کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – مانند بسیاری از مشکلات روانشناختی، اختلال شخصیت مبتنی بر تجربیات یا رویدادهای عمیق است که اگر به درستی پردازش نشوند، الگوهای رفتاری نامطلوب ایجاد می‌شوند. عزت نفس پایین، آسیب پذیری درونی و پرخاشگری از پیامدهای بحران های عاطفی هستند که به آنها پرداخته نشده و به حال خود رها شده‌اند. هدف طرحواره درمانی تغییر رفتار ناسازگارانه و ایجاد الگوهای فکری تازه و مثبت است. این رویکرد درمانی که در دهه 1990 توسعه یافت، در مورد توسعه راهبردهای مقابله‌ای برای التیام روح زخمی است.
طرحواره درمانی یک رویکرد ابتکاری در روان درمانی می‌باشد که در دهه 1990 ظهور کرد. این مفهوم نوآورانه توسط روانشناس و روان درمانگر آمریکایی جفری یانگ (Jeffrey Young) ابداع شد. جفری یانگ می‌خواست از آن برای کمک به افرادی استفاده کند که اقداماتی مانند درمان شناختی رفتاری هیچ نتیجه موفقی برای آنها به همراه نداشت. طرحواره درمانی بر اساس 18 طرحواره ناسازگار یا الگوهای رفتاری ناسازگار بنا نهاده شده است.
این شکل از روان درمانی مبتنی بر وجود الگوهای اساسی آموخته شده می‌باشد. به این مفهموم که رفتار فرد از الگوی خاصی پیروی می‌کند که هدف آن ارضای نیازهای عاطفی اساسی است. تجربیات بد در دوران کودکی می‌تواند به شدت این الگوهای رفتاری را مختل کند و منجر به تفکر منفی و رفتار نادرست شود.
اختلالات رفتاری رشد شخصیت را مختل می‌کند و توانایی پیوند و همچنین کیفیت زندگی را محدود می‌کند. طرحواره درمانی با توسعه راهبردهای مقابله‌ای به افراد آسیب دیده کمک می‌کند تا الگوهای فکری و رفتاری جدیدی ایجاد کنند. اختلالات روانی زیر با طرحواره درمانی درمان می‌شوند:
علاوه بر اختلالات رفتاری روانشناختی بالا، طرحواره درمانی می‌تواند برای حمایت از بسیاری از بیماری های روانی دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
اصول و روش‌های طرحواره درمانی از ساختار مشخصی پیروی می‌کنند. این اصول بر این فرض استوار هستند که الگو های سفت و سخت از تفکر یا رفتار، در نتیجه اختلالات روانی ایجاد می‌شوند. محرومیت عاطفی با رفتار نامناسب جبران می‌شود و پرخاشگری، بی اعتمادی و مشکلات ارتباطی بخشی از یک استراتژی بقای فرضی است. طرحواره توسعه یافته توسط افراد تحت تأثیر، به عنوان یک “حالت” خودکار در تفکر و رفتار آنها بیان می‌شود.
و این دقیقاً همان جایی است که طرحواره درمانی وارد می‌شود. این روش روانشناختی برای کمک به افرادی که به رویکردهای درمانی اثبات شده پاسخ نمی‌دهند ایجاد شد. مفهوم طرحواره درمانی عمدتاً مبتنی بر درمان شناختی رفتاری است که علاوه بر آن از رویکردهای تجربی و عمل گرا نیز استفاده می‌شود.
طرحواره درمانی دقیقا چیست؟ تمرکز این رویکرد درمانی بر طرحواره است. این رویکرد به الگوی رفتاری، الگوی فکری و احساسات اشاره دارد. احساسات رفتار ما را کنترل می‌کنند و این حالت عاطفی را می‌توان با الگوی رفتاری و الگوی فکری مقایسه کرد. همه حالت ها با هم مجموعه‌ای از احساسات ذهنی و احساسات فیزیکی را تشکیل می‌دهند.
الگوهای رفتاری در دوران کودکی آموخته می‌شوند. هنگامی که نیازهای اساسی (نیاز به اعتماد و امنیت) برآورده نشود، طرحواره های نامطلوبی به وجود می‌آیند. طرحواره درمانی ریشه‌های منفی تفکر و رفتار را شناسایی می‌کند. با کمک پرسشنامه و در گفتگو با درمانگر، راهکارهایی برای تغییر طرحواره های نامطلوب تدوین می‌شود. افراد آسیب دیده یاد می‌گیرند که نیازهای اساسی خود را درک کنند و با بحران های عاطفی به روشی بالغانه کنار بیایند.
کنار آمدن با مشکلات روانی می‌تواند به یک چالش تبدیل شود. این در صورتی است که الگوهای رفتاری آموخته شده در دوران کودکی برای غلبه بر مشکلات مناسب نباشد. طرحواره درمانی با شناسایی و بازسازی الگوهای عمیقاً ریشه دار، راه حل امیدوارکننده‌ای را ارائه می‌دهد. پنج مزیت مهم طرحواره درمانی عبارتند از:
اگرچه این روش مدتهاست که موفقیت آمیز بوده است، اما نظرات انتقادی نیز در مورد آن وجود دارد. انتقاد از طرحواره درمانی عمدتاً به تکنیک های مورد استفاده در جلسات درمانی مربوط می‌شود. برخی از افراد فعال شدن احساسات را استرس زا می‌دانند. این احتمالاً به این دلیل است که برخورد با احساسات باعث ایجاد خاطرات منفی می‌شود.
یکی دیگر از نکات انتقادی طرحواره درمانی، تجربه نسبتاً کوتاه نسبت به سایر روش های درمانی است. بیش از 60 سال است که بیشتر روش های شناخته شده و اثبات شده درمان روانشناختی وجود دارد. از سوی دیگر، مفهوم طرحواره درمانی تنها در دهه 1990 توسعه یافت.
نتایج علمی که اثربخشی درمان را اثبات می‌کند، تنها به میزان محدودی در دسترس است. با این حال، این نقص احتمالی را می‌توان با انتخاب یک درمانگر مجرب جبران کرد.
هدف طرحواره درمانی شکستن الگوهای منفی فکری و رفتاری است. برخی از ویژگی های شخصیتی به صورت ژنتیکی تعیین می‌شوند. با این حال، بیشتر ویژگی‌های شخصیتی را می‌توان تغییر داد. از این نظر، درمان وظیفه مهمی را در رشد شخصیت انجام می دهد.
افراد با شخصیت قوی کمتر در معرض بحران هستند. داشتنن شخصیت قوی به شما کمک می‌کند تا بتوانید بحران ها را به راحتی کنترل کنید و بر رویدادهای زندگی خود تسلط پیدا کنید.
طرحواره درمانی به تغییراتی که منجر به توسعه فردی می‌شود انگیزه می‌دهد. این شامل ترک منطقه راحتی و مسئولیت فردی بیشتر می‌شود. اگر رشد شخصیت مثبت باشد، اعتماد به نفس و مهارت های حل مسئله افزایش پیدا می‌کنند.
احتمال موفقیت طرحواره درمانی چقدر است؟ آیا این رویکرد درمانی نتیجه مطلوب را ایجاد می‌کند؟ در طول یک جلسه درمانی چه انتظاری می‌توانید داشته باشید؟ برای پاسخ به این سوالات، از راهنمای گام به گام ما استفاده کنید:
درمان موثر کمی زمان می‌برد. یک جلسه به سختی زمان کافی برای بحث در مورد مشکلات و بررسی راهبردهای مقابله ای فراهم می‌کند. قبل از شروع اولین جلسه درمانی، فهرستی از سوالات ایجاد کنید.
در جلسه اول، احساسات خود افکار و خلق و خوی خود را توصیف کنید. چرا به دنبال حمایت درمانی هستید؟ آنچه از طرحواره درمانی انتظار دارید را توضیح دهید.
روانپزشکان و روان درمانگران معمولاً مشاوره غیر الزام آور ارائه می‌دهند. جلسه اول در مورد ایجاد اعتماد است و این پیش نیاز ضروری برای درمان موفق است.
خودتان را تحت فشار قرار ندهید. برای دستیابی موفقیت های اولیه در درمان، اغلب به زمان بیشتری نیاز است. روش های جدید تفکر و رفتاری که آموخته اید را تمرین کنید تا راحت تر با بحران روانی خود کنار بیایید.
داستان‌ها و شهادت‌های درمان جویان نشان می‌دهد که طرحواره درمانی روشی مؤثر است. یکی از نمونه‌ها، درمان جویی است که به دلیل تجربیات آسیب زا قادر به کنار آمدن با زندگی روزمره خود نبود. تنها از طریق طرحواره درمانی بود که علل الگوهای فکری و رفتاری نامطلوب او شناسایی و با موفقیت اصلاح شد. او اکنون می‌تواند دوباره کارهای روزمره خود را انجام دهد و از زندگی لذت ببرد.
مردی که از افسردگی شدید رنج می‌برد تجربیات مشابهی را گزارش کرد. دارو درمانی و رفتار درمانی هیچ تاثیری نشان ندادند. زمانی که سرانجام تصمیم گرفت طرحواره درمانی را انجام دهد، تنها پس از چند هفته احساس بسیار بهتری داشت. در جلسات طرحواره درمانی، حالت‌های زمینه‌ای افسردگی او شناسایی شد و راهبردهای مقابله‌ای مناسب تدوین شد.
در ارتباط با طرحواره درمانی، طرحواره درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا خودتان را پیدا کنید. مشاوره هدفمند با طرحواره درمانگر، اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد و از شما در غلبه بر الگوهای رفتاری منفی حمایت می‌کند.
در حالی که طرحواره درمانی با هدف رفع انسدادهای درونی عمیقاً ریشه دار است، دریافت راهنمایی از طرحواره درمانگر برای تقویت و ارتقاع شخصیت شما مناسب است. برای درک بهتر رفتار خود از تست طرحواره‌های ناسازگار یانگ که به صورت رایگان برای شما فراهم شده است استفاده کنید. درک عمیق خودتان به شما کمک می‌کند تا نیازهای اساسی خود را بشناسید. با حمایت طرحواره درمانگر، استراتژی های مناسبی را برای مقابله با بحران های عاطفی ایجاد خواهید کرد.
در تهران طرحواره درمانی در مراکز مشاوره و روان درمانی ارائه می‌شود. متخصصان طرحواره درمانی را می‌توان عمدتاً در شهرهای بزرگ مانند تهران، شیراز، تبریز، مشهد، اصفهان، رشت و… یافت. اما کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان سابقه و تخصص بسیار زیادی در زمینه طرحواره درمانی دارد و شما از هر شهری که باشید می‌توانید به صورت تلفنی یا آنلاین از متخصصین کلینیک آوان بهره ببرید.
شما می‌توانید لیستی از متخصصانی که طرحواره درمانی را به صورت آنلاین و تلفنی انجام می‌دهند از کارشناسان کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان دریافت کنید.
طرحواره درمانی شکل ابتکاری روان درمانی می‌باشد که بر اساس الگوهای اساسی آموخته شده بنا شده است. از طرحواره درمانی برای غلبه بر انسدادهای روانی از دهه 1990 استفاده شده و آزمایش های زیادی بر روی آن انجام شده است. شما می‌توانید از طرحواره درمانی به عنوان راهی برای ارتقای توسعه خود استفاده کنید!
