نکات کلیدی این مطلب
کلینیک روانشناسی و مددکاری آوان – زندگی مملو از رویدادهای ناپیوسته است و حافظه به ما این امکان را می دهد که آن رویدادها (تجربه ها) را به هم وصل کنیم و داستان های خود را بسازیم. خاطرات ما شخصیت ما را تشکیل می دهد (آنچه در گذشته برای ما اتفاق افتاده است) و به ما کمک می کند تا سناریوهای احتمالی آینده را تصور کنیم. چگونه خاطرات تازه را شکل دهیم؟ اصول زیر برای تقویت حافظه شما می‌باشد تا در هر سنی بتوانید از حافظه‌ای قوی بهره‌مند شوید.
برای اینکه اطلاعات جدید وارد حافظه بلند مدت شود، باید از حافظه کوتاه مدت عبور کند. محتویات حافظه کوتاه مدت به سرعت تحلیل می رود و از بین می رود مگر اینکه تمرین شود. تمرین بیشتر به معنای توجه بیشتر است. تکرار، منجر به تقویت حافظه می‌شود. اطلاعات جدید به دلیل تازگی و ارتباط آن با اهداف، ارزش ها و… انتخاب شده است. ما یاد می گیریم موارد آشنا و بی اهمیت را نادیده بگیریم. ما دانش جدید را با پیوند دادن آن به آنچه قبلاً درک کرده ایم به دست می آوریم. دانش بنیادی موجود می تواند یادگیری اطلاعات جدید را بسیار آسان تر کند. ما همیشه باید بر اساس آنچه می دانیم بنا کنیم.
توجه برای یادآوری خاطرات برای ضروری است، زیرا آنچه را که به آن توجه می کنیم به یاد می آوریم. نقص حافظه معمولاً به دلیل عدم توجه ما یا زمانی که توجه تقسیم شده است (چند وظیفه ای) رخ می دهد. ما تمایل داریم به رویدادها یا تجربه هایی که برایمان جالب، معنادار، تازه، غافلگیرکننده و احساسی می‌باشد توجه کنیم و به خاطر بسپاریم. هیچ چیز مانند غافلگیری ذهن را متمرکز نمی کند. به عنوان مثال، اگرچه ممکن است فرد از یک مکالمه خاص کاملاً لذت ببرد، اما همان مکالمه برای بار دوم کسل کننده خواهد بود. (پیشنهاد می‌شود مطلب خودکارآمدی، تکنیکی جدید برای تاب آوری ذهنی را مطالعه کنید.)
تکنیک تکه تکه کردن یا گروه بندی اطلاعات به قطعات کوچکتر، معمولاً برای جبران محدودیت های ظرفیت حافظه استفاده می شود. هر گروهی از عناصری که به یکدیگر مرتبط می‌شوند، می توانند به تکه های کوچکتر تبدیل شوند. ما کل را با به خاطر سپردن اجزاء به یاد می آوریم. به عنوان مثال، دنباله شماره تلفن 09196545624 به 624 45 65 0919 تقسیم می شود. این باعث می شود که اطلاعات راحت تر نگهداری و به خاطر آورده شوند.
فاصله بین یادگیری می تواند برای بهینه سازی حافظه مفید باشد. اگر اطلاعات و مفاهیم را در جلسات متعدد و گسترده یاد بگیریم، بهتر می‌توانیم آنها را به خاطر بیاوریم. زیرا هر چه جلسات مطالعه بیشتر از هم فاصله داشته باشند، تلاش بیشتری برای به خاطر سپردن نیاز است و این منجر به حافظه بلندمدت بهتر می شود. مثلاً یک ساعت مطالعه برای امشب، یک ساعت در آخر هفته و یک جلسه دیگر برای هفته آینده. برای نتیجه بهتر، سعی کنید استراحت کنید و خوب بخوابید. خواب کافی می تواند مهمترین بخش از فرآیند تقویت حافظه می‌باشد. (پیشنهاد می‌شود مطلب تعویق در زمان خواب چگونه زندگی شما را عقب نگه می دارد را مطالعه کنید.)
تجربه احساسات خاطرات ما را تقویت می کند. احساسات مانند قلمی برجسته عمل می کند که بر جنبه های خاصی از تجربیات تأکید می کند تا آنها را به یاد ماندنی تر کند. به عنوان مثال، موسیقی متن فیلم ها و تلویزیون، درام احساسی داستان را افزایش می دهد. رویدادهای دارای بار عاطفی (موفقیت ها، تحقیرها و شکست ها) بهتر از رویدادهای خنثی به خاطر سپرده می شوند. رویدادها و اطلاعاتی که احساسات قوی را برمی انگیزند نیز برای ما مهم هستند. برخی از اتفاقات مانند شادی تولد اولین فرزند یا روز عروسی خود را هرگز فراموش نخواهید کرد.
بنابراین، برای تقویت حافظه، بهتر است به اشیاء و اعمالی که تجربه می‌کنیم اهمیت عاطفی قائل شویم. با این حال، خاطرات با گذشت زمان شفافیت خود را از دست می‌دهند. با گذشت زمان، خاطرات ما از ذخیره کردن جزئیات اتفاقی که افتاده به ذخیره معنای کلی رویداد تغییر می کند. به قول معروف “زمان همه زخم ها را التیام می بخشد.” (پیشنهاد می‌شود مطلب آیا تحت تأثیر احساسات خود هستید را مطالعه کنید.)
استرس می تواند منجر به نقص حافظه شود، مانند تجربه رایج خالی کردن ذهنی در طول معاینه یا مصاحبه با فشار بالا. بنابراین، نگرانی در مورد نحوه عملکرد شما در یک آزمون ممکن است باعث کاهش نمره آزمون شود. وقتی بابت مسئله‌ای مضطرب هستید یا استرس دارید، متوجه می‌شوید که به شدت فکر می‌کنید و درگیر آن مسئله هستید. این افکار مزاحم توانایی شما برای یادگیری اطلاعات جدید و بازیابی اطلاعات قبلی را کاهش می دهد. خواب خوب شبانه نقش مهمی در شکل گیری و ذخیره خاطرات طولانی مدت دارد. (پیشنهاد می‌شود مطلب ترفند کثیف مغز مضطرب را مطالعه کنید.)
در مجموع، تقویت حافظه و یادآوری نیازمند توجه، شگفتی، معنا، احساس و تکرار است. برای داشتن حافظه‌ای قوی نکات گفته شده در این مطلب را تمرین کنید و همچنین از سلامت روان خود مراقبت کنید.
دکتر شهرام حشمت، دانشیار بازنشسته اقتصاد سلامت در دانشگاه ایلینوی آمریکا.
مطالب مشابه:
