رینا داریانی
رینا داریانی
خواندن ۲۴ دقیقه·۸ ماه پیش

همه “ایسم‌ها” در یک‌جا

شاید برای شما هم پیش اومده باشه که واژه‌هایی مثل کپتالیسم، لیبرالیسم، پوپولیسم و یا سوسسیالیسم رو تو جمعی یا حتی میون کلمات کتابی شنیده و دیده باشید و نفهمید ماجرا از چه قراره!

ممکنه همون جا پرسیده باشید که معنی این ایسم‌ها چیه (به احتمال خیلی زیاد یادتون نمونده باشه) و یا سکوت کرده باشید ‌و در راه دست به دامن گوگل شده باشید.

اگه بله که این نوشته من مناسب شماست. اگه نه که خوش به سعادتتون، ما رو از دونسته‌هاتون دریغ نکنید.

حالا چرا این مطلب براتون مفیده؟

چون سعی کردم مثل یک لغت‌نامه اکثر ایسم‌ها رو کنار هم، یکجا، بیارم تا هم یادشون بگیریم هم اگه یادمون رفت بهشون مراجعه کنیم. (اولش برای خودم این کار رو کردم، بعد گفتم بذار بقیه هم داشته باشنش.)

پسوند “ایسم” یعنی چی؟

در ابتدا بیاید کتاب «فرهنگ تفسیری ایسم ها» رو باز کنیم و نگاهی به توضیح محمد حاجی زاده درباره مدخل «ایسم» بندازیم:

“ایسم، شیسم، سیسم، سیزم: (ism) ایسم در لغت به معنای اصالت، اصول، رویه و نمونه آن است و در حالت پسوندی معنای مکتب ازآن گرفته می شود. این پسوند (شیسم، سیسم، سیزم) که اصطلاحاً به «ایسم» از آن یاد می‌شود و در گفت‌وگوها و بر سر زبان‌هاجاری است از واژه شیسما (Schisma) گرفته شده که در زبان یونانی به معنای شکاف است و در ابتدا در مورد مسلک‌ها وانشعاب‌هایی به کار می‌رفته که از کلیسا و مذهب مسیح منشعب می‌شده‌اند و یا کناره‌گیری می‌نموده‌اند (اعتزالی و انشعابی) و غالباً این انشعاب و کناره‌گیری‌ها را که سبب تضعیف کلیسا و مذهب می‌شده جرم و گناه تلقی می‌نمودند. به چنین فرقه و گروه‌هایی که ازکلیسا و روحانیت جدا می شدند و به مفهومی شکاف در مذهب ایجاد می‌نمودند «شیسم» می‌گفتند.اما بعدها کاربرد «شیسم» گسترده‌تر شد و به هر نوع تجزیه و تفکیکی در جامعه و احزاب و مذهب «شیسم» گفته شد و حالا به صورت یک پسوند رایج به دنبال واژه‌ها و اصطلاحات (سیاسی، ادبی، هنری، مذهبی، عرفانی، فرهنگی، قومی و...) می‌آید و تقریباً هنوزهمان مفهوم اولیه را دارد. زیرا اصطلاح یا واژه‌ای که به «ایسم» یا همان (شیسم، سیسم، سیزم) ختم می‌شود، یا عقیده، مرام ومسلکی نوبنیاد است که با عقاید ماقبل خود در تضاد است و با آن فرق می‌کند یا انشعابی است از ایده و مرامی و مسلکی و یا وابستگی دارد به کسی یا چیزی که مفهوم در نهایت می‌شود یکی و بی شباهت به همان «شیسم» اولیه نیست.”

ساده‌تر بگیم اینجوری میشه که ایسم، یه پسوند خنثی است و بنابراین هیچ دلالت ذهنی با هیچ‌کدوم از ایدئولوژی‌های بسیاری که هویتاونها رو متمایز می‌کنه نداره؛ این پسوند محبوب تنها به افکار عمومی و نگرشهای فردی نسبت به یک ایدئولوژی خاص بستگی داره. همین!

در زبان شیرین و غنی فارسی هم پسوند ایسم رو گر، گری، گرایی، گرا، انگاری، انگار، باور، باوری، خواهی ترجمه می‌کنن، اما به طورکل شامل تمامی موارد نمی‌شه.

حالا این “ایسم” از کجا اومده دقیقا؟

سال ۱۶۸۰ بود که برای اولین بار از پسوند (ism) به عنوان یک واژهٔ جداگانه و متکی بر پایهٔ معنی خود، توسط توماس کارلایل، به معنایایدئولوژیِ از پیش تعریف شده استفاده شد. بعدها هم با همین مفهوم توسط نویسندگان دیگه‌ای مثل جولیان هاکسلی و جورج برناردشاو، استفاده شد. این رو هم بگم که در اواسط سدهٔ نوزدهم در ایالت متحده، عبارت «آن ایسم» (the isms)، به عنوان یه لفظاهانت‌آمیز و مایهٔ رسوایی برای گروه‌هایی به کار گرفته شد که جنبش‌های خواستار اصلاحات رادیکال و اصلاحات اجتماعی روز بودن، تااز یک قماش قلمداد بشن. مانند: لیبرالیسم، فدرالیسم و سکولاریسم. (در بعضی موارد -ایزم هم تلفظ می‌شه مثل: اروتیسیزم.)

نگاهی به انواع “ایسم‌ها”

منابع من "فرهنگ تفسيري ايسم ها" نوشته "محمد حاجي زاده"، فرهنگ حییم، فرهنگ عمید، فرهنگ دهخدا و ... بوده. امیدوارم درحوصله ویرگول و ویرگول‌خوانی بگنجه و به کارتون بیاد.

البته باید بگم که ایسم‌ها در زمینه‌های مختلفی استفاده میشن و فراتر از این تعدادی هستن که اشاره شده.

شاید راجع‌به اونها هم نوشتم براتون.

۱- ﺍﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﺍﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﺍﺯ ﻛﻠﻤﻪ ﻗﺪﯾﻢ ﺗﺮ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﯼ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﻗﺪﺭﺕ ﯾﺎ ﺩﻭﻟﺘﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ، ﺑﻪ ﺯﻭﺭﺑﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﯽ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﺠﺎ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ، ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﺑﺎﻛﻠﻤﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﭘﯿﻮﻧﺪﯼ ﻧﺰﺩﯾﻚ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ، ﺑﻪ ﺍﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ .

۲- ﻣﯿﻠﯿﺘﺎﺭﯾﺴﻢ :

ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﻻﺭﯼ(نظامي گري) ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﯽ ، ﺳﺮﻭﺭﯼ ﺍﺭﺗﺶ ﺑﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﻭﻟﺖ ، ﺑﺰﺭﮔﺪﺍﺷﺖ ﺳﭙﺎﻫﮕﯿﺮﯼ ﻭ ﺑﺴﯿﺞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﺪﻑ ﻫﺎﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽﺭﺍ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﻻﺭﯼ ﮔﻮﯾﻨﺪ .ﻭﻗﺘﯽ ﺍﯾﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪ ، ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﻻﺭﯼ ﻛﺎﻣﻞ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﻭ ﻣﯿﻠﯿﺘﺎﺭﯾﺴﻢ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﮊﺳﺎﻻﺭﯼ ، ﻧﺎﺯﯾﺴﻢ ، ﻓﺎﺷﯿﺴﻢ ﻭﻓﺎﻻﻧﮋﯾﺴﻢ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ .

۳- ﺩﺯﺳﺎﻻﺭﯼ :

ﻧﺎﻡ ﻭ ﺍﺻﻄﻼﺣﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﯼ ﻭ ﺗﺮﻭﺭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎﺭ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ .

۴- ﻧﺎﺯﯾﺴﻢ :

ﻋﻨﻮﺍﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺓ آﺩﻭﻟﻒ ﻫﯿﺘﻠﺮ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﺭﺩﯾﻒ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻓﺎﺷﯿﺴﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﺯﯼ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭﯼ " ﺣﺰﺏ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻝﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺁﻟﻤﺎﻥ " ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﻫﯿﺘﻠﺮ ﺍﺳﺖ .

۵- ﻓﺎﺷﯿﺴﻢ :

ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺎﻡ ﻧﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻪ ﺭﮊﯾﻤﻬﺎﯾﯽ ﻛﻪ ﺑﻘﺎﯾﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﺔ ﺩﯾﻜﺘﺎﺗﻮﺭﯼ ﻭ ﺯﻭﺭ ﻭ ﻛﺸﺘﺎﺭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎﺹ ، ﻧﺎﻡﺟﻨﺒﺸﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1929 ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ "ﻣﻮﺳﻮﻟﯿﻨﯽ" ﺩﺭ ﺍﯾﺘﺎﻟﯿﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩ .

۶- ﻓﺎﻻﻧﮋﯾﺴﻢ :

ﻧﺎﻡ ﺣﺰﺏ ﻓﺎﺷﯿﺴﺖ ﺍﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﯾﻦ ﺣﺰﺏ ﺭﺍ "ﺧﻮﺯﻩ ﺁﻧﺘﻮﻧﯿﻮ ﭘﺮﯾﻤﻮﺩﻭ ﺭﯾﻮﺭﺍ "ﭘﺴﺮ ﺩﯾﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﭘﯿﺸﯿﻦ، "ﭘﺮﯾﻤﻮﺩﻭ ﺭﯾﻮﺭﺍ " ، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1933 ﺑﻨﯿﺎﻥﮔﺬﺍﺷﺖ .

۷- ﺗﯿﺮﺍﻧﯽ (ﺗﯿﺮﺍﻧﯿﺴﯿﺪ ) :

ﻋﻨﻮﺍﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺍﯼ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺩﺭ ﯾﻮﻧﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﯾﻮﻧﺎﻥ " ﺗﻮﺭﺍﻧﻮﺱ  "(Tyrnnus)  ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ .

۸_ ﻣﺎﻛﯿﺎﻭﻟﯿﺴﻢ (ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺟﺪﯾﺪ ) :

ﻣﻜﺘﺐ ﻣﺎﻛﯿﺎﻭﻟﯿﺴﻢ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ " ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺟﺪﯾﺪ " ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ، ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺗﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻛﯿﺎﻭﻟﯽ ﻓﯿﻠﺴﻮﻑ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﯾﺘﺎﻟﯿﺎﯾﯽ ( 1527-1469 ) ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻛﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ: ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﯼ ﻣﺘﺤﺪ ﻭ ﻗﻮﯼ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻛﻠﯿﺴﺎ ﻭ ﺩﯾﻦﻧﺒﺎﺷﺪ . ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ . ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﻓﻄﺮﺗﺎً ﺷﺮﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻋﻼﺝ ﺷﺮﺍﺭﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﻭﻣﺴﺘﺒﺪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ . ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺎﺑﻊ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﺍﮔﺮ ﺻﻼﺡ ﺩﯾﺪ ﺩﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺯ ﺩﯾﻦ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺻﻼﺡﻧﺪﯾﺪﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﯽ ﻛﻨﺪ . ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﺣﺎﻛﻢ ﻭ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪ،ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺩﺵ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ. ﺭﻭﺵ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﻣﺎﻛﯿﺎﻭﻟﯿﺴﻢ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺁﻥ ﻣﺠﺎﺯ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺯﻭﺭ، ﺣﯿﻠﻪ،ﺗﺰﻭﯾﺮ، ﺟﻨﺎﯾﺖ، ﺗﻘﻠﺐ، ﻧﻘﺾ ﻗﻮﻝ ﻭ ﭘﯿﻤﺎﻥ ﺷﻜﻨﯽ ﻭ ﻧﻘﺾ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﯿﭻ ﻧﻮﻉ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﻣﻤﻨﻮﻉ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻪ ﺷﺮﻁ ﺍﯾﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺭﺍ ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ ﻭ ﺳﺮّﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺟﻨﺎﯾﺎﺗﯽ ﻛﻪ ﻫﯿﺘﻠﺮ ﻭ ﻣﻮﺳﻮﻟﯿﻨﯽ ﺩﯾﻜﺘﺎﺗﻮﺭﻫﺎﯼ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﯾﺘﺎﻟﯿﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺑﺮﻫﻤﯿﻦ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﻣﯽ ﺯﺩ.

۹- ﻧﯿﻬﯿﻠﯿﺴﻢ :

ﻧﯿﻬﯿﻠﯿﺴﻢ ﯾﺎ ﻫﯿﭻ ﺍﻧﮕﺎﺭﯼ، ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩ (ﻧﯿﻬﯿﻞ ( ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻻﺗﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻫﯿﭻ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﻧﯿﻬﯿﻠﯿﺴﻢ ﻣﻜﺘﺒﯽ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻜﺮ ﻫﺮ ﻧﻮﻉﺍﺭﺯﺵ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﻭ ﻣﺒﻠّﻎ ﺷﻜﺎﻛﯿﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻭ ﻧﻔﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﺭﺷﯿﺴﺖ ﻫﺎﯼ ﻗﺮﻥ 19 ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﻧﯿﻬﯿﻠﯿﺴﺖ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﻧﺪ . ﻣﺆﺳﺴﻪﻓﺮﻗﻪﻧﯿﻬﯿﻠﯿﺴﻢ " ﻣﯿﺨﺎﺋﯿﻞ ﺑﺎﻛﻮﻧﯿﻦ" ( 1814-1876ﻡ . ) ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

۱۰- ﺳﻮﻓﯿﺴﻢ ( ﺳﻮﻓﺴﻄﺎﺋﯽ ):

ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﯾﻮﻧﺎﻥ ﺳﻮﻓﯿﺴﻤﺎ ﻭ ﺳﻮﻓﯿﺰﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﺳﻮﻓﻮﺱ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺧﺮﺩ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺳﻮﻓﯿﺴﺖ ﻋﻨﻮﺍﻧﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﻼﺳﻔﻪﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺳﻘﺮﺍﻁ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﺳﻘﺮﺍﻁ ﻭ ﺍﻓﻼﻃﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﻫﺎ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮﯼ ﺑﺎ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ ﻭﺯﺑﺎﻥ ﺑﺎﺯﯼ ﺑﺮ ﺣﺮﯾﻒ ﺧﻮﺩ ﭘﯿﺮﻭﺯ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ .

۱۱- ﺳﭙﺘﯽ ﺳﯿﺴﻢ (ﺳﭙﺘﯿﻚ ) :

ﺍﯾﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺷﻜﺎﻛﯿﻦ ﺍﺳﺖ . ﭘﯿﺮﻭﺍﻧﺶ ﻣﻌﺘﻘﺪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍﻫﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺗﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﯾﺪ . ﺣﺘﯽ ﻋﻠﻮﻡﺭﯾﺎﺿﯽ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﻣَﺴْﻠﻚ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﻮﻓﯿﺴﻢ ﻭ ﻧﺴﺒﯽ ﮔﺮﯼ ﺍﺳﺖ .

۱۲- ﺁﺗﺌﯿﺴﻢ :

ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﭼﯿﺰﯼ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺎﻓﻮﻕ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻋﻘﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺍﺩﺍﺭﻩﺷﻮﺩ .

۱۳- ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ :

ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺯ ﺭﯾﺸﻪ ﻻﺗﯿﻨﯽ (ﻛﻤﻮﻧﯿﺲ ) ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﺷﺘﺮﺍﻛﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺍﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1840 ﻡ . ﺭﻭﺍﺝ ﯾﺎﻓﺖ . ﻭ ﻣﻌﻨﺎﯼﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﺋﯽ ﻫﺎ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ، ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺷﺎﻣﻞ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﺑﻨﺎﺑﺮﻧﻈﺮ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻋﻢﺍﺯ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ، ﺍﻣﺎ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﯾﻨﻜﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺮﺍﻛﺰﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﯿﺮﺩ .

۱۴- ﻣﺎﺭﻛﺴﯿﺴﻢ :

ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎﺻﯽ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍﯾﺞ ﺍﺳﺖ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﻣﺎﺭﻛﺴﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ . ﺯﯾﺮﺍ ﻣﺆﺳﺲ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ " ﻛﺎﺭﻝ ﻣﺎﺭﻛﺲ" ﻓﯿﻠﺴﻮﻑﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ( 1818-1883 ﻡ . ) ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺎﺭﻛﺲ، "ﻓﺮﯾﺪﺭﯾﺶ ﺍﻧﮕﻠﺲ ( 1825-1895 ﻡ )"." ﻟﻨﯿﻦ " ﻭ "ﺍﺳﺘﺎﻟﯿﻦ " ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ.

ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ﺍﺳﺘﺎﻟﯿﻦ ( 1953 ) "ﻣﺎﻟﻨﻜﻮﻑ" ، " ﺑﻮﻟﮕﺎﻧﯿﻦ" ﻭ " ﺧﺮﻭﺷﭽﻒ" ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻭﯼ ﺷﺪﻧﺪ .

ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﺭﺍﺀ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﻭ ﺍِﻧﮕﻠﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻔﻮﺫ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً " ﻫﮕﻞ " ﻭ " ﻓﻮﯾﺮﺑﺎﺥ " ﮔﺴﺘﺮﺵ ﯾﺎﻓﺖ .

۱۵- ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ :

ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ ﻧﻮﻉ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﻣﺎﺭﻛﺴﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺴﻮﺏ ﺑﻪ " ﻭﻻﺩﯾﻤﯿﺮ ﺍﯾﻠﯿﭻ ﻟﻨﯿﻦ ( 1870-7924ﻡ ) ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬﺍﺭ ﺭﮊﯾﻢ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﭘﯿﺸﻮﺍﯼ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻛﺘﺒﺮ1917 ﺭﻭﺳﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻟﻨﯿﻦ ﺩﺭ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺗﯽ ﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﯼ ﻛﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩﯼ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮﯼ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﺬﻑ ﻛﺮﺩ، ﺗﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐﺍﻭﺿﺎﻉ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﮔﺮﺩﺩ . ﻭ ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻟﻨﯿﻦ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻭ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺖ .

۱۶- ﺍﺳﺘﺎﻟﯿﻨﯿﺴﻢ :

ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻟﻨﯿﻦ " ﯾﻮﺳﻒ ﺍﺳﺘﺎﻟﯿﻦ ( 1879-1953ﻡ "(. ـ ﻧﺨﺴﺖ ﻭﺯﯾﺮ ﻭ ﺩﺑﯿﺮ ﻛﻞ ﺣﺰﺏ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺩﯾﻜﺘﺎﺗﻮﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﯼ ﺳﺎﺑﻖ ـ ﺭﻭﯼ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﺭﻋﻘﺎﺋﺪ ﻟﻨﯿﻦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺗﯽ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﺘﺎﻟﯿﻨﯿﺴﻢ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﮔﺮﺩﯾﺪ .

۱۷- ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﺴﻢ :

ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﺴﻢ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮﮊﯼ ﺣﺰﺏ ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﻚ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﻟﻨﯿﻦ ﺑﻮﺩ. ﻋﻠﺖ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﺴﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺰﺏ ﻣﺨﻔﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻝﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺕ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻋﻀﻮﯾﺖ ﺩﺭ ﺣﺰﺏ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻣﺪ. ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ، ﺣﺰﺏ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﻚ ( ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﻭﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻛﺜﺮﯾﺖ ) ﺑﻪﺭﻫﺒﺮﯼ ﻟﻨﯿﻦ، ﻭ ﻣﻨﺸﻮﯾﻚ ( ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻗﻠﯿﺖ ) ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ "ﻣﺎﺭﺗﻮﻑ" ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ . ﻭ ﻟﻨﯿﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1918 ﻧﺎﻡ ﺣﺰﺏ ﺧﻮﺩ ﺭ " ﺣﺰﺏ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﺳﺮﺍﺳﺮﺭﻭﺳﯿﻪ (ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﻜﻬﺎ "( ﻧﻬﺎﺩ، ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1925 ﺑﻪ ﻧﺎﻡ " ﺣﺰﺏ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﯼ " ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1953 ﺑﻪ "ﺣﺐ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩﺷﻮﺭﻭﯼ" ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺖ .

۱۸- ﭘﻮﭘﻮﻟﯿﺴﻢ :

ﭘﻮﭘﻮﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﻭﺭﯼ ﺍﺳﺖ . ﺑﻪ ﺍﯾﻨﻜﻪ ﻫﺪﻑ ﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺭﺍ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﭘﯿﺶ ﺑﺮﺩ، ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡﻋﯿﻦ ﺣﻖ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﺖ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﻖ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻮﻟﺸﻮﯾﺴﻢ ﺗﺮﻛﯿﺒﯽ ﺍﺯ ﻣﺎﺭﻛﺴﯿﺴﻢ ﻭﭘﻮﭘﻮﻟﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ .

۱۹- ﺑﻮﺭﮊﻭﺍ :

ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﺎ ﻓﺮﺩﯼ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﺷﻬﺮ ﺁﺯﺍﺩ (ﺑﻮﺭﮒ ) ﺭﺍ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺩﻫﻘﺎﻥ "ﺑﻮﺭﮊﺍ " ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ . ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﻫﺎﯼ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻭ ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﻫﺎ ﻭﻛﺎﺭﻓﺮﻣﺎﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﺧﻄﺎﺏ ﻣﯽ ﻛﺮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻋﻨﻮﺍﻧﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺳﻮﺩﺍﮔﺮ ﻭ ﭘﯿﺸﻪ ﻭﺭ ﯾﺎ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻼﻙ ﺩﺍﺭﺍﺋﯽ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽ ﺷﺪ، ﻭ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .

ﺑﻮﺭﮊﻭﺍﺯﯼ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﺎﺭﻛﺴﯿﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﺍﺭﺍﻥ، ﺳﻮﺩﺍﮔﺮﺍﻥ، ﭘﯿﺸﻪ ﻭﺭﺍﻥ ﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ "ﭘﺮﻭﻟﺘﺎﺭﯾﺎ" ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻧﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﯿﭻ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪﯼ ﺟﺰ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.

۲۰- ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﻭﺍﮊﻩ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ ( ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﻭﺭﯼ ) ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ (ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﻛﻪ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻭﺳﺎﯾﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺍﺳﺖ ) . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ، ﯾﻚ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺎﻣﻊ ﻧﯿﺴﺖ، ﺯﯾﺮﺍ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻭﺳﯿﻌﯽﺩﺍﺭﺩ . ﺍﻣﺎﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻭﺟﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﺑﺮﺗﺮﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺳﻮﺩ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻓﺮﺩﮔﺮﺍﯾﯽ ﻭ ﺳﻮﺩ ﻓﺮﺩﯼ ﺍﺳﺖ، ﻛﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ، ﻣﺎﺭﻛﺴﯽ، ﻧﻮﯾﻦ، ﺗﻜﺎﻣﻠﯽ، ﻓﺎﺑﯿﺎﻥ، ﺻﻨﻔﯽ ﻭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﺘﺮ ﻭ ﺍﻗﺴﺎﻡ ﺩﯾﮕﺮ، ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ .

۲۱- ﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﻢ ﺭﻭﺷﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭﺳﺎﺋﻞ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎﯼ ﺷﺨﺼﯽ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﯿﺖ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ . ﺩﺭﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﻢ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻭﺯ ﻣﺰﺩ ﺍﺟﯿﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺍﻧﺪ، ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺎﻟﯽ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻣﻌﺪﻭﺩﯼ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭﻣﻘﺎﺑﻞﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﻢ، ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﻭ ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻟﯿﻨﯿﺴﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .

۲۲- ﭘﭙﻮﺭﺗﻨﯿﺴﻢ :

ﯾﻜﯽ ﺍﺯ ﻓِﺮَﻕ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺛﺮﻭﺕ ﺍﻧﺪﻭﺯﯼ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﻣﺸﺮﻭﻋﯿﺖ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ . ﻭ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻚ ﺍﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽﻭ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺗﻤﺪﻥ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﺡ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺍﺳﺖ .

۲۳- ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮﯼ ﯾﻚ ﻣﻠﺖ ﻭ ﻗﻮﻡ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻠﻞ ﻭ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺩﯾﮕﺮ ﻭ ﻟﺰﻭﻡ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭﯼ ﻣﻄﻠﻖ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﯿﭻ ﻗﯿﺪ ﻭ ﺷﺮﻃﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻮﻡ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺧﻮﺩ،ﻭ ﻣﺒﺎﻫﺎﺕ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺮ ﻗﻮﻡ ﻭ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ ﺧﻮﺩﺵ . ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ( ﻣﻠﯽ ﮔﺮﺍﯾﯽ ) ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺗﺮ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ، ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ .

۲۴- ﺍﻧﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ، ﺍﻧﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺧﯿﺮ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺸﺮ ﺍﻗﺘﻀﺎ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺼﺐ ﻫﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻜﺎﺭﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

۲۵- ﺁﻧﺎﺭﺷﯿﺴﻢ

ﺩﺭ ﻟﻐﺖ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﺎﺭﺷﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺪﻭﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ . ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻠﻚ ﺁﻧﺎﺭﺷﯿﺴﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻭ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ. ﻭ ﺑﻨﯿﺎﺩ ﺁﻧﺎﺭﺷﯿﺴﻢ ﺑﺮ ﺩﺷﻤﻨﯽ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﻓﻜﺮ ﻣﯽ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻫﻤﻜﺎﺭﯼﺁﺯﺍﺩﻩ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﯾﺪ . ﻭ ﭘﯿﺸﻮﺍﯼ ﺁﻧﺎﺭﺷﯿﺴﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﭘﯿﺮﮊﻭﺯﻑ ﭘﺮﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ( ﺍﻭﺍﯾﻞ ﻗﺮﻥ 19 ﻡ . ) ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

۲۶-ﺍﯾﺪﺁﻟﯿﺴﻢ :

( ﺍﯾﺪﻩ ﺁﻟﯿﺴﻢ = Idealime ) ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺧﯿﺎﻝ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﯾﺪﺁﻟﯿﺴﺖ ﻛﺴﯽ ﺭﺍ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﺁﻣﺎﻝ ﯾﺎ ﺍﯾﺪﺁﻝ ﻫﺎﯼ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽﮔﺮﺩﺩ . ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻚ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ "ﺭﺋﺎﻟﯿﺴﻢ" ﯾﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ.

۲۷- ﺭﺋﺎلیسم :

ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﯼ ﻛﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﺪ ﺭﺋﺎﻟﯿﺴﻢ (ﻭﺍﻗﻊ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻮﺩﻥ ) ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﯾﺪﺁﻟﯿﺴﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ . ﺭﺋﺎﻟﯿﺴﺖ ﺳﻌﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﻣﺤﯿﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭﻓﻖ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﻫﺪ .

۲۸- ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯿﺴﻢ:

ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯿﺴﻢ ﯾﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺧﺎﻭﺭ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﯽ، ﻗﺒﻞ ﺍﺯﺗﺸﻜﯿﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﯼ ﻣﻠﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺧﺼﻠﺖ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯿﺴﻢ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺷﺎﻩ ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺿﯽ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﺑﻪﻧﺎﻡ ﻓﺌﻮﺩﺍﻝ ﺩﺭ ﻣﯽﺁﯾﺪ، ﻭ ﺁﻥ ﺯﻣﯿﻦ ﻫﺎﯼ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻓﺌﻮﺩﺍﻝ ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﯾﻦ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﻧﺴﺒﺖﺑﻪ ﻛﺸﺎﻭﺯﺍﻥ ﺁﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭﺍﺕ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﻭ ﻣﺎﻟﯽ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭﯼ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﺪﻩ ﺍﯼ ﺍﺯﺍﺷﺮﺍﻑ ﻭ ﻣﺎﻟﻜﯿﻦ ﺍﻣﻼﻛﯽ ﺭﺍ ﻣﺎﻟﻚ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺍﻧﺪ، ﻭ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭﯼ ﻛﻢ ﺍﺯﺣﻘﻮﻕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

۲۹- ﻓﺎﻛﺴﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﻓﺎﻛﺴﯿﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺣﺰﺏ ﺍﺳﺖ . ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺭﺍ " ﺟﻮﺭﺝ ﻭﺍﺷﻨﮕﺘﻦ" ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﭘﺎﺭﺗﯽ ( ﺣﺰﺏ ) ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩ . ﻓﺎﻛﺴﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢﯾﻌﻨﯽ ﺣﺰﺏ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻭ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺑﻪ ﻟﺰﻭﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﺗﻜﺎﺀ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻋﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺰﺑﯽ (ﭘﺎﺭﺗﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ) ﻧﯿﺰ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ. ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﻢ ﻛﻪ ﺗﻚ ﺣﺰﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .

ﻓﺮﻕ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﺎ ﻓﺎﻛﺴﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﻭﻟﯽ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺑﻪ ﻟﺰﻭﻡ ﺗﻌﺪﺩ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻗﺒﯿﻞ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﻣﺬﻫﺒﯽﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﻋﻠﻤﯽ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺴﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﺳﺖ .

۳۰- ﻣﻮﻟﺘﯽ ﭘﺎﺭﺗﯿﺴﻢ (ﭼﻨﺪ ﺣﺰﺑﯽ ) :

ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﭼﻨﺪ ﺣﺰﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﯽ ﻏﺮﺏ ﺗﻮﻟﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻬﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻭ ﻫﯿﭻ ﯾﻚ ﺍﺯﺍﯾﻦ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﻛﺜﺮﯾﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺩﺳﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﻧﻤﯽ ﻛﻨﺪ، ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﭼﻨﺪ ﺣﺰﺑﯽ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ . ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﺮﺳﯽ ﻫﺎﯼ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻧﺪ، ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﻣﯽ ﺯﻧﻨﺪ . ﺍﻣﺎ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺩﺍﺋﻤﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻭﻟﯽ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻣﻠﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ .

۳۱- ﻣﺎﺗﺮیالیسم :

ﻣﻜﺘﺐ ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﯾﺎ ﻣﺎﺩﯾﺖ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎﺩﻩ ﺩﺍﺩﻥ، ﺍﺯ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻗﺪﯾﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﯾﻮﻧﺎﻥ ﻗﺪﯾﻢ ﻣﯽﺭﺳﺪ . ﻭ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﺩﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺎﻭﺭﺍﺀ ﺍﻟﻄﺒﯿﻌﻪ ﻭ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻜﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺍ، ﺭﻭﺡ ﻭ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .

۳۲- ﺩﻭﮔﻤﺎﺗﯿﺴﻢ:

ﺩﻭﮔﻤﺎﺗﯿﺴﻢ ﺁﺋﯿﻨﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺍﺣﺘﯿﺎﺝ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﻟﯿﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﭼﻮﻥ ﻭ ﭼﺮﺍ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺪﯾﻬﯿﺎﺕﺷﻤﺮﺩ . ﻭ ﯾﺎ ﺍﯾﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻨﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻧﻤﻮﺩ.

۳۳- ﺩﯾﺎﻟﻜﺘﯿﻚ :

ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻟﻐﺖ ﺩﯾﺎﻟﻜﺖ (Dialeet ) ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺤﻠﯽ، ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ،ﺷﯿﻮﻩ ﺳﺨﻦ ﻭ ﻟﻬﺠﻪ ﻭ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺻﻄﻼﺣﯽ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺧﺎﺻﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍﺍﺭﺍﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺳﻘﺮﺍﻁ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﺆﺍﻝ ﻭ ﺟﻮﺍﺏ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ، ﺍﻓﻼﻃﻮﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺭﻭﺵ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻫﮕﻞ ﻭ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﺍﯾﻦ ﻟﻔﻆ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻢ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ، ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﻕ ﻛﻪ ﺩﯾﺎﻟﻜﺘﯿﻚ ﻫﮕﻞ ﺍﯾﺪﺍﻟﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﯾﺎﻟﻜﺘﯿﻚ ﻣﺎﺭﻛﺲ ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﻭﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎﺩﯼ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﯾﺎﻟﻜﺘﯿﻚ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﺫﻛﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ، ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺎﯾﯽ که در ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺗﺄﻟﯿﻒ ﺷﺪﻩ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ .

۳۴- ﺭﺍﺩﯾﻜﺎﻟﯿﺴﻢ:

ﺩﺭ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺭﯾﺸﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ ﻫﺎﯼ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ 19 ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﺷﺪ، ﻛﻪ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺭﯾﺸﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻧﻔﻮﺫ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭﻃﺎﻟﺐ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺍﺳﺎﺱ ﻛﻠﯿﺴﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻟﻐﻮ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺴﺎﻧﯽ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﺎﺭﺍﺿﯽ ﻭ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﯼ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﯽﻛﻪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺭﺍﺩﯾﻜﺎﻝ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ . ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﯼ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺐ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﯽ ﺭﻭﺩ .

۳۵- ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﯽ :

ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﯽ ﺍﺯ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﺗﻤﺪﻥ ﯾﻮﻧﺎﻥ ﻗﺪﯾﻢ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﯽ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ . ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺟﺪﯾﺪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﺀ ﺍﻛﺜﺮﯾﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ، ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﺍﻛﺜﺮﯾﺖ ﺁﺭﺍﺀ ﻣﺮﺩﻡﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ . ﻭ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﯽ ﺑﻪ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ (ﺧﺎﻟﺺ ) ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ .

۳۶- ﺳﻨﺪﯾﻜﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﺗﺮﯾﺪﯾﻮﻧﯿﻮﻥ ﯾﺎ ﺍﺗﺤﺎﺩﯾﻪ ﻫﺎﯼ ﻛﺎﺭﮔﺮﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺳﻨﺪﯾﻜﺎ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ . ﺳﻨﺪﯾﻜﺎﻟﯿﺴﻢ ﻧﺎﻡ ﯾﻚ ﻣﻜﺘﺐ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﻫﻢ، ﻧﺎﻡ ﯾﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﻧﻘﻼﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪﺑﯿﻦ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﻢ ﻭ ﺁﻧﺎﺭﺷﯿﺴﻢ ﺳﺎﺯﺷﯽ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﺩ .

۳۷- ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯼ:

ﺍﯾﻦ ﻛﻠﻤﻪ فراﻧﺴﻮﯼ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺐ ﺍﺯ idee" ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺗﺼﻮﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ + logie ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺷﻨﺎﺧﺖ " ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮﮊﯼ ﺭﻭﺷﯽ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺍﺳﺖﻛﻪ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻫﻢ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺳﺎﺯﺩ . ﻭ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﻮﺕ ﺩﻭﺗﺮﺍﺳﯽ ( 1754-1836 ) ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩ . ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻛﻠﻤﻪ ( ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ) ﯾﺎ ( ﺩﺍﻧﺶ ﺍﯾﺪﻩ ﻫﺎ ) ﺑﻮﺩ . ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﻨﺠﯿﺪﻩ ﻭ ﻧﺎﺳﻨﺠﯿﺪﻩ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﺩﺭ ﻟﻐﺖﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺑﻪ ﻛﺴﯽ ﻛﻪ ﺩﺭ ﯾﻚ ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮﮊﯼ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺮﺟﻌﯿﺖ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮﮒ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.

۳۸- ﺍُﭘُﻮﺯﯾﺴﯿﻮﻥ :

ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﯾﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ، ﻭ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻭﺳﻨﯿﻊ ﺧﻮﺩﺵ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻛﻮﺷﺶ ﺍﺗﺤﺎﺩﯾﻪ ﻫﺎ، ﺣﺰﺏ ﻫﺎ، ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ، ﺩﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩﺑﺮﺍﯼ ﺩﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻫﺎﯾﯽ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﻫﺪﻓﺸﺎﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﭘﻮﺯﯾﺴﯿﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺤﺪﻭﺩ،ﻧﺎﻣﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩﯾﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺭﺍﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﯽ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ .

ﺍﭘﻮﺯﯾﺴﯿﻮﻥ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮﻫﺎﯼ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺑﺎ ﺷﻮﺭ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ، ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﺮﺍﯾﻄﯽ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻌﯿﻦ ﻛﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩ .ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺍﭘﻮﺯﯾﺴﯿﻮﻥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ.

ﺍﭘﻮﺯﯾﺴﯿﻮﻥ ﻣﻈﻬﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺟﺰﺀ ﻣﻜﻤّﻞ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﯼ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ، ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺳﻮﺋﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺩﻭﺣﺰﺏ ﺍﺻﯿﻞ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻧﻘﺶ ﺣﺎﻛﻢ ﻭ ﺍﭘﻮﺯﯾﺴﯿﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ .

۳۹- ﻣﺎﺋﻮﺋﯿﺴﻢ :

ﺑﻪ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺎﺋﻮﺗﺴﻪ ﺗﻮﻧﮓ ( 1893-1976 ) ﺭﻫﺒﺮ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﭼﯿﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯼ ﺟﻨﮓ ﺍﻧﻘﻼﺑﯽ ﻭ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺎﺭﻛﺴﯿﺴﻢ - ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ ﺑﺎﺍﻭﺿﺎﻉ ﭼﯿﻦ ﮔﻮﯾﻨﺪ . ﻣﺎﺋﻮ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﻛﻤﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﺩﺭ ﭼﯿﻦ، ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺩﻫﻘﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﺩ . ﻭ ﻣﺎﺋﻮ ﺑﺎ ﺍﺭﺗﺶ ﺩﻫﻘﺎﻧﯽ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﻫﺎﯼ ﭼﺮﯾﻜﯽ ﺩﺭ ﻫﺪﻑ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1949 ﭘﯿﺮﻭﺯ ﺷﺪ .

۴۰- ﺳﻜﻮﻻﺭﯾﺴﻢ :

ﺳﻜﻮﻟﺮ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺩﻧﯿﻮﯼ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎ ﺍﺳﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻛﻠﻤﻪ ﺳﻜﻮﻟﻮﻡ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻧﯿﺎ ﻣﺸﺘﻖ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺳﻜﻮﻻﺭﯾﺴﻢ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎﭘﺮﺳﺘﯽ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﺩﯼ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ . ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻌﻨﻮﯼ ﻭ ﺩﯾﻦ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻣﯽﻛﻨﺪ. ﻭ ﻣﺮﺍﺩﻑ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﻪ ﺳﭗ ﺗﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ .

ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻤﻌﯽ ﺷﻜﺎﻙ ﻭ ﻣﻨﻜﺮﯾﻦ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ "ﻫﻮﻟﯽ ﺍﻭﻙ Holyoake ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ. ﻫﻮﻟﯽ ﺍﻭﻙ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮﺩ "ﺭﺍﺑﺮﺕﺍﻭﻭﻥ " ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺆﺳﺲ ﺍﯾﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮﺩ.

ﺷﻌﺎﺭ ﺳﻜﻮﻻﺭﯾﺴﻢ ﺣﺮﻑ ﺩﯾﻦ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﻫﻨﺮﯼ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻜﻮﻻﺭﯾﺴﻢ ﺩﯾﻦ ﺍﺯ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﺪﺍ ﺍﺳﺖ.

۴۱- ﻻﺋﯿﺴﻢ :

ﻣﺴﻠﻜﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺩﯾﻦ ﺿﺪﯾﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﻜﻮﻻﺭﯾﺴﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

۴۲- ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ :

ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺴﻠﻚ ﻛﺜﺮﺕ ﮔﺮﺍﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﺩﯾﻨﯽ ﻧﺠﺎﺕ ﻭ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﯾﻚ ﺩﯾﻦ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﻧﻤﯽ ﺩﺍﻧﺪ. ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ، ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﯿﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺍﻫﻞ ﻧﺠﺎﺕ ﻭ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﯼﻧﺪ . ﻗﺎﺋﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺩﯾﻦ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻫﺎﯼﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﯼ ﺍﺯ ﺩﯾﻦ ﺻﺤﯿﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ . ﻭ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺑﻪ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﺍﺧﻼﻗﯽ، ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺩﯾﻨﯽﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻭﺭﻧﺪﻩ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻗﺮﻥ ﻫﺎﯼ ﺍﺧﯿﺮ ﻣﻮﻧﺘﺴﯿﻜﻮ ﺑﻮﺩﻩ، ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝﻃﻠﺒﺎﻥ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﭘﻠﻮﺭﺍﻟﯿﺴﻢ ﺩﺭﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺴﻠﻚ ﻣﻮﻧﯿﺴﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻠﯿﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺧﻠﻘﺖ ﺗﺎﺑﻊ ﯾﻚ ﺍﺻﻞ ﺍﻧﺪ ﺷﺒﯿﻪ (ﻭﺣﺪﺕ ﻭﺟﻮﺩﯼ ) ﻛﻪ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

-

۴۳- ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ :

ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩ ﻟﯿﯿﺮﺍﻝ ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺭﯾﺸﻪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﻟﯿﺒﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ . ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻚ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺩﺭﻫﻤﯿﻦ ﺩﻧﯿﺎ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ . ﻭﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ : ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﯿﭻ ﻧﯿﺮﻭ ﻭ ﻣﻨﺒﻌﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻘﯿﺪ ﻛﻨﺪﻭ ﺑﺎﯾﺪﻫﺎ ﻭ ﻧﺒﺎﯾﺪﻫﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻛﻨﺪ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯾﮕﺮ ﭼﯿﺰﯼﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﯾﻦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺸﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ ﺷﯽ ﺍﯼ ﺭﺍ ﺣﻼﻝ ﯾﺎ ﺣﺮﺍﻡ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺻﻠﯽ، ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻚ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ 18 ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ﻇﻬﻮﺭ ﭘﯿﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺆﺳﺴﯿﻦﺁﻥ " ﺟﺮﻣﯽ ﺑﻨﺘﻬﺎﻡ، ﺟﯿﻤﺰ ﻣﯿﻞ . ﺟﺎﻥ ﺍﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﻣﯿﻞ، ﺗﻮﻣﺎﺱ ﻫﯿﻞ ﮔﺮﯾﻦ" ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﻭ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺭﺍ ﺍُﻣﺎﻧﯿﺴﻢ ﻋﻘﻞ ﮔﺮﺍ ﯾﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﺨﺘﺎﺭﯼ ﺍﻣﺎﻧﯿﺴﺘﯽﻧﺎﻣﯿﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺤﻮﺭﯼ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .

-

۴۴- ﺍﺑﺎﺣﯽ ﮔﺮﯼ :

ﺍﺑﺎﺣﻪ ﮔﺮﯼ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻧﻔﯽ ﺣﻼﻝ ﻭ ﺣﺮﺍﻡ ﻭ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﯾﻦ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮﺩﯼ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻓﻜﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﯼ ﻧﺸﺮ ﺑﯽ ﺩﯾﻨﯽ ﻭ ﺩﺭﺑﯿﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺪﻡ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻓﻜﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ.

-

۴۵- ﺍُﻣﺎﻧﯿﺴﻢ (ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮔﺮﺍﯾﯽ ) :

ﺩﺭ ﻣﺴﻠﻚ ﺍﻣﺎﻧﯿﺴﻢ (ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺪﺍﺭﯼ ) ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺟﺎﯼ ﺧﺪﺍ ﻣﯽ ﻧﺸﯿﻨﺪ ﻭ ﺗﻜﯿﻪ ﮔﺎﻩ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ.

۴۶- ﺍﻧﺪﯾﻮﯾﺪﻭﺍﻟﯿﺴﻢ ( ﻓﺮﺩﮔﺮﺍﯾﯽ ) :

ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﯾﻚ ﻓﺮﺩ ﻭ ﺳﻮﺩﺟﻮﯾﯽ ﺍﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ.

۴۷- ﺍﮔﺰﯾﺴﺘﺎﻧﺴﯿﺎﻟﯿﺴﻢ :

ﻣﻜﺘﺒﯽ ﻛﻪ ﻣﻌﯿﺎﺭ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺍﻭ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ، ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩﯼ ﻛﻪ ﺁﺯﺍﺩ ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻫﯿﭻ ﺟﺒﺮ ﻭﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭ ﺗﺤﻤﯿﻠﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﻫﺮ ﭼﯿﺰﯼ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﺎﺕ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻧﯿﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ . ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻭ ﺑﻨﺪﻩ ﭼﯿﺰﯼ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻧﯿﺖ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻧﻮﻋﯽ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺭﺷﺪ ﺑﺸﺮ ﺍﺳﺖ .

۴۸- ﺭﻓﺮﻣﯿﺴﻢ :

ﺗﻔﻜﺮﯼ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺩﯾﻦ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺧﺪﺍ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﯾﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺬﻑ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ، ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻚ ﻭ ﺳﻜﻮﻻﺭﯾﺴﻢ ﻫﺮﺩﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺣﺬﻑ ﺩﯾﻦ ﮔﺎﻡ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ.

۴۹- ﭘﻮﺯﯾﺘﯿﻮﯾﺴﻢ ﺍﺧﻼﻗﯽ :

ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺁﻥ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﯼ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﻭﺍﻗﻌﯿﺖ ﻋﻘﻼﻧﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺑﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﺁﺭﺍﺀ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ . ﺍﮔﺮ ﻣﻄﻠﺒﯽ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﺁﻥﻣﻄﻠﺐ ﺍﺭﺯﺵ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩﺍ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺪ ﺍﺳﺖ، ﺁﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﻮﺏ، ﺑﺪ ﻭ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮﺩ .

۵۰- ﭘﻮﺯﯾﺘﯿﻮﯾﺴﻢ :

ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﻣﺴﻠﻚ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺣﺲ، ﻋﻠﻢ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺎﺩﯾﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺭﺍ ﺩﺭﺟﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﻫﺮ ﭼﯿﺰﯼ ﻛﻪﺑﯿﺸﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ ﻭﺣﺲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

۵۱- ﻣﺪﺭﻧﯿﺴﻢ :

ﻛﻠﻤﻪ ﻣﺪﺭﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺷﺸﻢ ﻣﯿﻼﺩﯼ ﺍﺯ ﺭﯾﺸﻪ Modo (ﺑﻪ ﺗﺎﺯﮔﯽ ) ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ، ﻭ ﺩﺭ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻧﻮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻧﻮ ﺷﺪﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﯼ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺑﺸﺮ ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺍﻭ ﻓﻘﻂ ﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻠﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺩﯾﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ . ﻭﺳﺎﯾﻞ ﺟﺪﯾﺪ، ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺫﻫﻨﯿﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎﯼ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮔﺮﺩﺩ .

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﯾﮕﺮ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺭﻭﺣﯿﺎﺕ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺟﻮﺍﺑﮕﻮﯼ ﻧﺴﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ، ﻭ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺗﺎﺭﯾﺦ، ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭﺯﺑﺎﻥ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ.

۵۲- ﭘﺴﺖ ﻣﺪﺭﻧﯿﺴﻢ :

ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻚ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺯﺑﺎﻥ، ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻣﺶ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﺮﺗﺮﯼ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺍﻭﺭﯼ ﻛﺮﺩ ﻛﻪﻛﺪﺍﻡ ﻓﺮﻫﻨﮓ برتر ﺍﺳﺖ .

۵۳- ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻧﺘﯿﺴﻢ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ :

ﺍﯾﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﻣﺪﺭﻧﯿﺴﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﯾﻦ ﺭﺍ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺩﯾﻨﯽ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ، ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻨﻜﻪ ﻋﻘﻞ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﻟﻬﯿﺎﺕ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻛﻨﺪ، ﺷﻚ ﺩﺍﺭﻧﺪ .

-

۵۴- ﻣﻮﻧﺎﺭﺷﯽ :

ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺭﮊﯾﻢ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻗﻮﺍﯼ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺷﺨﺼﺎً ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ . ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻮﺭﻭﺛﯽ ﯾﺎ ﺑﺎ ﺯﻭﺭ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﯽ ﺭﺳﺪ، ﻭﺷﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ .

۵۵- ﻛﻨﺴﺘﯿﺘﻮﺳﯿﻮﻧﺎﻝ :

ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭﻇﺎﯾﻔﺶ ﯾﺎﺭﯼ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ . ﻣﺠﻠﺲ ﻗﻮﺍﻧﯿﻦ ﺭﺍ ﻭﺿﻊ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ ﻭﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺟﺮﺍﺀ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﯾﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ

۵۶- ﻣﻮﺑﻮﻛﺮﺍﺳﯽ :

ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻧﺎﻻﯾﻖ ﻭ ﺧﻮﺩﺳﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺩﻭﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮﺑﻮﻛﺮﺍﺳﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ .

۵۷- ﺳﻤﭙﻮﺯﯾﻮﻡ :

ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﯼ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻧﻈﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ .

۵۸- ﺭﻭﻣﺎﻧﺘﯿﺴﻢ :

ﺟﻨﺒﺶ ﻫﻨﺮﯼ، ﺍﺩﺑﯽ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ 18 ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ، ﻭ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﻗﺮﻥ 19 ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻬﻀﺖﻛﻼﺳﯿﻚ ﺟﺪﯾﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺗﺄﻛﯿﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺧﯿﺎﻝ ﺗﺄﻛﯿﺪ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ .

۵۹- ﻻﺑﯿﮕﺮﯼ:

ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﺮﺳﺮﺍ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﻗﻮﻩ ﻗﺎﻧﻮﮔﺬﺍﺭﯼ ( ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﻭ ﺯﯾﺮﻧﻔﻮﺫ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ) ﻭ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺳﺖ .

۶۰- ﻓﯿﻤﯿﻨﯿﺴﻢ ( زن سالاری) :

ﻣﺮﻛﺐ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻛﻠﻤﻪ Feminine ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺆﻧﺚ ﻭ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﭘﺴﻮﻧﺪ ism ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1837 ﻭﺍﺭﺩ ﻟﻐﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺷﺪ. ﻭ ﺩﺭﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻮﺩ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ﻧﺪﺍﻫﺎﯼ ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﯽﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

سوسیالیسمدموکراسیپوپولیسماگزیستانسیالیسم
رینا صدام می‌کنن. یه دانشجوی روانشناسی، علاقه مند به انسان‌ و گره‌هایش، زندگی و چالش‌هایش. می‌نویسم و ترجمه می‌کنم.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید