بکشید. کمکتان می‌کند تا الگوی نوشتاری خلاق خود را برگزینید و لایه‌های پیرنگ داستانتان را شکل دهید و ساختار داستانی را مو‌به‌مو بررسی کنید و در نهایت مسیرتان به سمت چاپ اثر را هموار نمایید.
نویسنده‌ها دوست دارند خودشان را در زمره‌ی هنرمندان قرار دهند و این دیدگاه درستی است؛ داستان‌نویسی یک فرم هنری است، اما داشتن استعداد هنری برای اين کار کافی نیست. داستان‌نویسی همچنین یک فن است: مجموعه‌ای از مهارت‌های عملی که شما می‌توانید آنها را فرا بگیرید. فن نویسندگی در اين کتاب به شما آموزش داده می‌شود تا از طریق آن هنرتان به مرحله‌ی درخشش برسد. پس اگر شما یک نویسنده‌ی تازه‌کار هستید، این کتاب مخصوصا برای شما نوشته شده است.
این کتاب فنی را که به آن نیاز دارید به شسما یاد می‌دهد. نشان‌تان می‌دهد که چگونه باید کار خود را ویرایش کنید و شما را در جریان فرایند به چاپ رسیدن اثر قرار می‌دهد.
اگر شما پیشرفته‌تر از یک نویسنده‌ی تازه‌کار هستید که خیلی خوب است! در این صورت بعضی از بخش‌های این کتاب برایتان بدیهی به‌نظر می‌رسد. اما امید ما این است که شما را با چند دیدگاه تازه غافلگیر کنیم» پس به‌هوش باشید. ما دريافته‌ايم نویسنده‌هایی که اثرشان به چاپ رسیده است هم گاهی در برخی حوزه‌ها ضعیف هستند.
کارگاه های فیلمنامه نویسی "رابرت مک کی" به دلیل الهام بخشیدن به تازه کارها ، بهسازی آثار در دست اقدام و بازگرداندن مشاغل اصلی فیلمنامه نویسی، برای وی شهرت بین المللی به دست آورد. نویسنده در این کتاب ساختار سبک و اصول فیلمنامه‌نویسی را شرح می‌دهد. کتابی عالی برای آنان که میخواهند داستان پردازی را به صورت حرفه ای دنبال کنند. تا هنگامی که به کار طراحی داستان مشغول هستید، همواره این کتاب را در کنار خود خواهید داشت. این سخنی از سر تجربه است!
درکتاب «داستان»، مک کی مفاهیمی را تدریس می کند که در 450 سمینار خود شرح و بسط می دهد و جامع ترین و کامل ترین توضیحات مربوط به مهارت نوشتن برای نمایش نامه را در اختیار خوانندگان قرار می دهد.
هیچ کس بهتر نمی فهمد که چگونه همه عناصر یک فیلمنامه در کنار هم قرار می گیرند و هیچ کس برای توضیح جادوی ساخت داستان و رابطه بین ساختار و شخصیت نسبت به رابرت مک‌کی واجد شرایط‌تر نیست.بیش از 15 سال است که دانشجویان رابرت مک کی افتخارات برتر هالیوود را از آن خود می کنند.
این کتاب اختصاصا درباره‌ی «نویسندگی» نیست، بلکه به مبحث استعاره‌ی مفهومی می‌پردازد. از آنجا که استعاره‌ي مفهومی یک قابلیت تکنیکی مهم و تا حدی دیریاب در نویسندگی است که نویسندگان را به مرزهای خلاقیت در نویسندگی نزدیک می‌کند، این کتاب را معرفی می‌کنم.
بسیاری از مردم بر این باورند که استعاره یکی از ابزارهای تخیل شاعرانه و صنایع بلاغی متعلق به زبانی غیر عادی است. علاوه بر این، استعاره معمولا به عنوان ویژگی زبان، یعنی منحصر به واژه و نه اندیشه یا عمل، به شمار می‌رود.
به همین سبب بسیاری از مردم معتقدند که بدون استعاره هیچ مشکلی نخواهند داشت. در حالی که استعاره در زندگی روزمره و در اندیشه و عمل ما جاری است. نظام مفهومی معمول ما ماهیتی استعاری دارد. نویسندگان در این اثر به موضوع استعاره و جایگاه آن در زندگی روزمره پرداخته‌اند. نویسندگان می‌توانند از استعاره برای افزایش کیفیت و خلاقیت در نوشتههایشان استفاده کنند.
ایزابل زیگلر می‌نویسد: «نهایتاً نویسنده باید اعتراف کند که هیچ بهانه و عذری، موجّه نیست و اگر او مشغول نوشتن نیست، صرفاً به خاطر آن است که نمی‌خواهد بنویسد. مردم بسیاری هستند که در شرایط بسیار متفاوت و با وجود کمبودها و مشکلات فراوان و متعدد، همواره به کار نویسندگی می‌پردازند.»
این کتاب راهنمای فشرده ایست در زمینه نویسندگی خلاق وهمراه با ضمائم آن مرجعی اساسی برای نویسندگان تازه کار و حتی مجرب محسوب می‌شود.
آیا برایتان پیش آمده به رمان‌نویسی که به‌تازگی سومین رمانش را چاپ کرده، حق ساخت فیلم آن را به بیشترین قیمت فروخته و با اشتیاق تمام، روی رمان چهارمش کار می‌کند، غبطه بخورید؟ پس این کتاب برای شماست. این کتاب بارآوری شما را در امر نوشتن، به‌شدت بالا می‌برد و به شما یاد می‌دهد که داستان درون‌تان را با صدای منحصربه‌فرد خودتان نقل کنید. اساس این کتاب بر این باور استوار است که نوشتن و ویرایش کردن دو کارکرد مجزای مغز هستند و مشکلاتی که ما در زمینه‌ی ابراز آسان افکارمان، ضمن نوشتن داریم، ناشی از انجام همزمان این دو کار است.
هدف این کتاب این است که نگرش جدیدی نسبت به نوشتن، به شما ببخشد؛ نگرشی که ابتدا وجه خلاق وجودتان را آزاد می‌کند و کمکتان می‌کند تا بهترین چیزی را که تابه‌حال نوشته‌اید، خلق کنید و پس از آن، مهارت‌های ویرایشی‌تان را بهبود می‌بخشد تا در جای مناسب و به شیوه‌ی درست مورد استفاده قرار گیرند.
این نگرش، ابزارها و تکنیک‌هایی را در اختیارتان می‌گذارد که تا پایان عمر در خدمت شما خواهد بود. کتاب با هر دو طرف مغزت بنویس از دل کارگاه‌های آموزشی‌ای که طی سال‌های گذشته برگزار کرده‌ام، بیرون آمده است.
کسانی که نگران نوشتن بودند یا از نوشتههایشان، راضی نبودند، به این کارگاه‌ها می‌آمدند. آنها تکنیک‌های این کارگاه‌ها را به کار بستند و شاهد تفاوت خیره‌کننده‌ای در طرز نوشتن‌شان شدند. این کتاب، موضوعات کارگاه‌های آموزشی را به شکل مدون عرضه می‌کند و تکنیک‌هایی را که تدریس می‌کردم، ارائه می‌دهد و می‌تواند نتایج پایداری برای شما به ارمغان بیاورد. کتاب با هر دو طرف مغزت بنویس ماهیگیری را به شما یاد می‌دهد و تا پایان عمر، تغذیه‌تان می‌کند.
«همه چیز درباره نویسندگی خلاق» نوشته کرول وایتلی و چارلی شولمن است که نویسنده و مدرس مهارت‌های نویسندگی هستند. این کتاب، مقدمات و مبانی نویسندگی در حوزه نگارش رمان، داستان کوتاه، فیلمنامه، سفرنامه، نمایشنامه، شعر و مقاله را بیان می‌کند.
کتاب همه‌چیز درباره‌ی نویسندگی خلاق می‌تواند کمکتان کند. این کتاب در تمام مراحلِ کار راهنمای شماست؛ از آماده‌سازی خود برای نوشتن در محیط کار و ذهنتان تا رسیدن به سوژه‌ای بکر برای نوشتن نسخه‌ی پیش‌نویس و ویرایش آن. به علاوه با مطالعه‌ی منابع، مثال‌ها، گزیده‌های الهام‌بخش و توصیه‌ها با قالب‌های مختلف نگارش آشنا می‌شوید و با خواندن مصاحبه‌های انجام‌شده با نویسندگان موفق ترغیب می‌شوید بنویسید.
همچنین نکات کلیدی، چالش‌ها و حتی تکنیک‌های فرّار به شما در گذر از خشک‌طبعی ترسناک در عالم نویسندگی کمک می‌کند. اگر مشتاقید و تصمیم دارید نویسندهٔ خلاق‌تری شوید و به نظر هم می‌آید می‌توانید چنانچه برای یادگیری و تمرین وقت بگذارید، این کتاب به شما نشان می‌دهد که چطور مهارت‌های نگارشی خود را بهتر کنید و به طرز چشمگیری خلاقیت خود را در سبک‌های مختلف نگارشی بروز دهید.
این کتاب یک کتاب آموزشی نیست ولی شما با مطالعه‌ی آن می‌توانید قصارنویسی، استعاره و طنز در نویسندگی را یاد بگیرید. کتاب بسیار خوبی است که باعث می‌شود به پرویز شاپور صرفا به عنوان همسر فروغ فرخ‌زاد نگاه نکنیم.
بله، این کتاب درباره ی داستان نویسی است. اما دم خور شدن با نویسنده ای که آگاهی فراوانی نسبت به ادبیات دارد، اتفاق نادری است. شانس کمی است کتابی آن قدر خوب به شما آموزش دهد که اصلا متوجه نشوید دارید آموزش می بینید. بلکه وقتی به خودتان می آیید ببینید درکنار لذت فراوان خواندن، بر دانشتان هم افزوده شده و حالا خیلی راحت تر از قبل توان نوشتن را در خودتان می یابید. می دانم نمی شود جلوی دسته بندی را گرفت.
نویسنده کتاب می‌گوید: مسلما نوشتن داستانی که همه‌چیز آن مشخص است، موثرترین روش است. ولی من از این روش استفاده نمی‌کنم چون اگر همه‌چیز را دربارة داستان بدانم، آن را نمی‌نویسم. درست همان‌وقت است که خیلی مراقب هستم تا خودم را غرق داستان نکنم. طرح داستانم را باید بدانم، آخرش را باید بدانم، همچنین باید به اندازة کافی دربارة صحنه و شخصیت‌ها اطلاعات داشته باشم، بعد شروع به نوشتن کنم.
نویسنده در این کتاب با موضوع داستان‌نویسی، به بیان مطالبی چون چهار مرحلة پیشرفت نویسنده؛ ایده گرفتن؛ داستان چیست؟؛ ایجاد زیرساخت؛ پیرنگ؛ زمان آماده شدن داستان برای نوشتن؛ زاویة دید؛ هدایت داستان؛ شخص؛ زمان؛ هدایت داستان؛ پایان‌بندی؛ بازبینی؛ و نویسندگی می‌پردازد.
درباره ی نوشتنِ داستان کوتاه و تئوری های ادبی نوشته اند و خواهند نوشت. نوشتنِ داستان کوتاه عناصر مشخصی دارد که در همه جا یکسان است؛ پس در نگاه اول، ترجمه ی این دست از کتاب ها تکرار مکررات به نظر می رسد. اما تنها خواندن مقدمه ی دیمن نایت کافی است که حس کنیم سعی شده برخوردی متفاوت با ما شود.
راهنمای عملی رمان نویسی، بدون اغراق، کتابی بسیار ضروری و مفید برای کسانی است که رویای شیرین نویسندگی را در سر دارند و ذهن خلاق خود را معطوف به این هنر ارزشمند کرده اند.
اما دسته ی دوم مخاطبان این گروه را نیز نباید فراموش کرد؛ کسانی نیز که پیش از این داستان هایی نوشته و به چاپ رسانده اند، این کتاب را چراغ راهی خواهند یافت که نقاط تاریک این فن خاص را بیش از پیش برای آنان روشن خواهد کرد.
آن چه بر ارزش این کتاب می افزاید سادگی و بی پیرایگی زبان نویسندگان و تمرکز آنان بر آموزش و راهنمایی بی تکلف است. برقراری ارتباط با بخش های مختلف کتاب خیلی سریع روی می دهد و خواننده، به طور مداوم، اشتیاق خود برای دانستن مطالب بیشتر را دوچندان می بیند.
این کتاب به سه فصل تقسیم می‌شود که در بخش نخست در مورد تکنیک‌های طنزنویسی بحث می‌شود و سپس مباحثی درباره فلسفه طنز و اینکه اساسا چرا می خندیم، چه چیزهایی ما را به خنده وامی‌دارد مورد بررسی قرار می‌گیرد، ولی تمرکز در این بخش بیشتر بر روی تکنیک طنزنویسی است و درباره ماهیت طنز بحث‌های مختصری می‌شود.
در فصل دوم اشکال گوناگون طنز مورد بررسی قرار گرفته، همچنین در فصل پایانی طنز نویسی به روایت طنز نویسان در کتاب گنجانده شده است. این پژوهشگر حوزه طنز همچنین افزود: 'اسرار و ابزار طنزنویسی' را می‌توان گامی اولیه در این زمینه دانست که عاری از مشکلات و اشتباهات نخواهد بود ولی امیدوارم انگیزه‌ای باشد تا دیگران هم در این حوزه بیشتر وارد شوند.
محسن سلیمانی درباره بزرگان طنز که نام آنها در کتاب آورده شده است، گفته است: عنوان این کتاب را به یاد منوچهر احترامی، 'اسرار و ابزار طنزنویسی' گذاشتم که وی این نام را بر یکی از کلاس‌های خود نهاده بود همچنین از عمران صلاحی که در یکی از گفت وگوهایش آرزو می‌کند روزی برسد که در ایران به مقوله طنزنویسی به صورت علمی پرداخته شود٬اشاره کرده‌ام.
