در مقاله دیسک کمر به صورت کامل در مورد علائم، علت و روش‌های درمان دیسک کمر صحبت کردیم. در این مقاله درباره ورزش دیسک کمر و همچنین روش‌های دیگر مانند آب درمانی و ماساژ درمانی برای بهبود فتق دیسک صحبت می‌کنیم.
ورزش یا حرکت درمانی که از آن با نام تمرین درمانی در فیزیوتراپی هم یاد میشود، به عنوان مهمترین بخش از درمان انواع کمردرد است و به جرات می‌توان گفت بدون تمرین درمانی، درمان شما کامل نخواهد شد و برای رسیدن به یک درمان ماندگار، تمرین‌های درمانی که در فیزیوتراپی به شما داده میشود، هفته یا ماهها یا سالها باید تکرار شوند تا وضعیت موجود را بهتر کند یا از بدتر شدن جلوگیری شود.
انواع مختلف رژیمهای ورزشی با هدف افزایش طول عضلات و بهبود دامنه حرکتی، بهبود قدرت و استقامت عضلانی و اصلاح پاسچر برایتان تجویز میشود. نحوه انجام ورزش‌ها، تعداد تکرار هر ورزش، مدت زمان انجام آن توسط فیزیوتراپیست‌ها که متخصصین حرکتی هستند به شما آموزش داده میشود.
توجه کنید:
از انجام خودسرانه ورزش‌ها خودداری کنید، چرا که ورزش‌های مخصوص هر فرد با توجه به سن، وضعیت قلبی ریوی، سطح قندخون، بیماری‌های خاص خودش باید طراحی شوند. ممکن است نوع ورزشی که به یک فرد ۳۰ ساله با کمردرد داده میشود، بسیار متفاوت باشد با ورزشی که به فرد ۶۰ ساله داده میشود.
دو نوع از ورزش های مناسب برای دیسک کمر شامل “ورزش‌های ویلیامز” و “ورزش‌های مکنزی” می‌توانند در درمان فتق دیسک کمر کمک کننده باشند، که با توجه به علائم دیسک کمر، میزان فتق دیسک، سن و سوابق جراحی شما، متخصص فیزیوتراپی یک نوع از ورزش‌ها یا ترکیبی از آنها را به شما خواهد داد. نوعی از حرکات ورزشی هستند که با هدف کشش یا تقویت یک سری از عضلات و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات انجام میشود.
ورزش‌های فلکسوری یا ورزش‌های ویلیامز در افراد مسن‌تر از ۵۰ سال، افرادی که درد و یا سوزش و گزگز به دیستال زانو (ران و ساق پاها) منتشر میشود، افرادی که علائمشان با اکستنشن کمر (به عقب خم شدن) ایجاد، تشدید و یا به لگن و یا ران منتشر میشود و افرادی که علائمشان با فلکشن کمر (به جلو خم شدن) کم میشود، توصیه میشود.
هدف اصلی این نوع تمرینات، کاهش گودی کمر و باز کردن سوراخ بین مهره‌ای است.
معمولا این نوع از ورزش‌ها در افرادی توصیه میشود که علائم با اکستانسیون (خم شدن به سمت عقب) کمر کاهش می‌یابد و با فلکسیون کمر (خم شدن به سمت جلو) ایجاد یا تشدید میشود. این نوع از ورزش‌ها با ایجاد فشار منفی داخل دیسک باعث به داخل کشیده شدن قسمت بیرون زده دیسک میشود.
همانطور که قبلا هم اشاره کردم بهترین درمان و بهترین ورزش برای هر فرد اختصاصی است و باید طبق معاینات بالینی و یافته‌های ام آر آی و عکس تصمیم‌گیری شود.
در ادامه چند نمونه از ورزش های مناسب دیسک کمر که می‌توان در منزل انجام داد را بررسی می‌کنیم.
در وضعیت طاقباز دراز بکشید، دو دست خود را در اطراف مثانه قرار دهید و همزمان ناف را به داخل و زیر جناغ بکشید. به مدت ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس شل کنید. این تمرین را ۱۵ بار در روز می‌توانید تکرار کنید. در حین انجام تمرین برای جلوگیری از حبس نفس با صدای بلند بشمارید.
در وضعیت طاقباز دراز بکشید. از زیر، یکی از زانوهای خود را بگیرید و زانو را به سمت شکم خود بکشید و تا شماره ۱۰ بشمارید و سپس زانو را به حالت صاف قرار دهید و این کار را برای پای مقابل تکرار کنید. این کار را ۱۰ مرتبه برای هر زانو تکرار کنید.
ورزش‌های زیر به تسکین درد عصب سیاتیک کمر کمک می‌کنند.
در حالت طاقباز بخوابید. زانوها را خم کنید. مچ پایی را که درد می‌کند را بر روی پای دیگر قرار دهید، سپس از زیر ران سمت سالم بگیرید و پاها را به سمت شکم بکشید، این وضعیت را به مدت حداقل ۳۰ ثانیه نگه دارید و ۵ مرتبه تکرار کنید.
بر روی صندلی بنشینید. مچ پایی را که درد دارد بر روی زانوی پای مقابل قرار دهید و با احتیاط بدون قوز کردن و با پشت صاف به جلو خم شوید. این حالت را ۳۰ ثانیه نگه دارید و ۵ بار انجام دهید.
توجه کنید لازم نیست شما در یک روز همه ورزش‌های کششی را انجام دهید. تنها یکی از ورزش‌هایی را که می‌توانید راحت‌تر انجام دهید را انتخاب کنید.
در بسیاری از موارد ما از بیماران می‌شنویم که می‌گویند در آب هم راه بروم خوبه؟ دکترم گفته آب درمانی هم بروم.
بله، در آب راه رفتن برای درد کمر مفید است اما آب درمانی تنها راه رفتن در آب نیست و باید زیر نظر متخصصین فیزیوتراپی انجام شود و با توجه به مشکل خاص شما تمرینات در آب به شما آموزش داده شود.
انواع مختلف تمرینات کششی، تقویتی و هوازی را می‌توان در آب انجام داد. از فواید آب درمانی به کاهش سفتی عضلات و مفاصل، قرار گیری در حالتی که وزنی به مفاصل اعمال نمی‌شود، کاهش درد، کاهش اسپاسم، بهبود فعالیت قلبی و تنفسی، افزایش انعطاف پذیری بافت‌ها و ریلکسیشن اشاره کرد.
آب درمانی در افراد با نارسایی قلبی و آنژین ناپایدار، بیماری‌های کلیوی شدید، مشکلات روده و مثانه، عفونت‌های پوستی و زخم‌های باز و افراد با خطر خونریزی و بیماران ام اس که نباید گرما درمانی شوند، نباید انجام شود.
ماساژ درمانی هم به عنوان یک روش غیرتهاجمی درمانی در کنار سایر روش‌های درمانی برای درمان انواع دردهای کمر و گردن و سایر دردهای اسکلتی عضلانی استفاده میشود. همانند سایر روش‌ها این درمان نیز نیاز به تکرار در فواصل منظمی دارد.
فواید کلی انواع ماساژ شامل موارد زیر است:
انواع مختلفی از ماساژ وجود دارند که شامل موارد زیر است:
ماساژ سوئدی اصطلاحی است که برای توضیح مجموعه‌ای از تکنیک‌های ماساژ درمانی شامل انواع حرکات فشاری، کشتی، لرزشی، ضربه‌ای و دورانی است. در این نوع ماساژ کل بدن ماساژ داده میشود و بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد.
می‌توان در ماساژ سوئدی از کمپرس گرم یا سرد و تمرینات کششی استفاده کرد تا فرایند درمان میسر شود. این نوع ماساژ می‌تواند در کاهش گرفتگی عضلات و کاهش احساس استرس و ناراحتی که ممکن است به گردن درد، درد شانه، کمر درد و … به شما اضافه شود، موثر و مفید می‌باشد.
ماساژ عمیق بافت می‌تواند برای کاهش گرفتگی از عضلات موجود در سطح عمیق‌تر بدن و از بین بردن چسبندگی های عمقی عضلات و لیگامان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. هنگام استفاده از ماساژ عمیق بافت، فشار عمیق‌تر بر لایه‌های عضلانی وارد میشود. و تمرکز بر آزادسازی نقاط به هم گره خورده یا تریگر پوینت‌ها یا بافت‌های آسیب دیده می‌باشد.
در این روش ماساژ درمانی از یک فشار ثابت و یکنواخت برای آزاد سازی اسپاسم عضلات بدن و بهبود گردش خون به نواحی نیازمند درمان (کمر، گردن، پا، شانه و …) استفاده میشود. معمولاً نقاط یا گره‌های خاص (تریگرپوینت) ایجاد شده در عضلات باعث ایجاد درد میشود و به همین خاطر در این روش سعی میشود این نقاط آزاد شده و از هم باز شوند.
در این روش از سنگ‌های گرم شده برای افزایش گردش خون و ریلکس کردن عضلات استفاده میشود. کاهش تنش عضلانی، بهبود جریان خون، کاهش درد، تقویت آرامش، از بین بردن استرس از فواید این نوع ماساژ است.
این روش ماساژ درمانی یک نوع از ماساژ ژاپنی است که در آن ماساژ دهنده از وزن بدن خود برای وارد کردن فشار تدریجی به نقاطی از بدن که در طب چینی مهم هستند، استفاده می‌کند. در این حالت فیزیوتراپیست با لمس کردن یا مالش دادن شبکه رگ‌های بدن که منبع جریان انرژی هستند (مریدین‌ها)، احساس بهتری با ایجاد جریان انرژی در بدن بیمار به وجود می‌آورد.
