شاخص فرابورس

فرابورس چیست؟

شرکت‌هایی می‌توانند در بازار اول و دوم بورس پذیرش شوند که دارای حداقل شرایطی از نظر میزان سرمایه، تعداد سهامداران، میزان سهام شناور آزاد، سودآوری و ... داشته باشند. این شرایط نسبتاً سختگیرانه به این دلیل گذاشته شده است که شرکت‌هایی که وارد بورس می‌شوند، شرکت‌های بزرگ، معتبر و قابل اطمینان بوده و جذابیت لازم برای سرمایه‌گذاری را داشته باشند.

اما چون همه شرکت‌ها قادر به تامین تمام این شرایط نیستند ولی وضعیت و عملکرد قابل قبولی دارند، تدبیری اندیشه شده است تا این شرکت‌ها هم بتوانند از مزایای حضور در بورس از جمله تامین مالی آسان و ارزان بهرهمند شوند. راه حل در نظر گرفته شده برای این شرکت‌ها بازاری به نام بازار خارج از بورس یا فرابورس است.

پس شرکت‌هایی که تمام شرایط لازم برای پذیرش در بورس را نداشته اما از حداقل شرایطی نیز برخوردار هستند، در فرابورس پذیرش می‌شوند.

لازم به ذکر است با توجه به اینکه شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس از نظر بازار سرمایه، درصد سهام شناور آزاد، وضعیت شناوری و یا نحوه گزارش‌دهی به سهامداران در مقایسه با شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران در استانداردهای پایین‌تری قرار دارند، ریسک سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها نیز تا حدودی بیشتر است و لازم است که سهامداران در خصوص خرید یا فروش سهام این شرکت‌ها به این موضوع توجه کافی داشته باشند.

بنابراین شاخص فرابورس مانند شاخص کل، بیانگر هر دو بخش بازدهی سهام (سود نقدی سالیانه وتغییرات قیمت سهام) است. بنابراین شاخص فرابورس بیانگر سطح عمومی قیمت عمومی سهام شرکت‌های حاضر در فرابورس است. پس افزایش یا کاهش شاخص فرابورس به معنی افزایش یا کاهش قیمت تمامی سهم‌های فرابورس نیست بلکه به معنی تغییرات میانگین قیمت‌ها می‌باشد.

فرابورس ایران دارای دو بازار به نام بازار اول و بازار دوم است. تفاوت این دو بازار به دلیل معیارهای مختلفی است که برای دسته‌بندی شرکت‌ها در نظر گرفته شده است.

بازار اول فرابورس ویژه شرکت‌هایی است که دارای شرایط زیر باشند:
- سهامی عام باشند.
- حداقل یک میلیارد تومان سرمایه داشته باشند.
- حداقل 200 سهامدار داشته باشند.
- ده درصد سهام شرکت، سهام شناور آزاد باشد.
- حداقل دو سال از زمان بهره‌­برداری یا ارائه خدمات آن گذشته باشد.
- زیان انباشه نداشته باشد.
- در یک دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد.
- دارای چشم‌انداز روشنی برای سودآوری در آینده باشند.

بازار دوم فرابورس ویژه شرکت‌هایی است که دارای شرایط زیر باشند:
- سهامی عام باشند.
- حداقل 100 میلیون تومان سرمایه داشته باشند.
- پنج درصد سهام شرکت، سهام شناور آزاد باشد.
- حداقل یک سال از تاسیس آن گذشته باشد.
- برنامه مناسب برای خروج از زیان انباشه داشته باشد.