از قشنگترین و پر استناد ترین آزمایشهای سالهای اخیر حوزه روانشناسی رابطه، مقاله دکتر نائومی آیزنبرگر (Eisenberger) استاد دانشگاه کالیفرنیاست.این پژوهشگر دنبال این بود ببینه "چرا تحویل نگرفتن آدما و طرد کردنشون اینقدر دردناک و اشک آوره!"مثلا تو شکستهای عاطفی وقتی اون یار دلنواز یهو دست رد به سینه عاشق میزنه و با گفتن جملهی تلخ "همه چیز بین ما تموم شد!، دیگه نمیخوامت" و یا بدتر از اون، بدون گفتن دلیل و یهویی غیب زدنش، عاشق رو از بازی عشق کنار میگذاره! و تا مدتها زخم غیرقابل روئتی رو بهش هدیه میده! چه فعل و انفعالاتی در حال رخ دادنه!
برای رسیدن به جواب این سوال دکتر آیزنبرگر مطالعه بسیار جذاب و اثرگذاری رو شروع کرد. روش کارش هم اینطوری بود که با استفاده از یک بازی ویدئویی گروهی به اسم سایبربال (Cyberball) و اسکن مغزی همزمان تو چند مرحله از آدمها دعوت کرد که تیم بسازن، یارکشی کنن و بشینن با هم بازی کنن.
تو مرحله اول بازی با دو نفر شروع شد و بعد از یه مسابقه شیرین و مهیج و یک همکاری خوب، بازی به انتها رسید.تو دور دوم اما برنامه طوری چیده شده بود که شرکت کنندهها بعد از یه کم مشارکت از بازی کنار گذاشته بشن و کسی به اونها توپ نده. یعنی برنامه این بود که سه نفر تو بازی باشن،کم کم دو نفر اصلی با هم بازی کنن و دیگه به نفر سوم که شرکت کننده بود توپ ندن و کاملا کنار گذاشته بشه از جریان بازی و حس کنه که طردش کردن.
تصویربرداری مغزی همزمان با بازی نشون میداد؛ با شروع طرد و کنار گذاشتن افراد از بازی، قسمت ادراک درد مغز (یعنی اینسولای قدامی و سینگولیت dACC) که مرکز احساس درد فیزیکی هستن فعال شده و همون حس و حالی رو تداعی میکنن که زخمی شدن قسمتی از بدن اون حال و احوال رو به وجود میاره.
و نکته مهم ماجرا اینجا بود که با شدت گرفتن طرد و کنار گذاشتن کامل از بازی؛ قسمت درد مغز پرکار تر شده و سیگنال درد بیشتری دیده شد. انگار که یه جایی از بدنشون زخمی شده و مغز همون علائمی رو نشون میده که انگار یکی طرف رو کتک زده باشه.
خروجی این پژوهش قشنگ نشون میده: طرد و ریجکت کردن آدما همون قدری براشون درد داره که قسمتی از بدنشون زخمی میشه و این درد زمانی شدت میگیره که به شکل بدی آدمها رو از ماجرا کنار بگذاریم.
مثلا یکی از اون اشکال کنار گذاشتن یکباره و بدون دلیله که تو شکستهای عشقی زیاد میبینیم. وقتی یهو و بدون گفتن دلیل میاد میگه؛ من و تو نمیتونیم با هم باشیم! و دیگه نمیخوامت. بهم پیام نده و دیگه زنگ نزن. اون لحظهست که انگار پتک خورده سر آدم و تک تک سلولهاش درد میکنه.
تا زمانی که مجبور نشدید کسی رو طرد نکنید و اون روزی که مجبور شدید حتما دلیلش رو بگید و بیدلیل بندهی خدا رو نسپرید به امون خدا. تا مدتها درد میکشه و فراموشی این پس زده شدن به این راحتیها نیست.
https://zil.ink/dashboard/mr_laravel