مازوخیسم یا خودآزاری که نقطه مقابل سادیسم یا دگر آزاری است، به معنای آزار و آسیب رساندن به خود می باشد، که این آزار می تواند جسمی یا روحی باشد.
مازوخیسم انواع و شدت های مختلفی دارد که بر حسب نوع و شدت، درمان های متفاوتی را می طلبد.
اختلال مازوخیسم می تواند از نوع روانی باشد. به نوعی که فرد مبتلا، همواره به دنبال عذاب دادن روح و روان خود است. برای مثال به دنبال تحقیر شدن، شنیدن نا سزا و حرف هایی است که عزت نفس و موجودیت او را بی ارزش کند. چرا که او از شنیدن این سخنان و ناسزاها آن ها لذت می برد. در واقع ترجیح می دهند افراد دیگر با عصبانیت و خشن با آنها رفتار کنند، آنان را مورد توهین و تحقیر قرار دهند، به آن ها فحش دهند و آزار کلامی و اذیت روحی و روانی برسانند. افراد مبتلا به اختلال مازوخیسم از این موارد ناراحت نمی شوند، بلکه کاملاً برعکس، از آن لذت می برند! قطعاً لمس این مسئله برای افراد عادی دشوار است.
در نوع شدید تر این بیماری افراد تمایل دارند علاوه بر آزارهای روحی، روانی و کلامی، آسیب های فیزیکی را نیز تجربه نمایند. برای مثال حتی ممکن است رفتار هایی از خود نشان دهند که فرد مقابل را عصبی کنند تا شخص واکنش نشان دهد. در واقع گاهی اوقات ترجیح میدهند اشخاص دیگر آن ها را مورد ضرب و شتم نیز قرار داده و به آن ها آسیب جسمی رسانند . این نوع از اختلال بسیار شدیدتر از نوع قبلی است که مربوط به مازوخیسم فیزیولوژیکی می شود. در واقع در این نوع از مازوخیسم، آزارهای روانی نمی توانند فرد مبتلا را به رضایت کامل برسانند، به همین دلیل او به سراغ آسیب های فیزیکی و جسمی می رود.
