جلسه اول بررسی مفهوم "توجه"
این جلسه قصد دارم از یک موضوع بسیار مهم در روانشناسی صحبت کنم که در اصل عنصر کلیدی در اکثر مشکلاتی ست که ما از نظر روانشناختی دچار آن می شویم.
قبل از شروع به بحث، برای نتیجه گیری بهتر از مطالب، چند مورد هست که باید خدمتتون اعلام کنم:
1. مطالب رو گام به گام جلو بروید.
2. قبل از شروع به مطالعه مباحث، قلم و کاغذ در دسترس داشته باشید.
3. تمرین های ضمن بحث رو حتما انجام بدهید.
4. لطفا قبل از انجام تمرینی که ازتون خواسته شده و یا دستورالعملی که براتون نوشته شده، مطالب بعدی صفحه رو مطالعه نکنید.
مواردی که گفته شد جهت بهتر نتیجه گرفتن از مطالبی ست که خدمتتان ارائه می کنم.
برای شروع، ابتدا ازتون می خوام که به تصویر زیر با دقت نگاه کنید. در این تصویر شما صفحه شماره گیر موبایل رو می بینید. چیزی که مطمئنا به دفعات ازش استفاده کردین و دیدینش.
لطفا مشابه این تصویر را در برگه خودتون بکشید. و سپس تلاش کنید که به یاد بیارید در صفحه شماره گیر موبایل، زیر این اعداد، چه حروف انگلیسی تایپ شده است....
لطفا چیزهایی رو که به یاد می آورید رو روی برگه خودتون و زیر هر عدد یادداشت کنید.
در زمان انجام این تمرین به هیچ وجه به صفحه شماره گیر موبایل خودتون نگاه نکنید.
هر زمان که به یادآوردن و نوشتن حروف را به پایان رساندید، می توانید صفحه شماره گیر موبایل خودتان را نگاه کنید.
چقدر تفاوت مشاهده می کنید؟
آیا حروفی که شما زیر هر عدد نوشته اید با حروف اصلی روی صفحه موبایلتان هم خوان است؟
معمولا در زمان انجام این تمرین اکثر افراد، متوجه تفاوت های زیادی بین تصویری که خودشون کشیدن و صفحه اصلی موبایلشون می شن.
ماهم به همراه عزیزانی که پیگیر این مباحث در گروه تلگرامی هستند، این تمرین رو انجام دادیم و اگر مایل باشین می تونید تصاویر کشیده شده توسط آنها را در زیر مشاهده کنید.
به راستی دلیل این همه تفاوت چیست؟
انجام این تمرین ساده برای این بود که ببینیم ما معمولا چیزهای زیادی رو طی روز می بینیم و یا باهاشون سرو کار داریم، اما وقتی ازمون خواسته می شه که به یاد بیاریم و جزئیات آنها را بگوییم، می بینیم اطلاعاتمون درباره آنها چندان زیاد نیست و در یکسری موارد حتی در به یادآوردن خطاهای زیادی داریم.
این موضوعی که مطرح کردیم اشاره به موضوع مهمی در روانشناسی دارد .
موضوع بسیار مهم و کلیدی " توجه"
اگر بخوام به زبانی ساده برای شما از "توجه" صحبت کنم، می تونم اون رو به یک نورافکن تشبیه کنم که شما در یک اتاق تاریک برای دیدن اطرافتون ازش استفاده می کنید.
مسلما هرکجا که شما نور این نورافکن رو بندازید اونجا روشن می شه و شما می تونید آن محیط را ببینید.
همانطور که می دونید ما اطلاعات مختلف را از محیط پیرامون خود از طریق حواس پنجگانه دریافت می کنیم.
یعنی ما اطلاعات مختلف را از اطرافمون با کمک حس های بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه دریافت می کنیم و به مغز مخابره می شود..
اما سوال اینجاس که ، آیا تمام اطلاعات دریافتی از محیط پیرامون، توسط مغز ما به خوبی پردازش می شود؟
در این مورد باید خدمتتون بگم که جواب سوال منفی است. زیرا تعداد گیرنده های حسی ما چندین برابر تعداد پردازش گرهای درون مغز ماست. به این معنی که ممکنه در واحد زمان شما تعداد زیادی دریافتی از محیط داشته باشید ولی مغز شما قادر نیست که تمام این اطلاعات را مورد پردازش دقیق قرار دهد.
بنابراین، یا باید همه اطلاعاتی که وارد سیستم پردازش اطلاعات می شود خیلی ضعیف و سطحی پردازش بشه و یا اینکه، اگر انتظار داریم پردازش خیلی خوبی صورت بگیره ناگزیر هستیم که اطلاعات را برای پردازش انتخاب کنیم.
در خیلی از مواقع که افراد شکایت از حافظه دارن و مطرح می کنن که مطالب رو نمی تونن به خوبی یاد بگیرن و یا در به یاد آوردن مطالب مشکل دارند، در اصل می تونم بهتون بگم که مشکل از حافظه اونها نیست.... بلکه مشکل از توجه است.
به تصویر زیر نگاه کنید.
همانطور که در تصویر قابل مشاهده است، اطلاعات تا رسیدن به حافظه، باید ابتدا از فیلتر توجه عبور کند. بنابراین وقتی در توجه کردن درست عمل نکنیم، اطلاعات خوب و کاملی به حافظه منتقل نخواهد شد.
پس برای اینکه مغز شما بتواند اطلاعات را به خوبی پردازش و سپس ذخیره کند، قدم اول تقویت توانایی های توجهی و غربال کردن اطلاعات است.
برای فهم بهتر مطلب یه مثال براتون می یارم، فرض کنید که تصمیم دارید یکسری فرمول ریاضی و یا لغات انگلیسی را حفظ کنید...
برای بهتر انجام دادن این کار با توجه به مبحثی که در این جلسه خدمتتان مطرح کردم، باید تلاش کنید اطلاعات محیطی کاذب را کنترل کنید که وارد سیستم پردازشی مغز شما نشوند، و مغز شما بتواند با بالاترین کارایی به پردازش موضوع اصلی که فرمول های ریاضی و یا لغات انگلیسی است بپردازد.
منظور از اطلاعات محیطی کاذب: مثلا سر و صدای محیطی زیاد، یا استشمام بوی خاصی که سیستم بویایی شما را تحریک می کند، یا راحت نبودن لباسی که موقع مطالعه به تن دارید و یا مطالعه کردن در اتاقی که تابلوهای زیادی به دیوارهای آن آویزان است و یا مملو از وسایل مختلف و متنوع است.
تمام مواردی که در بالا به عنوان مثال آورده شد در اصل اطلاعات محیطی محسوب می شود که از طریق گیرنده های حسی شما به سیستم پردازش اطلاعات مغز ارسال می شود درحالیکه اصلا به موضوع مورد نظر شما برای یادگیری مرتبط نیست... و همین امر منجر به پایین آمدن کارایی پردازشی مغز شما خواهد شد.
در صورت تمایل می توانید با ورود به گروه تلگرامی https://t.me/Brain_Gym1 مباحث را در زمان آموزش در گروه پیگیر باشید و همراه با سایر دوستان در تبادل اطلاعات شرکت کنید.
دکتر سمیه پورمحمدی
