مدتی است که می خواهم سلسله مباحثی را در زمینه تصمیم‌گیری شروع کنم. دوست دارم نگاه تازه‌ای به موضوع انتخاب و تصمیم گیری در زندگی و کسب‌وکار داشته باشیم و با سلسله مقالاتی به مباحثه و تمرین درباره این موضوع جذاب و پر اهمیت بپردازیم.
اولین مقاله در این زمینه را با موضوع پدیده‌ای به نام «پرایمینگ» یا «آماده‌سازی ذهنی» در روزهای آینده منتشر خواهد شد. اما قبل از انتشار آن مقاله مایل هستم مقدمه‌ای جالب درباره توانایی انتخاب و تصمیم گیری انسانها بنویسم. اجازه دهید بحث را از یک انتخاب آغاز کنیم.
فرض کنید قرار است برای دفتر یا اتاق کار شخصی خود میزی را تهیه نمایید. از بین دو میزی که در عکس زیر مشاهده می کنید کدام را انتخاب خواهید کرد؟
قطعا شما برای انتخاب این میز معیارهایی مانند ابعاد را بررسی کرده‌اید تا بتوانید میز مناسب اتاق خود را انتخاب کنید. فعلا در این نوشته قصد ندارم فرآیندهای انتخاب و تصمیم گیری را خیلی دقیق بررسی کنیم و تنها به یک نکته بسیار مهم به عنوان مدخلی برای ورود به مبحث انتخاب و تصمیم گیری اشاره خواهم کرد.
اگر به شما بگویم مغز شما در بسیاری از موارد به شما دروغ می گوید چقدر برایتان باور پذیر است؟ اگر بگویم در بسیاری از مواقع باعث خطاهای کوچک و بزرگ در انتخاب‌های شما می شود چه؟ خطاها و اشتباهاتی که اصلا متوجه آنها نمی‌شوید. و عامل اصلی تصمیمات اشتباه و بعضا فاجعه‌بار زندگیتان هستند. این مسئله، یعنی خطاهایی که مغز انسان دچارش می‌شود یکی از مهمترین موضوعات مورد پژوهش روان‌شناسانی است که در حوزه تصمیم‌گیری فعالیت می‌کنند. حوزه‌ای به نام علوم‌شناختی و این خطاها و اشتباهات را نیز «خطاهای شناختی» می‌نامند.
برای اینکه این موضوع را بهتر درک و باور کنید به سوال بالا برمی گردم. اگر به شما بگویم دو میز بالا هم اندازه و هم شکل هستند باور می کنید؟ اگر باور ندارید حتما با یک وسیله اندازه‌گیری طول و عرض هر دو میز را اندازه بگیرید تا باور کنید. در آینده بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت. (راستی اگر مایل هستید بیشتر درباره این میز بدانید «میز شپارد» را جستجو کنید.
به دنیای اعجاب انگیز علوم شناختی خوش آمدید! این تنها شروعی است بر راهی بی پایان. راهی که در آن به شناخت مغز و ذهن انسان خواهیم پرداخت. اینکه چگونه انتخاب می کنیم؟ چگونه تصمیم می‌گیریم و چگونه اشتباه می کنیم؟ و در آخر اینکه چگونه باید از این اشتباهات اجتناب کنیم؟
در بطن این موضوعات به طراحی تجربه و معماری انتخاب خواهیم پرداخت که از مهم ترین دغدغه های طراحان تجربه کاربری، طراحان کمپین های تبلیغاتی، چالش‌ها و حتی موضوعی محوری در حوزه گیمیفیکیشن است.
وقتی بتوانید ذهن مخاطب خودرا بخوانید قطعا خیلی موفق تر از دیگران عمل خواهیدکرد.
