Dast Andaz
Dast Andaz
خواندن ۴ دقیقه·۶ سال پیش

فاصله طبقاتی(آیا برقراری عدالت خیالی خام است؟!)

در این مطلب از فاصله طبقاتی در یک شهر تاریخی و دو فیلم خواهم نوشت.

فیروزآباد:

فیروزآباد شهری تاریخی که در شهرستان فیروزآباد استان فارس قرار دارد.فیروزآباد نخستین شهر دایره ای ایران محسوب می شود و یکی از اولین شهرهای دایره ای در جهان است که زمانی مقر امپراطوری اردشیر بابکان بوده است.طرح و الگوی این شهر دایره‌ای شکل است و به قطر دو کیلومتر دارای چهار دروازه اصلی بوده و بناهای حكومتی و محل اقامت درباريان در آن قرار داشته است.سه نکته بی ربط یا با ربط،ولی قابل توجه در مورد این شهر دایره ای:

  • هم اکنون نیز دایره‌ای بودن محدوده دژ کهن شهر فیروزآباد(معروف به شهر گور)با به کارگیری عکس های ماهواره ای کاملاً معلوم است.آنچه از دل تاریخ بر می آید این است که زمانی حکّام و قدرتمندان در مرکز این شهر می زیستند و مردم عادی دور تا دور شهر.هر چه از مرکز شهر به سمت دیواره شهر می رفتی،تفاوت در وضعیت زندگی مردم این شهر نمایان بوده است.به طوری که افرادی که وضع زندگی خوبی نداشتند در کنار دیوار شهر زندگی می کردند و به زبان امروز حاشیه نشین بوده اند و شاید هنوز هم باشند.شیرازی های عزیز نظر بدهند.
  • بعید نیست که حافظ هم که در شهر شیراز و استان فارس می زیسته، اوضاع و احوال این شهر دایره ای را از نزدیک دیده باشد و چنین سروده باشد:

در "دايره" قسمت ما نقطه تسليميم
لطف آن چه تو انديشی حکم آن چه تو فرمايی


فیلم در زمان (به انگلیسی: In Time)محصول سال2011:

در این فیلم علمی تخیّلی،زمان،واحد پول و به عبارت بهتر واحد نفس کشیدن و زنده ماندن(!)است.یک فرد پایین شهری و طبقه ضعیف و کم زمان از سر اتفاق زمان زیادی به دست می آورد و می تواند پا به بالای شهر بگذارد.جایی که مردم از زمان کافی برای زندگی و عمر طولانی برخوردار هستند.علی رغم اینکه او سوار بر یک خودروی مدل بالا می شود و تیپ بالای شهری می زند،ولی مردم بالای شهر به راحتی متوجه می شوند که او یک پایین شهری ضعیف و کم زمان بوده که پایش به آنجا باز شده است.از کجا؟از جایی که می بینند او می دود.آخر دویدن و سگ دو زدن برای مردم پایین شهر است که جانشان به زمان کمشان وابسته است و اگر ندوند نمی توانند گذران زندگی کنند.مردم بالای شهر که زمان و پول کافی در اختیار دارند،نیازی به دویدن ندارند.می توانند به آرامی و با آرامش کامل گام بر دارند و بی قیل و قال،عشق و حال کنند!

فیلم برف‌شکن (به انگلیسی: Snowpiercer)محصول سال2013:

در این فیلم علمی تخیّلی،دانشمندان نابغه برای نجات کره زمین از گرما،مادّه ای را هوا منتشر می کنند که به یخ زدن کره زمین و مرگ بسیاری از موجودات روی آن منجر می گردد.امّا یک بچه مایه دار که حالا پا به سنّ گذاشته،قطاری ساخته است که می تواند بدون توقف دور تا دور کره زمین و به قول باباطاهر عریان "چرخ گردون"را بچرخد.هر چه از واگن اوّل قطار به سمت واگن آخر آن پیش می رویم،اوضاع زندگی خراب و خرابتر می شوند.مردمی که در واگن های ابتدایی زندگی می کنند در حال عشق و حال و عیش و نوش اند ولی مردمی که در واگن انتهایی زندگی می کنند،فقط "زنده"مونی(!)می کنند و زنده اند.نه لباس درست و حسابی و نه جای خواب به درد بخوری و نه غذای پروتئین داری!

انگار بابا طاهر عریان،قبل از سرودن این دوبیتی،فیلم برف شکن را حداقل ده بار دیده است!:

اگر دستم رسد بر چرخ گردون

از او پرسم که این چین است و آن چون

یکی را میدهی صد ناز و نعمت

یکی را نان جو آلوده در خون

حالا چه می خواهی بگویی؟

برقرای عدالت و از بین بردن فاصله طبقاتی رویای دست نیافتنی بشر است.شاید بتوان گفت،برقراری عدالت خیالی بیش نبوده و نخواهد بود.قدیسان و حتی پیامبران نیز نتوانستند،عدالت را برقرار کنند.چرا؟کسانی که می خواهند عدالت را برقرار کنند،همان ضربه خورده های بی عدالتی هستند که دستانشان خالی و کسانی که از بی عدالتی فربه و متنعّم شده اند،دستانشان پر است.و دستان پُر همیشه بر دستان خالی غالب بوده اند و خواهند بود.مردمان فربه شده از بی عدالتی نمی تواند حتی برای لحظه ای،عدالت را تاب بیاورند.حتی برای لحظه ای!




توقع این بود که ویرگول و به قول دوست خوبمان علی آقای خالقی"این کالای ایرانی"،هر روز بهتر از دیروز گردد.ولی متاسفانه چند ماهی است که ویرگول مشکلات پرت و پلایی دارد و چند روزی است که دیگر نه عکسی بارگذاری و باز می شود،نه امکان دسترسی به پروفایل،پیش نویس ها و آمار بازدید وجود دارد.نکند، موسسین عزیز ویرگول به تبعیت از خیلی از دست اندرکاران امور...،انتهای کار(!)را زمین گذاشته باشند. نکند...!

فاصله طبقاتیفیلمعدالت
«دنباله‌‎روِ هرکسی نباش، ولی از هرکسی توانستی یاد بگیر!» آدرس سایت: dastandaz.com | ویراستی: Dast_andaz@ | ایمیل: mohsenijalal@yahoo.com
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید