بسیاری از مردم در سراسر جهان با افسردگی زندگی می‌کنند که این می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. این در حالی است که رویکرد‌های دارویی می‌تواند به برخی افراد کمک کند تا علائم خود را مدیریت کنند. اما برای برخی دیگر چندان موفق نیستند. در این مقاله به این سؤال می‌پردازیم که آیا رژیم غذایی می‌تواند در مقایسه روش‌های دیگری که شکست می‌خورند موفق شود و اگر چنین است چرا؟
بر اساس تخمین‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، افسردگی یک اختلال سلامت روان رایج است که حدود ۵ درصد از افراد بزرگسال در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد، مانند اختلال افسردگی اساسی و اختلال افسردگی مداوم که حداقل ۲ سال طول می‌کشد.
علل این اختلال اغلب متفاوت هستند و عموماً عوامل ژنتیکی و موقعیتی تأثیر بیشتری می‌گذارد. عوامل استرس‌زا یا شرایط خاص که به عنوان محرک عمل می‌کنند و منجر به دوره‌های افسردگی اساسی مکرر می‌شوند.
دارو درمانی به بسیاری کمک می‌کند تا بر علائم افسردگی خود غلبه کنند یا آن‌ها را مدیریت کنند، این مداخلات برای همه یکسان کار نمی‌کند.
این امر باعث شده است که محققان در جستجوی عواملی باشند که به افسردگی کمک می‌کنند. اخیراً رژیم غذایی در خط مقدم تحقیقات پزشکی قرار گرفته است. متخصصان در مورد مزایا و معایب استفاده از مداخلات غذایی برای درمان یا حتی پیشگیری از بیماری‌های مختلف بحث می‌کنند.
در چند سال گذشته، چندین مطالعه نشان دادند که انتخاب رژیم‌های غذایی سالم‌تر و غنی از سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل ممکن است به بهبود علائم افسردگی کمک کند.
به عنوان مثال، یک مطالعه ۲۰۲۲ در دانشگاه فناوری سیدنی نشان داد که مردان ۱۸ تا ۲۵ ساله پس از تغییر به رژیم غذایی مدیترانه‌ای، بهبود علائم افسردگی را تجربه کردند. اما هنوز مشخص نیست که چه چیزی واسطه ارتباط بین کیفیت رژیم غذایی و سلامت روان است.
در دسامبر ۲۰۲۲، دو مطالعه منتشر شده در Nature Communications به ارتباط بین میکروبیوتای روده و علائم افسردگی پرداختند. یکی از مطالعات نشان داد که ۱۳ نوع باکتری با این اختلال مرتبط هستند.
محققان فرض می‌کنند ممکن است راهی باشد که این باکتری‌ها به فعال شدن سیگنال‌های مختلف در مغز منجر می‌شود که ممکن است ارتباط بین ترکیب باکتریایی روده و علائم افسردگی را توضیح دهد.
دکتر امین یک همکار ارشد تحقیقاتی در بخش بهداشت جمعیت Nuffield در دانشگاه آکسفورد در بریتانیا است. یکی از زمینه‌های مورد علاقه او استفاده از داده‌های ژنومیک برای به صفر رساندن نشانگر‌های زیستی صفات عصبی روانپزشکی است.
دکتر‌امین و همکارانش در مطالعه خود در سال ۲۰۲۲، داده‌های ۱۱۳۳ شرکت‌کننده در منبع معتبر مطالعه روتردام را تجزیه و تحلیل کردند. از آن‌ها پرسیدند که آیا ارتباطی بین ترکیب میکروبیوتای روده و تجربه علائم افسردگی وجود دارد یا خیر.
محققان دریافتند که وجود برخی از میکروب‌ها با افسردگی مرتبط است از جمله Eggerthella ،Coprococcus ،Sellimonas Lachnoclostridium و Hungatella.
در این مطاله ۱۳ میکروبیوتا شناسایی شده که با افسردگی مرتبط بودند. همچنین به نظر می‌رسد فراوانی برخی از باکتری‌ها، به‌ویژه، مانند باکتری‌های متعلق به جنس Eggerthella، با افزایش علائم افسردگی مرتبط باشد.
محققان توضیح می‌دهند که این باکتری‌ها در سنتز برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی یا پیام‌رسان‌های شیمیایی، که فعالیت آن‌ها ممکن است به نوبه خود در بیان علائم افسردگی نقش داشته باشد، نقش دارند. این مواد شیمیایی عبارتند از گلوتامات، بوتیرات، سروتونین و گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA).
تحقیقات قبلی نشان داده است که افراد مبتلا به افسردگی دارای سطوح بالاتری از منبع مورد اعتماد گلوتامات در سیستم خود نسبت به همتایان بدون این هستند، در حالی که سطوح پایین‌تر از حد معمول butyrate با علائم افسردگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مرتبط است. سطوح پایین‌تر منبع معتبر GABAT نیز با افسردگی مرتبط است.
با کنترل رژیم غذایی، افراد می‌توانند گامی رو به جلو در مبارزه با علائم افسردگی بردارند یا شاید حتی در پیشگیری از آن اقدام کنند. افسردگی یک وضعیت پیچیده است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. مداخلات غذایی می‌تواند راهی آسان و خود توانمند برای کار به سمت سلامت روان بهتر باشد.
یک رژیم غذایی متعادل و متنوع می‌تواند به حفظ تعادل باکتریایی در روده کمک کند و از دیس بیوزیس و سایر مشکلات آن جلوگیری کند. شکلات تلخ هم می‌تواند جایگزین سالم‌تر و مفیدتری برای شکلات شیری باشد. زیرا حاوی مقادیر بیشتری از مواد معدنی کلیدی مانند آهن، منیزیم و روی و همچنین آنتی اکسیدان‌ها است.
به طور خلاصه می‌توان گفت استرس بر روی میکروبیوم تأثیر می‌گذارد، اینکه چقدر خوب غذا هضم شوند. بنابراین برای درمان مؤثر بهتر است روش‌های کاهش استرس هم نیز اعمال شوند مانند مدیتیشن، تمرکز حواس، نوروفیدبک، ورزش. رژیم غذایی باید تنها یکی از چندین رویکرد درمانی در مبارزه با علائم افسردگی باشد.
