«کسانی که نمیخواهند از چیزی تقلید کنند هرگز چیزی تولید نمیکنند»
سالوادور دالی با بیش از شش دهه فعالیت هنری، بدون شک یکی از تاثیرگذارترین چهرهها در هنر مدرن است. او پس از مرگ در سال ۱۹۸۹، میراث حیرتانگیزی را از خود بجا گذاشت که نه تنها معروفترین نقاشیهای سورئالیستی او را شامل میشود، بلکه مجسمهسازی، فیلم، عکاسی و موارد دیگر را نیز در بر میگیرد. دالی از زمان کودکی به عنوان یک شخصیت عجیب و غریب، دوست داشت مرزها را هم در زندگی شخصی و هم در زندگی شغلی خود کنار بگذارد. او همچنین یک انسان خوشگذران بود و در تبلیغ کارهای خود استاد. در این مطلب به چندی از حقایق شگفتانگیز زندگی این هنرمند پرآوازه خواهیم پرداخت. او باور داشت که رستاخیز برادر فوت شدهاش است سالوادور تنها نام در خانواده دالی نبود. نام پدر و برادر بزرگتر او نیز سالوادور بود. بردار او نه ماه قبل از تولد دالی هنرمند فوت کرد. مادر و پدر او در سن پنج سالگی سالوادور را بر سر مزار برادرش بردند و به او گفتند که او رستاخیز برادر بزرگترش است. سالوادور این گفته مادر و پدرش را قبول کرد. بعدها اذعان داشت که برادرش نسخه ابتدایی کاملا مطلق او بوده است و جایگاه برادرش در آثارش نمود پیدا کرد.
او نقاشی را در کودکی آغاز کرد اولین اثر تکمیل شده سالوادور دالی «منظره فیگورس» نام دارد که در شش سالگی به پایان رسید. تصویری از تپههای کاتالان، محل زندگی او در این تابلو نقش بسته بود. این اثر نشان از نبوغ و استعداد بالای این هنرمند جوان داشت. در حال حاضر از این اثر در موزه سالوادور دالی در سنتپیترزبورگ فلوریدا نگهداری میشود.
دالی دو بار از مدرسه هنر اخراج شد برای اثبات روحیه طغیانگری که داشت همین بس که او دو بار از مدرسه هنر اخراج شد. دالی که فعالیت هنری را از کودکی و تحت آموزههای مادرش فرا گرفته بود، کنار آمدن با چهار چوبهای مدرسه سخت بود. شاید پوشش خاص و رفتار عجیب او با این موضوع بی ارتباط نبود. سالوادور دالی هیچگاه از دانشگاه فارقالتحصیل نشد. نوبت اول به علت شرکت در تظاهرات دانشجویی از دانشگاه اخراج شد و بار دوم درست قبل از امتحانهای نهایی در سال ۱۹۲۶ از دانشگاه اخراج شد. دالی هیچگاه از مواد مخدر استفاده نکرد با اینکه نوع رفتار و آثار او این باور را در مخاطبین تداعی میکرد، اما سالوادور هیچگاه از مواد مخدر استفاده نکرد. در مصاحبهای که در سال ۱۹۳۰ صورت گرفت گفت «من مخدر استفاده نمیکنم، من خودِ مخدرم». دالی شیوهای برای الهام گرفتن ابدا کرد که بعدها به روشی برای هنرمندان جنبش سورئال بدل شد. او مدتها به یک شی خیره میشد تا در نهایت اجسام در چشمان او تغییر کنند و به جسمی دیگر تبدیل شوند.
سایر هنرمندان سورئالیست از حضور او خوشحال نبودند در ابتدای مسیر بسیاری از هنرمندان جنبش سورئال با دالی رابطه خوبی نداشتند. برخی علت این امر را همذات پنداری دالی با هیتلر میدانستند. اکثر هنرمندان سورئال رویکردی کمونیستی داشتند حال اینکه دالی با فاشیستها ارتباط برقرار میکرد. در مصاحبهای گفته بود «همانطور که سایر مردها در خواب زنها را میبینند، من خواب هیتلر را میبینم». او تا جایی پیشرفت که هیتلر از آثارش سر درآورد. برای مثال در سال ۱۹۵۸ اثر خلق کرد که چهره رهبر حزب نازی در پس زمینه آن پنهان شده بود.
دالی لوگو آبنبات چوپا چوپز (Chupa Chups) را طراحی کرد سالوادور دالی هیچ ابایی از شرکت در فعالیتهای اقتصادی هنر نداشت. او تبلیغاتی را برای برند پوشاک «گپ» تهیه کرد و حتی در سال ۱۹۶۸ در یکی از آگاهیهای تبلیغاتی شکلات لانوین حاضر شد. بعد از این بود که آندره برتون (Andre Breton)، پدر جنبش سورئال به او لقب «مشتاق دلار» داد. اما یکی از شناخته شدهترین فعالیتهای او در زمینه تبلیغات به طراحی لوگو آبنبات اسپانیایی چوپا چوبز برمیگردد. این طراحی در سال ۱۹۶۹ انجام شد و امروزه نیز از آن استفاده میشود.
او هزینه شام خود در رستوران را با نقاشی پرداخت میکرد دالی به برگزاری مهمانی شام علاقه ویژهایی داشت. زمانی که با تعداد زیادی از دوستان برای صرف شام به رستوران میرفت پیشنهاد میداد تا او هزینه شام را پرداخت کند. در نهایت چکی صادر میکرد و در پشت چک یک طراحی ضمیمه میکرد؛ با این علم که این چک هیچگاه نقد نخواهد شد، چرا که نقاشی که در پشتش کشیده شده بود ارزشی به مراتب بالاتر از هزینه شام بود.
دالی موزه خود را بدست خودش بنا کرد دالی نه تنها موزه خود را بدست خودش ساخت، بلکه در همانجا به خاک سپرده شد. این پروژه در محل زندگی دالی، فیگورس (Figueres) در سال ۱۹۶۰ شروع شد. شهردار این بخش کوچک از کاتالان از او خواست تا یکی از آثارش را به موزه شهر اهدا کند. دالی پا فراتر از این گذاشت و تئاتر شهر که در جنگهای داخلی از بین رفته بود را به موزه خود تغییر داد. این موزه در سال ۱۹۷۴ افتتاح شد اما دالی همچنان به گسترش آن ادامه داد و سالهای انتهایی زندگی را در آنجا سپری کرد.
5 نکته جالب درباره ی پیکاسو را اینجا بخوانید
درباره ی مارسل دوشان اینجا بخوانی
درباره ی ونگوگ اینجا بخوانید
گردآوری و ترجمه: علیرضا محسنی
برای خواندن مطالب بیشتر پیرامون دنیای هنر به وبسایت www.artunity.art مراجعه کنید.