همیشه در زندگی ما کسانی هستند که تلاش میکنند تا تو را به زور در قالبی که خودشان می‌خواهند در بیاورند، آنها می‌خواهند تو رو در تنگنا قرار دهند که طبق میل و سلیقه آنها رفتار کنی البته ممکن است ایشان قصد و نیت بدی نداشته و خیلی هم آدم‌های خوبی باشند ولی مشکل این است که آنها با روش نامطلوب اعمال نظرات خود، خلاقیت و توانایی لازم برای ایجاد یک حس و حال خوب برای تو رو ندارند.
اگر تصمیم داری در زندگیت خوشحال و آرمیده باشی و زندگی خوب داشته باشی باید کمی هم جراتمند و جسور رفتار کنی یعنی اولا نسبت به فکر و قضاوتی که دیگران نسبت به تو دارند اصلا نگران نباشی و ثانیا جراتمندانه از نظرات درست خود دفاع کرده و بر اجرای آنها پافشاری داشته باشی. باید بدانی که تو نمی توانی همه را از خودت راضی نگه داری. اگر قرار باشد با هر انتقادی در درستی گفتار و رفتار خودت شک کنی و همیشه درصدد کسب تایید و پذیرش دیگران باشی چیزی نمی گذرد که می بینی پای مردم در زندگیت باز شده و دائما کسی هست که در زندگیت دخالت کند آنجاست که تو دیگر مجالی برای شکوفایی علایق و سلایق و اعمال نظرات خودت در زندگی پیدا نمیکنی و زندگی خوبی نخواهی داشت.
حتما ضرب المثل «در دروازه را می شود بست ولی در دهان مردم را نمی‌شود بست.» را شنیده‌ای! این ضرب المثل از داستان معروف لقمان حکیم و فرزندش سرچشمه گرفته که روزی لقمان و پسرش در راهی مسافر بودند. لقمان سوار بر خر و پسرش پیاده بود که مردم بر پیرمرد خرده گرفتند که چرا پسر نوجوانت را پیاده می‌بری و خود سواره‌ای. پیاده شد و پسرش را بر خر نشاند. در دهی دیگر باز بر او خرده گرفتند که تو پیری و پسرت جوان است. چرا چنین کرده‌ای . هر دو پیاده رفتند و باز مردم ریشخند کردند. خر را بر دوش گرفتند که بدتر شد. آنگاه لقمان پسرش را اندرز داد که کاری به سخن مردم نداشته باش و هر آنچه را که درست است انجام بده. ببین که مردم هر کاری کنی بر تو خرده می‌گیرند.
این واقعیت رو یک بار برای همیشه در زندگی بپذیر که تو نمی‌توانی همه رو راضی نگه داری. کسی قرار نیست شبیه تو شود و تو نیز قرار نیست شبیه کسی باشی. همیشه هستند کسانی که درصدد عیب جویی تو باشند و یا حتی از کارهای خوب و نظرات ارزشمندی که داری ایراد بگیرند. اگر بخواهی طبق نظر دیگران عمل کنی خواهی دید که همیشه دیگران خطایی از تو پیدا میکنند که به واسطه آن بر تو مسلط شوند و تو تا زمانی که درصدد کسب رضایت دیگران هستی مثل یک زندانی اسیر هستی و آزادی لازم را برای کارهایی که دوست داری انجام دهی نداری.
مهم نیست که دیگران از کاری که میکنی ناراحت شوند مهم این است که خودت به درستی کاری که انجام میدهی مطمئن باشی. از اینکه دیگران بخاطر کاری که تو دوست داری انجام دهی ناراحت میشوند نگران نباش. اگر یک دوست را بخاطر اینکه به او اجازه ندادی زندگی تو را کنترل کند از دست داری اصلا غصه نخور. تو به دوستی که میخواهد حق انتخاب تو را از تو بگیرد و برای سلایق و علایق تو جایگاهی قائل نیست نیازی نداری، تو خوب زندگی کن.
امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
انسان برای خداوند متعال، بنده‌ای خالص نخواهد شد، مگر آنگاه که ستایش و نکوهش مردم برایش یکسان باشد؛ زیرا کسی که نزد خداوند ستوده باشد، با نکوهش مردم نکوهیده نمی‌شود و کسی که نزد خدا نکوهیده باشد، با ستایش کسی ستوده نمی‌شود. و از مدح و ستایش احدی نیز شادمان مشو؛ زیرا ستایش مردم بر منزلت تو نزد خدا نمی افزاید و از نکوهش هیچ کس نیز دلگیر مشو؛ زیرا از ارزش تو ذرّه ای نمی‌کاهد. (۱)
در روایت است که بنی اسرائیل پشت سر حضرت موسی علیه السلام حرف های تندی می‌زدند. خداوند هم در قرآن کریم می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَکُونُوا کَالَّذینَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا» (۲) (یعنی ای کسانی که ایمان آورده‌اید، شما مانند آن مردمی نباشید که پیغمبرشان موسی را به تهمت بیازردند تا آنکه خدا او را از آنچه گفتند منزّه ساخت و او نزد خدا آبرومند و محترم بود) یکی از تهمت‌ها این بود که گفتند موسی علیه السلام برادرش هارون را کشته است. (هارون در زمان خود حضرت موسی علیه السلام از دنیا رفت). فرعون به یک زن فاحشه پول داد؛ که در شهر شایعه کند که حضرت موسی علیه السلام با او عمل فحشا انجام داده است و در شهر هم این شایعه شد که حضرت موسی با زن فاحشه ارتباط پیدا کرده است. حضرت موسی علیه السلام به خدا عرضه داشت: خداوندا کاری کن مردم پشت سر من حرف نزنند خداوند در جوابش فرمود: ای موسی علیه السلام من این دعا را برای خودم مستجاب نکرده‌ام مگر نمیبنی که مردم چقدر پشت سرمن حرف می‌زنند.
از سیدالشهدا علیه‌السلام نقل شده که فرمود:
«فَإِنَّ مَنْ طَلَبَ رِضَا اللَّهِ بِسَخَطِ النَّاسِ کَفَاهُ اللَّهُ أُمُورَ النَّاسِ وَ مَنْ طَلَبَ رِضَا النَّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَکَلَهُ اللَّهُ إِلَى النَّاس»(۳)؛ یعنی اگر کسی به گونه‌ای رفتار کند که خدا راضی باشد، هر چند مردم از او ناراضی باشند، خداوند تقدیری برایش پیش می‌آورد که از شر مردم در امان بماند؛ اما اگر کسی بخواهد در جامعه محبوب باشد و به این خاطر رفتاری را انجام دهد که خدا از آن راضی نباشد، خدا هم کار او را به مردم وا می‌گذارد.
امیرالمؤمنین در یکی از وصیت‌های خود به امام حسن علیهما السلام فرموده‌اند: «إِنْ کُنْتَ عَالِماً عَابُوکَ وَ إِنْ کُنْتَ جَاهِلًا لَمْ یُرْشِدُوکَ وَ إِنْ طَلَبْتَ الْعِلْمَ قَالُوا مُتَکَلِّفٌ مُتَعَمِّقٌ وَ إِنْ تَرَکْتَ طَلَبَ الْعِلْمِ قَالُوا عَاجِزٌ غَبِیٌ وَ إِنْ تَحَقَّقْتَ لِعِبَادَهِ رَبِّکَ قَالُوا مُتَصَنِّعٌ مُرَاءٍ وَ إِنْ لَزِمْتَ الصَّمْتَ قَالُوا أَلْکَنُ- وَ إِنْ نَطَقْتَ قَالُوا مِهْذَارٌ وَ إِنْ أَنْفَقْتَ قَالُوا مُسْرِفٌ وَ إِنِ اقْتَصَدْتَ قَالُوا بَخِیلٌ وَ إِنِ احْتَجْتَ إِلَى مَا فِی أَیْدِیهِمْ صَارَمُوکَ وَ ذَمُّوکَ وَ إِنْ لَمْ تَعْتَدَّ بِهِمْ کَفَّرُوکَ فَهَذِهِ صِفَهُ أَهْلِ زَمَانِک»(۴)؛ حضرت امیر علیه‌السلام بعد از توصیه فرزند خود به بی‌اعتنایی نسبت به حرف مردم، می‌فرماید: تو چه توقعی از مردم داری؟! مردم این‌گونه‌اند که اگر تو انسان عالمی باشی، به تو حسد می‌برند و برای اینکه تو را از چشم دیگران بیاندازند، درصدد عیب‌جویی و خرده‌گیری از تو برمی‌آیند؛ و اگر مطلبی را ندانی و بخواهی از دیگران استفاده کنی، همت ندارند که تو را راهنمایی و ارشاد کنند. اگر به دنبال دقایق و ظرایف علمی باشی، طعنه می‌زنند که آدم بیکاری است که در پی چنین مسایلی است؛ و اگر طلب علم را رها کنی، تو را کودن و کم‌استعداد می‌خوانند. اگر نسبت به انجام عبادات اهتمام داشته باشی، می‌گویند: این، آدمِ ظاهرساز و ریاکاری است. اگر سکوت پیشه کنی، می‌گویند: لال است؛ و اگر صحبت کنی، می‌گویند: چه قدر پرحرف است. اگر پول خرج کنی، می‌گویند: آدم ولخرجی است، و اگر اقتصاد داشته باشی، تو را بخیل می‌نامند. اگر به پول‌شان نیاز داشته باشی و از آنها درخواست کمک کنی، رابطه‌شان را با تو قطع میکنند؛ و اگر نسبت به آنها بی‌اعتنا باشی، حتی ممکن است تو را کافر و خارج از دین معرفی کنند!
پس به جای اینکه به نظر دیگران توجه کنی هر صبح که از خواب بلند می‌شوی به قلبت رجوع کن و ببین خدا تو را به چه چیزی دعوت کرده است؟ به این فکر کن که چه کاری انجام دهی حس و حال بهتری داری؟ کافی است با استقامت بر اهداف خودت تمرکز کنی. اگر از آنچه مردم درباره تو فکر میکنند فاصله بگیری و به کارهایی که ایمان به درستی آنها داری تمرکز کنی در مسیری قدم خواهی گذاشت که رسالت خود را در آن به نتیجه می رسانی.
تکنیک های عملی رهایی از اهمال کاری (ویدئو)
پینوشت‌ها:
