چرا من نسبت به نویسنده های ایرانی راغب ترم؟

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
به ضرس قاطع میگم که، خواندن کتاب به زبان مبدأ، خیلی شوق برانگیزه، اما فقط به زبان مبدأ و نه ترجمه، این را دوست دارم به کسانی بگویم که تمام مطالعاتشان آثار ترجمه شده دیگر ملل بوده و نسبت به تصنیف های ایرانی در یک بی خبری محض بسر می برند، من به آنها می گویم: لذّت بزرگی را از دست داده اید!
یه زمان بحث در مورد مسائل استعماری داغ بود، بعضی ها فکر می کنند که این مسائل تمام شده اند، متأسفم که اینو می‌گم اما امروز داغ تر از دیروزند و در جاهای حساس تری رخنه کرده‌اند؛
یعنی این خود کم‌بینی نه تنها تو مسائل مادی بود، تو مسائل معنایی هم عرض اندام می‌کنه، اجازه دهید فعلاً در مورد مسائل علمی صحبت نکنیم که اون فرصت جداگانه ای می طلبه، فعلاً مسائل معنایی و فکری رو بچسبیم؛
پس خوبه که دید تکنیکی به مسئله داشته باشیم؛
اگه به تاریخچه رُمان نویسی نگاه کوتاهی داشته باشیم متوجه میشیم که سابقه رمان های غربی 200 سال بیشتر از رمان های ایرانی هست، اما صرف همین دلیل باعث نمیشه که نویسندگان ایرانی رمان های ضعیف تری داشته باشند، بلکه اگر اون ها رو مطالعه کنید متوجه میشید که از غنای محتوایی بیشتری برخوردار هستند؛ یعنی حتی اگه بخوایم مسائل زبان شناسی رو توی ترجمه فاکتور بگیریم، ما توی قلمرو فکری راه به جایی نمی بریم، پیشنهاد من اینه که بیایید یه مقایسه کوچولو انجام بدید، مثلاً یک موقع هست آثار نویسنده ای از کف دل تبریز یا مشهد یا دیگر شهر های اصیل ایرانی را بخوانید که در مورد بچه محل های خودش نوشته باشد و آنرا بیایید با یک نویسنده اسپانیایی یا آرژانتینی و یا هر جای دیگری مقایسه کنید، قدر مسلم با نویسنده ایرانی ارتباط بیشتری برقرار می کنید، البته که این نتیجه گیری رو شما باید انجام بدید ولی فکر نکنم کسی پیدا شود که بگوید من با اون آرژانتینیه ارتباط بیشتری برقرار کردم؛ بیخیال حتی فک کردن در موردش هم مضحکه.
حال بیایید و چالش های ترجمه را هم به آن اضافه کنید، از قول نویسندگان میگم که خودشان اذعان دارن، یعنی شما هر چقدر هم در ترجمه اهل فن باشید، نمی توانید آن رسایی و شیوایی که مقصود نویسنده هست را به خواننده منتقل کنید؛ تازه این وضعیت برای عرصه ای هست که مثلاً مترجم می خواهد یک کتاب، از یک نویسنده روسی ترجمه کند، و خودش هم روسی بلد نیست، می آید چکار می کند؟ آها، برگردان از ترجمه انگلیسی، یعنی متن سه بار دور خورده تا برسه دست من و شما عزیز دلم... اصلاً هم کاری به آنجا ها ندارم که مترجم نفهمیده و آنرا سانسور کرده یا بیخیالش شده، این امورات بین صنعتی کارها رایج هست، ناشر ها در رقابت با همدیگه که چه کسی زودتر ترجمه کتاب رو عرضه کنه، و مترجم ها هم در حال قلم فرسایی برای ایشان، البته که یه سری ها هستن و مرز های اخلاقی رو در ادای مطلب رعایت می کنند، اما وقتی به بازار فروش نگاه می کنیم، تعداد این انتشاراتی ها و مترجم های اخلاق مدار بسیار ناچیز خواهد بود. مسلئه بست سلر ها ( بهترینهای فروش ) بماند که خودشان به تنهایی درصد بازار کتاب جهان را جابجا می کنند، این هیچ، هر فکری را هم که بخواهند، در بین کتابخوانان ملل سر ریز می کنند، همین است ماجرا؛
کتاب ها یکی، ترجمه ها متعدد، فارسی عربی و ...؛
نویسندگان بومی هم مهجور. وضع اسف باریه، اما واقع بین باشیم یک موقع هست شما می خواهی وارد وادی تجارت شوی، یا اصلاً تولید کننده باشی و به صادرات بپردازی، می آیی و یک مزرعه تریاک در حواشی کالیفرنیا راه می اندازی، مسلماً نباید انتظار گیرایی تریاک افغانستان را از آن داشته باشی؛ اگر هم داری، انتظار بیخودی هست. در وادی های فکری هم همینطور، یعنی شما مسائل را می توانید به قدری جزئی بررسی کنید که شهر به شهر چه عرض کنم، محله به محله قابل کندوکاو هستند؛ حال همه این را که گفتیم به معنای این نبود که از باقی نویسندگان ملل چیزی نخوانیم بلکه فکورانه تر و هدفمندانه تر بخوانیم، شما اگر سفرنامه یک نویسنده ایرانی را، در مورد کشور آلمان بخوانید، صد در صد بینش دقیق تری به شما رائه می دهد، تا سفرنامه یک آمریکایی.

ادامه دارد‌‌...

بخوانیم تا شوق دانایی را بیافزاییم...

#نویسنده #رمان #تک_نگاشت #یادداشت #داستان

✒️ محمدمهدی زبیدی