کینوا که به‌عنوان یکی از سالم‌ترین خوردنی‌ها در سراسر جهان شناخته میشود یک منبع غذایی بی‌نظیر است که شامل انواع ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها، پروتئین و مواد معدنی میشود.
اگرچه خیلی‌ها کینوا را جز غلات در نظر می‌گیرند، ولی این ماده‌ی غذایی در حقیقت نوعی دانه است. از خوبی‌های کینوا می‌توانیم به فاقد گلوتن بودن و ارزش غذایی بالای آن اشاره کنیم و به همین دلیل است که بسیاری از مردم در سراسر جهان از کینوا در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند و از فواید بی‌نظیر آن بهره‌مند می‌شوند.
در این نوشته می‌خواهیم نگاه دقیق‌تری به کینوا بیندازیم و ببینیم این ماده‌ی غذایی چیست، چه فوایدی دارد و چه تأثیری روی سلامتی می‌گذارد. همچنین مضرات کینوا و نکاتی را که برای مصرف آن باید در نظر داشته باشید بررسی می‌کنیم تا با دید بهتری از این خوراکی در رژیم غذایی خود استفاده کنید. پس در ادامه با ما همراه باشید.
کینوا یا خاویار گیاهی در واقع یک دانه از گیاه Chenopodium quinoa است. این گیاه از همان خانواده گیاه چغندر و اسفناج است. طعم و مزه کینوا بسیار شبیه دانه ها است و شبه غله نامیده می شود. کینوا از هزاران سال پیش به عنوان ماده اصلی در رژیم غذایی مردم آند ( مکانی در آمریکای جنوبی) بوده است. اینکاها آن را “مادر همه غلات” نامیدند. مدتها قبل از استعمار اروپاییان در آمریکای جنوبی، کینوا در بیشتر قاره ها کشت و خورده می شد. کینوا رنگ ها و انواع مختلفی مانند زرد، قهوه ای، سفید، طلایی، قرمز و حتی بنفش و نارنجی و … دارد که اصطلاحا میگویند کینوا طیف رنگین کمانی دارد که از لحاظ خاصیت تقریبا به هم نزدیکند و بیشتر تفاوتشان در میزان نرمی و سفتی آنان و زمان پختشان است.
به کینوا که اکنون به عنوان یک “ابرغذای” امروزی شناخته می شود، “خاویار گیاهی می گویند” که به عنوان یک جایگزین سالم برای برنج سفید و ماکارونی و یک منبع گیاهی نادر از پروتئین کامل برای گیاه خواران شهرت جهانی پیدا کرده است.
در ادامه خواص کینوا را برای شما ذکر می‌کنیم:
وجود مقادیر بالای ویتامین Bدر کینوا می‌تواند باعث کاهش و از بین رفتن لکه‌های پوستی شود.
علاوه بر این ویتامین B3 موجود در این دانه خاصیت ضد التهابی داشته و لکه‌های پوستی حاصل از جوش را از بین می‌برد.
در نهایت ویتامین A و برخی از آنتی اکسیدان‌های کینوا می‌تواند چین و چروک‌های پوست را هم محو کند.
● کلسیم
● آهن
● فسفر
موجود در کینوا باعث حفظ رطوبت لازم در پوست سر شده و این موضوع باعث میشود شوره موی سر درمان شود.
از طرفی ویتامین E و پروتئین کینوا می‌تواند باعث تقویت ریشه و فولیکول‌های مو شده و بیماری‌های مو را درمان کند.
خواص این گیاه برای مشکلات مو به قدری است که حتی با استفاده از آن یک ماسک مخصوص درمانی برای قرار گرفتن روی سر ساخته میشود.
این فقط پودر سفیده تخم مرغ یا پروتئین شیر نیست که می‌تواند برای ورزشکاران و بدنسازان مفید باشد.
دانه های کینوا با توجه به داشتن کربوهیدرات‌ها، پروتئین و آمینو اسیدهای مفید، یکی از بهترین منابع انرژی برای ورزشکاران هستند.
مصرف این دانه مخصوصا به افرادی که در معرض این بیماری هستند توصیه میشود.
این دانه کوچک به خودی خود دارای طعم خاصی نمی باشد و طعم هر نوع سس یا افزودنی را که می خواهید با آن سرو کنید، به خود جذب می کند. شما می توانید در پخت کینوا از مقدار کمی نمک، روغن زیتون، آب لیمو، آب مرغ یا آب گوشت، آب میوه یا هر چاشنی که دوست دارید متناسب با نوع غذا یا شیرینی که قصد پختن آن را دارید، استفاده کنید. از کینوا در پخت ماکارونی، شیرینی، پلو، سوپ، سالاد، کوکو، کتلت، پیتزا و سایر غذاها میتوانید استفاده کنید.
قیمت دانه کینوا ممکن است بسته به منطقه، فروشگاه، نوع و کمیت مورد نظر متغیر باشد. همچنین، ارائه‌دهندگان آن نیز می‌توانند قیمت‌های مختلفی داشته باشند. برای خرید دانه کینوا، میتوانید به فروشگاه‌های محلی، سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های آنلاین یا حتی فروشگاه‌های تخصصی غذاهای سالم مراجعه کنید. همچنین، در صورت تمایل، میتوانید دانه کینوا را از طریق اینترنت سفارش دهید.
پخت دانه کینوا مانند برنج است به این ترتیب که بعد از شست و شوی دانه ها آنها را داخل ظرفی ریخته و به ازای هر پیمانه کینوا، دو پیمانه آب اضافه نموده و روی شعله قرار میدهیم. سپس درب ظرف را گذاشته و روی شعله کم به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه قرار میدهیم تا تا آب آن تبخیر گردد وکاملاً پخته شوند. با توجه به ذائقه میتوان به صورت سفت، ترد، حریره یا خمیری استفاده نمود. لازم به ذکر است زمان پخت کینوا سریع تر از برنج میباشد و از پلوپز نیز میتوان استفاده نمود. حجم کینوا بعد از پخت ۳ برابر میشود، بنابراین اگر میخواهید در نهایت ۳ پیمانه کینوای پخته شده داشته باشید، به میزان ۱ پیمانه خیس کنید.
جهت پخت برای طوطی از هیچ افزودنی مانند روغن و نمک استفاده نکنید.
کینوا را مانند سایر دانه های خشک، میتوانید در یک ظرف درب دار در یک مکان خشک و خنک نگهداری کنید تا از ورود رطوبت و حشرات به داخل آن جلوگیری شود. کینوا پس از پخته شدن، به مدت پنج تا هفت روز در یخچال تازه میماند. ولی بهتر است به میزان مصرف روزانه و تازه به تازه پخته شود. همچنین می توانید آن را به صورت کلی بپزید و آن را در قسمت های مخصوص سرو در فریزر ذخیره کنید. دانه های کینوا تا یک سال در یخچال ماندگاری دارند.
دانه‌های کینوا در رنگ‌های سفید، قرمز و سیاه وجود دارد. کینوا سفید که کمی به زرد متمایل است را به نام کینوا طلایی هم می‌شناسند. این دانه‌ها ظریف‌تر و سبک‌تر از بقیه رنگ‌ها هستند و بعد از پخت نرم‌تر می‌شوند.
کینوا قرمز بعد از پخت به رنگ قهوه‌ای دیده میشود و کمی شیرین‌تر است. این دانه‌های قرمز که بعد از پخت بافت خود را بیشتر حفظ می‌کند، برای تهیه سالاد مناسب‌تر هستند. کینوا سیاه هم از دانه‌های سفید شیرین‌تر است و بعد از پخت هم به همین رنگ دیده میشود.
کینوا در ایران در فروشگاه‌های بزرگ، سوپر مارکت و فروشگاه‌های اینترنتی فروش مواد غذایی وجود دارد. میتوانید انواع کینوا ارگانیک را در بسته‌هایی با اندازه‌های مختلف تهیه کنید. خرید کینوا در تهران
این گیاه گلوتن ندارد و به همین دلیل به افرادی که به دنبال غذاهای بدون گلوتن هستند، پیشنهاد میشود. گلوتن نام پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار یافت میشود و برخی از افراد به آن حساسیت دارند.
پروتئین بالا و کالری کم باعث شده است این گیاه در بین ورزشکاران ارزش زیادی پیدا کند. این گیاه به دلیل فیبر بالا باعث سیری طولانی مدت میشود. یکی از مهم‌ترین خواص دانه کینوا این است که می‌تواند انرژی مورد نیاز بدن را هم تأمین کند.
شاخص گلوکز بالا یکی از عواملی است که گرسنگی را بیشتر می‌کند و منجر به چاقی میشود. مصرف مواد غذایی با شاخص گلوکز بالا ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را نیز افزایش می‌دهد. شاخص گلوکز کینوا ۵۳ است که از اعداد کم این بازه محسوب میشود. البته فراموش نکنید که این ماده خوراکی برای رژیم غذایی با کربوهیدرات کم توصیه نمی‌شود.
بر اساس مطالعات کینوا می‌تواند در کنترل قند خون بالا هم مؤثر باشد و به همین دلیل برای افراد دیابتی مناسب است.
جدول ارزش تغذیه ای برای 100 گرم دانه کینوا معادل مقادیر زیر است. البته باید به این نکته توجه داشت که این مقادیر ممکن است بنا به واریته ای از گیاه که استفاده می شود و همچنین بنا به منطقه ای که گیاه در آن کاشته می شود، ممکن است مقداری متفاوت باشد.
به همین دلیل این جدول را نمی توان بصورت قطعی و همیشگی در نظر گرفت. بلکه میانگینی است از انواع مختلف کینوا که در جاهای مختلف کره زمین کشت و کار شده و از نظر ترکیبات تشکیل دهنده مورد آزمایش قرار گرفته اند.
انرژی ۵۰۳ کیلوژول (۱۲۰ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها ۲۱٫۳ گرم
چربی ۱٫۹۲ گرم
چربی تک‌اشباع‌نشده ۰٫۵۲۹ گرم
چربی چنداشباع‌نشده ۱٫۰۷۸ گرم
پروتئین ۴٫۴ گرم
آب ۷۲ گرم
ویتامین آ معادل ۰ میکروگرم (۰٪)
ویتامین ب۱ (تیامین) ۰٫۱۰۷ میلی‌گرم (۸٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) ۰٫۱۱ میلی‌گرم (۷٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین) ۰٫۴۱۲ میلی‌گرم (۳٪)
ویتامین ب۶ ۰٫۱۲۳ میلی‌گرم (۹٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹) ۴۲ میکروگرم (۱۱٪)
ویتامین C ۰ میلی‌گرم (۰٪)
ویتامین E ۰٫۶۳ میلی‌گرم (۴٪)
کلسیم ۱۷ میلی‌گرم (۲٪)
آهن ۱٫۴۹ میلی‌گرم (۱۲٪)
منیزیم ۶۴ میلی‌گرم (۱۷٪)
منگنز ۰٫۶۳۱ میلی‌گرم (۳۲٪)
فسفر ۱۵۲ میلی‌گرم (۲۲٪)
پتاسیم ۱۷۲ میلی‌گرم (۴٪)
سدیم ۷ میلی‌گرم (۰٪)
روی ۱٫۰۹ میلی‌گرم (۱۱٪)
