نکته حقوقی را بعد از شرح موقعیت بخوانید.
"امان! واقعا امان!" مرد جوان سخنان خود را با اینطور آغاز کرد.
موضوع از این قرار بود که دختر خانمی را عمیقاً می خواست و هر دو برای ازدواج با یکدیگر لحظه شماری می کردند.
همچنین توافق داشتند که سرمایه محدودی که تاکنون هر دو با سَرکار رفتن جمع کرده بودند را خرج مسائل مشخصی کنند، به جای مجلس عروسی به مسافرتی خوب بروند و بطور کلی بر سر امورات مالی خود نیز توافق داشتند. همچنین یکی از توافقات خصوصی مالی آنها این بود که مهریه خانم زیاد نباشد.
مرد جوان شکایت داشت که بواسطه این توافق اخیر، اعضای خانواده و دوستان به نامزد او برچسب های مختلف زده اند و اینکه چگونه او را تحت فشار روانی گذاشته اند.
پرسید: آقای وکیل، این خانم، توی خانواده خیلی خوبی بزرگ شده، همیشه همه چی براش مهیا بوده، مدرک دکتری گرفته، و واقعا فهم و شعورش بالاست. سوالم اینکه برای هر گدوم از این فاکتورها، چه میزان مهریه در قانون در نظر گرفته شده؟
جهت تنظیم وقت: ۰۹۳۹۰۲۵۰۶۰۲
امیرعلی بشارتی؛ مشاوره حقوقی در مشهد
ازدواج یک سنت دیرینه بشری است که بر پایه یک زمینه فطری در زندگی بنا نهاده می شود. و نیازهای روانی، جسمی و جنسی انسان را مرتفع می کند.
در نتیجه، طبیعی است که جوامع مختلف با فرهنگ های متفاوت، در تاریخ اولیه خود تا کنون، از ازدواج نام برده و درباره آن قواعد متعدد پیش بینی کرده باشند.
یکی از پیش بینی های قانون ایران درباره ازدواج، با تقلید از فرهنگ ایرانی- اسلامی، مهریه است. که باید در ازدواج به خانم تعلق بگیرد.
بیشتر بخوانید: تفاوت ازدواج دائم و موقت
حال سوال این است که: این تعلق مهریه برای خانم، در برابر چه چیز قرار دارد؟
ابتدا باید دقت داشت که تعریف مهریه چیست:
در زبان فارسی، به آن کابین یا صداق گفته می شود.
و عبارت است از مالی که خانم به بهانه ازدواج و به عنوان هدیه دریافت می کند و مالک آن می شود؛ که بصورت پیشفرض، باید توسط همسر (آقا) پرداخت شود.
آیا مهریه معادل ارزش خانم است؟
در میان عموم مردم، بسیاری (چه از میان آقایان و چه بانوان) اینطور تصور می کنند که مَهریه همان ارزش ریالی زن است و قیمتی است که آقا باید برای رسیدن به خانم، در مراسم خواستگاری، میزان مناسب مهریه را پیشنهاد دهد تا بتواند به ازدواج با او بپردازد.
بیشتر بخوانید: از چه کسی می توان خواستگاری کرد؟
مطابق شرع و قانون، این تفکر به دو دلیل از اساس اشتباه است :
هیچ کس نمی تواند خود را بفروشد یا دیگری را خریداری کند ؛
یعنی انسان نمی تواند موضوع حق باشد تا قابلیت معامله کردن پیدا کند. بلکه همواره طرف حق است!
پس جمله ی معروف : "تو حق منی"
در عالم حقوق و تکالیف راه ندارد و صرفاً یک جمله احساسی است.
حتی اگر زن با قابلیت معامله فرض شود ، ازدواج یک معامله نیست!
چرا که در یک معامله همیشه اصطلاحاً بِده و بِستان صورت می گیرد. پس اگر ازدواج یک معامله باشد، اگر مَهریه پرداخت نشود ، ازدواج صحیح نخواهد بود،
در حالیکه، ازدواج دائم بدون مهریه هم صحیح است.
بنابراین؛ مَهر یک نهاد حقوقی ریشه دار است که به ازدواج اصالت می بخشد.
و نشان دهنده این است که آقا برای همسر خود ارزش و احترام قائل است.
با این اوصاف، ماهیت مهریه چیست؟
مهریه نوعی پیش کش است برای ارج نهادن خانم که جنبه معنوی آن پررنگ تر است و نباید با آمیخته شدن بیش از حد با مادیات تبدیل به سدی غیرقابل گذر برای ازدواج شود.
البته لازم به ذکر است که مَهریه حتماً باید مالیت داشته باشد. یعنی ارزشمند باشد.
پس لازم است که خانم ها و آقایان با آگاهی از حقوق و تکالیف خود، حتی اگر تصمیم بر تضمین حقوق قانونی در یک ازدواج داشته باشند، مسیر ها و روش های صحیح تر از مهریه سنگین را انتخاب کنند؛ تا به این طریق عُرف مهریه های متعادل و معقول نیز تقویت گردد.
