نقش و اهمیت ترجمه در شکل‌گیری و کاربرد زبان
فردا؛ ۳۰ی سپتامبر به‌عنوان «روز جهانی ترجمه» نام‌گذاری شده است.
بی‌شک؛ امروزه بسیاری از افکار و اندیشه‌ها، تکلّم و به‌تبع آن رفتارها و الگوهای رفتاری ما بر پایه‌ی واژه‌ها و اصطلاحاتی است که «ترجمه» شده‌اند؛
ترجمه‌ی رُمانی از یک نویسنده‌ی معروف جهانی خوانده‌ایم؛ و از طریق آن مفاهیم و واژه‌های جدیدی از یک زبان دیگر به دایره‌ی واژگان ذهن و زبان افزوده شده است؛
دیالوگ‌های فیلمی را شنیده‌ایم که ترجمه و دوبله شده است؛
صحبت‌های استاد، روانشناس، مربی ورزش، کارآگاه، پلیس و یا پزشکی را شنیده‌ایم که بخشی از آن ترجمه از زبان‌های دیگر است؛
پای سخنرانی یک سخنور نشسته‌ایم که بخشی از دانسته‌هایش ترجمه از زبانی دیگر است؛
شعرهایی از شعرای جهان و از مناطق مختلف می‌خوانیم که «ترجمه» شده‌اند و حسّ، مفهوم و واژه‌های جدیدی از طریق آن‌ها به زبان مقصد ورود پیدا کرده‌اند؛
تیترهای روزنامه‌ای و یا تبلیغاتی را دیده‌ایم که بعضاً ترجمه از زبانی دیگر است؛
هرروزه واژه‌ها و اصطلاحات جدید در مفاهیم مختلف سیاسی، فرهنگی، هنری و ... می‌شنویم و می‌خوانیم که ترجمه از زبانی دیگر است؛
بسیاری از علوم (علوم انسانی، جامعه‌شناسی، طب، مهندسی و ...) «ترجمه» شده‌اند؛
و ...
اگر دقیق بنگریم؛ در تمام ابعاد زندگی امروزی ما - هرجایی ردّی از زبان پیداست - اثر ترجمه هم کم‌و‌بیش پیداست.
واژه‌ها، اصطلاحات و مفاهیم ترجمه‌شده‌ای که به‌سرعت در حوزه‌ی گسترده‌ای مورد کاربرد قرار می‌گیرند و اغلب توجه نمی‌کنیم تک‌تک آن‌ها ساخته‌وپرداخته‌ی ذهن و قلم افرادی به نام «مترجم» و از زبان‌های مختلف دنیا - چه رسمی و چه غیررسمی، چه محلی و چه در سطح وسیع - است. گاه با ترجمه‌ای درست، گاه با یک گرته‌برداری و گاه اشتباه.
ما اغلب هیچ توجهی نمی‌کنیم و اگر هم توجه کنیم دقیقا متوجه نمی‌شویم اصطلاحاتی که به کار می‌بریم دقیقاً چه زمانی و از کدام زبان دنیا و توسط کدام مترجم، توسط کدام سیاست‌مدار، کدام هنرمند و در کدام کتاب یا فیلم وارد گفتار ما شده است.
همانند اصطلاح «به‌حساب‌آوردن» که عیناً از انگلیسی منتقل به فارسی شده است و معلوم نیست آیا در ده‌ها زبان دیگر نیز به همین صورت ترجمه شده است یا نه.
و نکته‌ی آخر؛
زبان‌های مختلف در دنیا به‌ویژه در طول یک‌صد سال اخیر از طریق ترجمه از زبان‌های دیگر - و به‌تبع آن واژه‌سازی - در حیطه‌های مختلف کاربرد زبان کاربردی‌تر شده و به شکل امروزی درآمده‌اند.
به همین نسبت؛ زبان‌هایی - همانند کُردی کُرمانجی؛ زبان نگارنده‌ی این سطور - که شانسی برای رسمی‌شدن و قرارگرفتن در سیستم آموزشی، کاربردی و ارتباطات روزمرّه‌ی اجتماعی نداشتند از این قافله عقب ماندند.
برات قوی‌اندام
