ویتامین D یکی از انواع ویتامینهای محلول در چربی است که به طور طبیعی در برخی از غذاها یافت میشود. همچنین هنگامی که پوست بدن در معرض تابش نور آفتاب و پرتوهای ماورای بنفش آن قرار میگیرد، سنتز ویتامین D رخ داده و این ویتامین در بدن تولید میشود.
ویتامین دی در واقع نوعی هورمون است که شکل فعال آن کلسیتریول نام دارد. این ویتامین در بسیاری از فرآیندهای حیاتی بدن نقش دارد و به همین دلیل است که کمبود ویتامین D باید بسیار جدی گرفته شود. اما چرا بدن ما برای عملکرد صحیح و سالم ماندن به این ویتامین نیاز دارد؟
اصلیترین وظیفه این ویتامین کمک به افزایش جذب کلسیم در بدن است. به همین دلیل است که ویتامین D نقش موثری در ساخت استخوانهایی سالم و قوی دارد. در ادامه به بررسی نقشهای ویتامین D در بدن میپردازیم:
ویتامین D باعث افزایش جذب رودهای کلسیم شده و همچنین نقش مهمی در بهبود جذب این ماده معدنی از کلیهها و تغذیه دارد. بنابراین کمبود ویتامین دی باعث نقص در جذب کلسیم و به دنبال آن ضعیف شدن استخوانها خواهد شد.
تامین ویتامین D به میزان کافی علاوه براینکه باعث میشود تا دندان و استخوانهایی سالم، مستحکم و قوی داشته باشید، از بروز بیماریهای ناشی از کمبود کلسیم چون پوکی استخوان نیز به طور قابل توجهی جلوگیری میکند. کمبود این ویتامین یکی از اصلیترین عوامل شکستگیهای استخوان در سنین بالا است.
از افسردگی گرفته تا آلزایمر، ویتامین D ارتباط بسیار نزدیکی با بیماریهای مغز و ذهن دارد. طبق تحقیقات انجام شده ویتامین دی تاثیر مستقیمی بر عملکرد مغز دارد و کمبود آن باعث تخریب شبکه پری نورال (perineuronal) و محافظ سلولهای عصبی میشود.
بر اساس آخرین مطالعات علمی انجام شده، ویتامین D یک عامل حیاتی برای حفظ عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن است و کمبود این ویتامین یکی از علل ضعف سیستم دفاعی به شمار میرود. کاهش ویتامین D در بدن احتمال ابتلا به عفونتهای تنفسی شایع مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا را افزایش میدهد.
ویتامین D به طور کلی به پنج صورت یافت میشود که مهمترین اشکال آن D2 و D3 میباشند، زیرا بدن ما برای ذخیره ویتامین دی به این دو نوع نیاز دارد. اصلیترین تفاوت میان ویتامین D2 و D3 منشأ آنها است، ویتامین د ۳ فقط در غذاهایی با منشأ حیوانی یافت میشود در حالیکه ویتامین D2 منابع گیاهی دارد.
ویتامین D3 فرم طبیعی از ویتامین D است که وقتی پوست در مجاورت تابش نور آفتاب قرار میگیرد در بدن ساخته میشود.
مقدار ویتامین D مورد نیاز هر فرد به عوامل مختلفی از جمله سن، وزن، محل زندگی و… بستگی دارد. با توجه به اینکه مصرف خودسرانه و بیش از اندازه ویتامین دی ممکن است باعث مسمومیت شود، تنها روش قابل اطمینان برای تعیین اینکه بدن ما چه میزان ویتامین d3 نیاز دارد، آزمایش خون است.
پزشک پس از بررسی سطح ویتامین D موجود در آزمایش شما مقدار نیاز بدنتان به این ویتامین را تعیین خواهد کرد. به طور کلی میزان ویتامین دی موردنیاز روزانه برای هر فرد به صورت زیر است:
شما میتوانید ویتامین D مورد نیاز بدن خود را از سه طریق مصرف فرآوردههای غذایی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مصرف داروهای مکمل حاوی ویتامین دی تامین کنید:
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین D بهترین روش جذب این ویتامین است. شما میتوانید با داشتن رژیم غذایی متنوع و سالم به خوبی نیاز بدن خود به تمامی ویتامینها از جمله ویتامین دی را تامین کنید. غنی ترین منابع ویتامین d عبارتند از:
امروزه مواد غذایی بسیاری به بازار عرضه میشوند که غنی شده با ویتامین D میباشند. اگر به برچسب روی این محصولات توجه کنید با عبارت “غنیشده با ویتامین D” مواجه خواهید شد. شیر و محصولات لبنی چون ماست، آب پرتقال و غلات صبحانه از جمله مواد غذایی هستند که اغلب ویتامین دی به آنها اضافه میشود.
برای خواندن ادامه این مطلب به مجله مفید طب مراجعه کنید