یکی از مهندسان صنایع هوایی در توصیف پرههای موتور جت میگفت که ساختن چنین پرهای یک شاهکار مهندسی است، چرا که این پره از یک تک بلور ساخته شده است. درحالیکه شاید نوک یک سوزن از چند صد هزار دانه بلوری فلز تشکیل شده باشد، این پره در مواجهه با تنشهای شدید و دمای بالا هیچ مرزی میان ساختار بلوری خود ندارد؛ یکپارچه، مقاوم و بینقص. این شاهکار به کمک فرآیند «انجماد جهتدار» ساخته میشود؛ فرآیندی که باعث میشود فلز بهتدریج و در مسیری کنترلشده منجمد شود تا هیچ نقطه ضعف و شکافی در ساختار آن باقی نماند.
اما این پره برای من فقط یک قطعه صنعتی نیست، بلکه تبدیل به نمادی از انسان در مواجهه با تنشهای زندگی شده است. ما هم درست مانند این پره، مدام تحت فشار قرار میگیریم، در معرض شکستن هستیم و اگر ساختار درونی ما پر از مرزهای ناپیدا و شکستهای کوچک باشد، روزی از هم فروخواهیم پاشید. آنچه ما را مقاوم میکند، انجماد جهتدار شخصیت ماست؛ یعنی مسیری که در آن آگاهانه احساسات، افکار و واکنشهای خود را شکل دهیم، نه اینکه بیهدف در برابر تلاطمهای زندگی سرد و سخت شویم.
زندگی ما پر است از گداختگی و انجماد—لحظاتی که در آن میسوزیم و لحظاتی که سرد و سخت میشویم. خشم و ناامیدی، هیجان و افسردگی، امید و ترس؛ ما همیشه در گذار از این احساسات هستیم. اما نکته کلیدی این است که در این گذار، شخصیت خود را جهتدار و آگاهانه شکل دهیم، تا به آلیاژی تبدیل شویم که نهتنها مقاوم است، بلکه یک شاهکار مهندسی از جنس توسعه فردی محسوب میشود.
درست همانطور که یک پره موتور جت برای تحمل فشار و حرارت باید ساختاری یکپارچه و مقاوم داشته باشد، انسان نیز برای رویارویی با چالشهای زندگی نیاز به کنترل احساسات و استحکام درونی دارد. کنترل احساسات، مهارتی نیست که بهطور خودکار در فرد وجود داشته باشد، بلکه چیزی است که باید بهتدریج و با تمرین آگاهانه ساخته شود.
در آخرین تنش عمیقی که داشتم مثل گلولهای گداخته از پس گسستی درونی فکر میکردم که چطور از پتانسیل این گداختگی شخصیتی مستحکمتر بسازم. در این فرآیند گداخت تا سردشدگی که سرشار از سرخوردگی، دلمردگی، بیانگیزگی، خشم، بغض، کینه و.. بود سعی کردم به احساساتم جهت دهم و میخوام بخشی از تجربیات و برخی مطالعاتم را برای شما مستند کنم.
در ادامه، 8 راهکار اساسی را بررسی میکنیم که به فکر میکنم به شما کمک میکند احساسات خود را در مسیر صحیح هدایت کنید و به تعادل درونی برسید.
برای اینکه بتوانید احساسات خود را کنترل کنید، ابتدا باید آنها را بشناسید. درست مثل یک مهندس که قبل از طراحی یک قطعه باید جنس مواد اولیه را درک کند، شما هم باید بدانید چه چیزی باعث تحریک احساسات شما میشود.
✅ محرکهای احساسی خود را بشناسید: در طول روز، توجه کنید که چه اتفاقاتی باعث عصبانیت، استرس یا ناراحتی شما میشوند.
✅ به احساسات خود آگاه باشید: هرچند ساعت یکبار از خود بپرسید که در حال حاضر چه احساسی دارید و چرا. این کار به شما کمک میکند تا آگاهانهتر با احساسات خود برخورد کنید. گاهی خودم هم نمیدانستم با چه احساسی درگیرم فقط با تپش قلب یا استرس شدید مواجه میشدم.
همانطور که در فرآیند انجماد جهتدار، سرعت سرد شدن فلز کنترل میشود تا ساختاری مقاوم ایجاد کند، شما هم باید قبل از واکنش نشان دادن، لحظهای مکث کنید. واکنشهای سریع و هیجانی میتوانند به ترکهای درونی منجر شوند که بعدها شما را شکننده میکنند.
✅ نفس عمیق بکشید: در لحظات پرتنش، قبل از اینکه چیزی بگویید یا تصمیمی بگیرید، چند ثانیه مکث کنید و چند نفس عمیق بکشید.
✅ به پیامدهای واکنش خود فکر کنید: آیا واکنش شما به بهبود شرایط کمک میکند، یا تنها وضعیت را بدتر میکند؟ بعضی چالشها عاشق این هستند که شما را درگیر خود کنند (درگیری با شما معنای وجودی آنها است).
جملات تکرار شوندهای در ذهن داشتم همیشه که وقتی در گره ذهنی ناخوداگاه به خودم میگفتم. تغییر این دیالوگ یکی از مهمترین تجاربی بود که ناخوداگاه من را آرام کرد. اگر مدام به خود بگویید که «از پس این کار برنمیآیم»، ذهن شما شکننده خواهد شد. اما اگر یاد بگیرید که گفتوگوی درونی خود را تقویت کنید، شخصیت شما مانند یک آلیاژ مستحکم خواهد شد.
✅ جملات منفی را تغییر دهید: به جای اینکه بگویید «نمیتوانم این کار را انجام دهم»، بگویید «من میتوانم راهی برای انجام آن پیدا کنم» شاید کلمهها برای شما این نقش را بازی میکنند یا حتی آواهایی که عملکردی منفی در ذهن ایجاد میکنند.
✅ به موفقیتهای گذشته خود رجوع کنید: به خود یادآوری کنید که در گذشته چگونه از پس چالشها برآمدهاید. (چالشها به توانمندیهای شما حمله نمیکنند، آنها باور شما به توانمندیهایتان را هدف قرار میدهند!)
تنشهای زیاد میتوانند شما را فرسوده کنند، مگر اینکه راهی برای مدیریت آنها داشته باشید. درست مثل یک مهندس که برای جلوگیری از زنگزدگی فلز، آن را با لایهای محافظ میپوشاند، شما هم باید از روشهایی برای مقابله با استرس استفاده کنید.
مقاومت و استحکام دائم یک دروغ است که هزینه پی بردن به حقیقت آن رسیدن به مرز فروپاشی است. خود را از محیط فرسایشی خارج کنید و "به آرامش خاطر مجالی ده"!
✅ از تکنیکهای آرامشبخش استفاده کنید: تنفس عمیق، مدیتیشن، نوشتن احساسات در یک دفترچه یا یک گفتگوی صحیح میتواند به کاهش استرس کمک کند.
✅ به خود فرصت استراحت بدهید: گاهی یک پیادهروی کوتاه یا چند دقیقه استراحت ذهنی میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. کنجکاوی مخرب، افراد سمی و روابط پیوند دهنده خود به آن فضای مسموم را کنترل کنید!
شما بدون داشتن مرزهای شخصی، دچار استرس و فرسودگی خواهید شد. تنش اگر از هسته دورنی شما اتفاق بیوفتد جبران آن گاه ناممکن است؛ حرف یا رفتاری که پیش از این ساده از آن گذر میکردید یا با شدت با آن برخورد میکردید اگر کنترلی روی مرزهای خود نداشته باشید و ممکن است از طرف کسی با آن مواجه شوید که در مقابل سپری برای خود نداشتید.
✅ “نه” گفتن را یاد بگیرید: لازم نیست به همه درخواستها پاسخ مثبت بدهید. اگر چیزی فراتر از توان شماست، آن را رد کنید.
✅ برنامه زمانی مشخصی داشته باشید: زمان کاری و استراحت خود را مشخص کنید و به آن پایبند بمانید. طبق قانون پارکینسون اگر شما برنامه ریزی درستی نداشته باشید صرفا خود را با استرس و چالشها تمام نشدنی مواجه خواهید کرد.
قانون پارکینسون: «هر کار به اندازه زمانی که برای آن تخصیص داده شده طول میکشد.»
یک مهندس وقتی با نقصی در طراحی مواجه میشود، روی مشکل تمرکز نمیکند، بلکه به دنبال راهحل میگردد. شما هم باید همین رویکرد را در مواجهه با چالشهای زندگی در پیش بگیرید. اینکه در چه منجلابی گرفتار شدم یا توقف در اینکه فلانی چه بلایی بر سر من آورده گرفتار شدن در بمبست افسردگی است.
✅ مشکلات را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید: هر مشکل پیچیدهای را به گامهای کوچکتر بشکنید.
✅ سؤال درستی بپرسید: به جای اینکه بگویید «چرا من این مشکل را دارم؟»، بپرسید «چطور میتوانم این مشکل را حل کنم؟»
همانطور که در فرآیند مهندسی یک قطعه، نیروهای بیرونی و نحوه تأثیر آنها بر ساختار ماده در نظر گرفته میشود، شما نیز باید تأثیر احساسات و رفتارهای دیگران را درک کنید. بداخلاقیهای دیگران به تنهایی نباید شخصیت ما را شکل دهد چرا که ما را از کار کردن با شخصیتهای مثبت و خوش رفتاریها دور میکند.
دست به زبانههای مثبت پازل شخصیتی خود نزنید! به دنبال تکمیل آن با شخصیت و افراد مثبت دیگر باشید.
✅ به احساسات دیگران توجه کنید: گاهی اوقات واکنشهای ما ناشی از سوءبرداشتهایی است که از رفتار دیگران داریم. اگر بتوانید شرایط و احساسات آنها را درک کنید، کمتر دچار واکنشهای هیجانی خواهید شد.
✅ احساسات دیگران را تأیید کنید: گاهی تنها یک جمله مانند “میفهمم که این موضوع برایت سخت است” میتواند تنش را کاهش دهد و ارتباط را بهبود ببخشد.
حتی پیچیدهترین آلیاژها نیز برای افزایش استحکام، نیاز به ترکیب عناصر مختلف دارند. در زندگی هم، گاهی برای حفظ استحکام روانی و احساسی، نیاز است که از دیگران کمک بگیریم. تکیهگاهها یا خلوتگاههایی برای خود داشته باشید. این گوشه امن میتواند دست دوستی باشد یا آغوش رفیقی جانی!
✅ با افراد مورد اعتماد صحبت کنید: اگر احساس میکنید کنترل احساساتتان سخت شده است، مشورت با یک دوست، همکار یا مشاور میتواند به شما کمک کند تا دید بهتری نسبت به شرایط داشته باشید.
✅ از حمایت دیگران بهره ببرید: شما مجبور نیستید همه چیز را بهتنهایی مدیریت کنید. گاهی یک گفتوگوی ساده با فردی که به شما اهمیت میدهد، میتواند بار سنگینی را از دوش شما بردارد.
همانطور که یک پرهی موتور جت با فرآیند «انجماد جهتدار» به نهایت استحکام و مقاومت میرسد، شما نیز میتوانید با تمرین این مهارتها، شخصیت خود را به آلیاژی مقاوم در برابر تنشهای زندگی تبدیل کنید.
کنترل احساسات، مهارتی است که با تمرین و آگاهی ساخته میشود. شما نمیتوانید همیشه شرایط بیرونی را کنترل کنید، اما همیشه میتوانید انتخاب کنید که چگونه به آنها واکنش نشان دهید.
زندگی مملو از چالشها و تنشهاست، اما اگر بتوانید احساسات خود را آگاهانه مدیریت کنید، نهتنها از شکست و فروپاشی جلوگیری خواهید کرد، بلکه تبدیل به انسانی خواهید شد که در برابر سختیها خم نمیشود—بلکه قویتر و کاملتر میشود. یک شاهکار مهندسی از جنس توسعه فردی.
