تغذیه برای بهینهسازی عملکرد و سلامت کلی ورزشکاران بسیار مهم است. مصرف انرژی کافی برای افزایش عملکرد، به حداقل رساندن خطرات و آسیبها و جلوگیری از دسترسی کمانرژی ضروری است. ورزشهای مختلف بر اساس نوع انرژی مورد استفادۀ نیازهای تغذیهای متفاوتی دارند. رژیم غذایی متعادل، همراۀ با فیبرهای غذایی، میتواند تنوع میکروبیوم روده را بهینه کند و تأثیر مستقیمی بر استقامت بدنی و عملکرد حرفهای افراد داشته باشد. بهینهسازی تعادل ماکرومغذی، زمان مصرف و هیدراتاسیون برای پیشرفت عملکرد ورزشکاران ضروری است. استفاده از مکملها میتواند در تحقق اهداف عملکرد و تغذیه سودمند باشد و خطر بیماری یا آسیب را کاهش دهد. آموزش ورزشکاران و مربیان در مورد برنامههای تغذیۀ بهینه برای جلوگیری از اثرات منفی ناشی از رژیم غذایی ضعیف و کمبود نسبی انرژی در ورزش بسیار مهم است.
پرفیرو در این مقاله به بررسی وضعیت تغذیۀ مناسب برای ورزش شنا پرداخته است؛ اما پیش از هرچیزی لازم است بهطور کلی مطالبی را دربارۀ شنا و مزایای آن بدانیم.
شنا مزایای متعددی برای سلامت جسمی و روانی دارد؛ بهویژه برای برخی از جمعیتها مانند سالمندان، زنان باردار و افراد مبتلا به آرتروز، دیابت، ناتوانی یا چاقی مفید و برای تمام سنین قابل انجام است. شنای منظم ظرفیت حیاتی ریهها را بهبود میبخشد، که حداکثر مقدار اکسیژن را وارد ریهها میکند. این ورزش همچنین تأثیرات مثبتی بر سلامت روانی دارد که از جملۀ آنها میتوان به بهبود رضایت از زندگی، ادراک خود از سلامتی و کاهش استرس، اضطراب، تنش و غم اشاره داشت. علاوه بر این، شنا میتواند برای افراد مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن مفید باشد، زیرا به کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود حافظه کمک میکند. تمرینات شنا همچنین میتوانند اثرات مثبتی بر مهارتهای شنا، عزتنفس، رفاه، ایمنی، یادگیری خارج از کلاس درس و تعامل اجتماعی داشته باشند. در زیر به برخی از جنبههای شنا و سبکهای آن اشاره میشود:
* شنا برای تفریح
شنا فعالیت تفریحی عالی برای افراد در هر سنی است. شنای تفریحی میتواند فعالیتی سبک و راه خوبی برای آرامش و احساس خوب است. سبکهای رایج شنا در شنای تفریحی عبارتاند از: کرال سینه، کرال پشت و سبک آزاد.
* شنای رقابتی
برخی از افرادی که از شنا لذت میبرند، میخواهند آن را به سطح رقابتی برسانند. این کار میتواند مزایای سلامتی یک تمرین شدید و همچنین لذت و هیجان رقابت را فراهم کند. انواع اصلی مورد استفاده در شنای رقابتی عبارتاند از: کرال سینه، سبک آزاد، کرال پشت و پروانه.
فواصل شنا در مسابقات شنا میتواند از پنجاه متر در استخر تا مسافتهای بسیار بیشتر در آبهای آزاد متفاوت باشد.
شنا تمرینی عالی است، زیرا باید تمام بدن خود را در مقابل مقاومت آب حرکت دهید. این ورزش فعالیت همهجانبۀ خوبی است، زیرا:
- ضربان قلب شما را بالا نگه میدارد، اما مقداری از استرس را از بدن شما دور میکند؛
- استقامت، قدرت عضلانی و آمادگی قلبی عروقی را ایجاد میکند؛
- به شما در حفظ وزن سالم، قلب و ریههای سالم کمک میکند؛
- عضلات را تقویت کرده و قدرت میبخشد؛
- تمرینی سراسری برای تمام بدن فراهم میکند، زیرا تقریباً تمام عضلات شما در طول شنا استفاده میشوند؛
- نوعی ورزش آرامشبخش است که برای کاهش استرس نیز مفید است؛
- برای بهبود هماهنگی، انعطافپذیری، تعادل و وضعیت بدن مناسب است؛
- درمان خوبی برای برخی آسیبها و شرایط روحی است؛
- و راهی دلپذیر برای خنک شدن در روزهای گرم بهشمار میرود.
1. افراد مبتلا به بیماریهای عفونی برای شنا مناسب نیستند! افرادی که از ورم ملتحمه، تراخم، آمفیزم و بیماریهای عفونی روده رنج میبرند، قبل از درمان نباید شنا کنند؛ در غیر این صورت، وضعیت آنها تشدید میشود. همچنین مبتلایان به بیماریهای پوستی هم بهخاطر خودشان و هم بهخاطر دیگران بهتر است شنا نکنند.
2. افراد مبتلا به بیماریهای گوش و افرادی که ناشنوا هستند، برای شنا مناسب نیستند. زیرا در این صورت اندامهایی که تعادل را در گوش میانی افراد ناشنوا تنظیم میکنند، نیز آسیب میبینند که باعث تضعیف توانایی بدن در حفظ تعادل میشود. حوادث غرقشدگی اغلب بهدلیل از دست دادن تعادل رخ میدهند.
3. افرادی که حالشان عمومی خوبی ندارند، برای شنا مناسب نیستند. افرادی که از بیماریهای شدید قلبی، فشار خون و اختلالات روانی رنج میبرند، برای شنا مناسب نیستند. چنین افرادی در حین شنا مستعد غش کردن هستند. در این صورت اگر امداد و نجات بهموقع انجام نشود، احتمال وقوع حوادث وجود دارد.
4. افرادی که بهتازگی ورزش زیادی انجام دادهاند و آب زیادی مینوشند، نباید فوراً داخل آب بروند، زیرا مقدار زیادی آب، اسید معده را رقیق میکند و در نتیجه توانایی مقاومت در برابر میکروبها را کاهش میدهد، بنابراین، بهتر است مدتی استراحت کنند.
5. زنان در دوران قاعدگی، زنان باردار تا دو ماه پس از زایمان، تا یک ماه پس از سقط جنین یا بستن لولۀ فالوپ مجاز به شنا نیستند.
اکنون و پس از این مقدمۀ ضروری، به موضوع تغذیه برای شناگران میپردازیم.
«ورزش شنا و اهمیت توجه به تغذیۀ مناسب آن»، وبلاگ پرفیرو، ۲۶ تیر ۱۴۰۴
