تقاضا برای بلاکچین در منابع انسانی روز به روز بیشتر می‌شود.
در این نوشته قصد داریم چرایی این موضوع را بیان کنیم و ۸ روش تأثیرگذاری بلاکچین بر عملکرد منابع انسانی که از مهم‌ترین و جدیدترین کاربردهای بلاکچین محسوب می‌شود را توضیح دهیم.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که بلاکچین فقط با ارزهای دیجیتال به خصوص بیت‌کوین در ارتباط است و نمی‌دانند که این فناوری چه توانمندی‌ها و قابلیت‌هایی دارد. این فناوری می‌تواند روی صنایع مختلف از جمله لجستیک، مد و لباس، بهداشت و درمان و حتی مسائل انسان‌دوستانه تأثیر بگذارد.
منابع انسانی یا همان HR یکی از حوزه‌هایی است که بلاکچین می‌تواند روی آن تأثیر بگذارد و آن را متحول کند؛ در واقع بلاکچین می‌تواند فرایند استخدام را در یک کسب و کار دگرگون کند.
ویتالیک بوترین بنیان‌گذار اتریوم می‌گوید: «زنجیره‌های بلوکی قلب و مرکز هر کاری را خودکار می‌کنند. مثلاً بلاکچین به جای اینکه راننده تاکسی را از کار خارج کند، اوبر را خارج می‌کند و به رانندگان تاکسی این امکان را می‌دهد که مستقیماً با مشتری کار کنند.»
در حال حاضر شاهد شرکت‌هایی مثل هیز (Hays) و ان.آر.جی (NRG) هستیم که در مراحل ابتدایی قرار گرفتن در بستر بلاکچین هستند و در آینده نزدیک خواهیم دید که فرایندهای منابع انسانی و استخدام بر بستر این فناوری انجام می‌شود.
گرانت تورنس، مدیر بازرگانی شرکت هیز در سنگاپور می‌گوید: «پیامدهای بلاکچین برای صنعت مالی، واضح و مشخص است ولی پتانسیل استفاده از این فناوری در دنیای کار و عمل، حیرت‌انگیز است. این فناوری به زودی منابع انسانی و استخدام را متحول خواهد کرد.»
استخدام صحیح و انتخاب نیروی انسانی مناسب واقعاً دشوار و زمان‌بر و انرژی زیادی از دپارتمان منابع انسانی می‌گیرد. گاه مواقع کار به قدری سخت می‌شود که سازمان‌ها برای جذب نیروی انسانی مناسب به آژانس‌ها مراجعه می‌کنند. البته معمولاً این روش‌ها هزینه‌های زیادی به همراه دارند و در برخی مواقع هم اصلاً جواب نمی‌دهد.
بلاکچین می‌تواند کاری کند که اطلاعات داوطلبان استخدام برای شما نمایش داده شود و به همین خاطر فرآیند استخدام تا حد زیادی آسان می‌شود؛ چون شما به صورت کامل از مشخصات داوطلب آگاه هستید. بلاکچین می‌تواند رزومه‌ها را بررسی کند و نمرات، گواهینامه‌ها و سابقه کار داوطلب را بررسی کند و به مسئولان منابع انسانی اطلاع دهد.
اندرو اسپنس، مدیر تحول منابع انسانی در مجموعه گلس بید کنسالتینگ (Glass Bead Consulting) معتقد است: «در استخدام انواع مختلف کارمند و کارگر، مشکلات و چالش‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌تواند به پیش‌داوری، تبعیض، تعصب، عدم توانایی در مشاهده کارکنان، سطح پایین اعتماد به شبکه‌های اجتماعی متمرکز، هرزنامه و هزینه بالای واسطه‌ها اشاره کرد. در حال حاضر این فرصت وجود دارد که نسل جدید پلتفرم‌های کاری با تکیه بر فناوری‌هایی مثل هوش مصنوعی، موبایل و بلاکچین، فناوری زیربنایی بیت‌کوین، ساخته شود.»
بلاکچین امکان حذف المان‌ها و عناصر بیرونی مثل آژانس‌ها را در موضوع استخدام فراهم کرده است و با این فناوری دیگر نیازی به واسطه‌های استخدام احساس نمی‌شود.
اتحادیه صنعت فناوری رایانه‌ای یا به اختصار کامپتیا (CompTIA) اعلام کرد که 51درصد از شرکت‌هایی که از بلاکچین در منابع انسانی خود استفاده می‌کنند، می‌توانند از آن برای تأیید هویت‌های دیجیتال بهره ببرند و این موضوع به این دلیل است که اطلاعاتی که در بستر بلاکچین ذخیره شده، از منابع مورد اعتمادی مثل نهادهای مجاز و معتبر گرفته شده است.
وقتی سیستم بلاکچین منابع انسانی بتواند هویت افراد، پیشینه و تجربه کاری آن‌ها را بررسی و تأیید کند، کار بسیار آسان می‌شود و کارکنان منابع انسانی این فرصت را خواهند داشت که به اهداف راهبردی‌تری فکر کنند.
فرایند مراجعه کارکنان به شرکت در سال‌های اخیر تغییرات زیادی کرده است و احتمالاً به زودی تغییرات بیشتری هم خواهد کرد. وقتی منابع انسانی به اطلاعات و سوابق کارکنان دسترسی داشته باشد، مراجعه کارکنان به منابع انسانی خیلی کمتر می‌شود. از طرفی کارکنان هم نمی‌توانند اطلاعات و گواهینامه‌های جعلی به واحد منابع انسانی بدهند. این کار باعث می‌شود شانس استخدام افراد قابل و شایسته در سازمان بیشتر شود.
جکی کارتر، مدیر تعامل دیجیتال گروهی در مجموعه هیز گفت: «وقتی کسی مدرکی می‌گیرد، کافی است آن مؤسسه آموزشی، مدرک را در سامانه بلاکچین قرار دهد. با این کار دیگر نیازی به پیگیری و تأیید این مدرک نخواهد بود.»
۴۵درصد از مجموعه‌هایی که از فناوری بلاکچین در سیستم منابع انسانی خود استفاده می‌کنند، قراردادهای هوشمند را در مجموعه خود ساری و جاری کرده‌اند. قراردادهای هوشمند بین کارفرما و نیروی کار این امکان را فراهم می‌کند که پرداخت‌ها برای کارکنان به صورت خودکار انجام شود. توزیع دستمزد از سوی سیستم بلاکچین به راحتی و بدون تأخیر یا تبعیض صورت می‌گیرد.
در واقع قراردادهای هوشمند از رشد و افزایش اقتصاد گیگ یا اقتصاد آزادکار حمایت می‌کند. کارکنان اقتصاد گیگ می‌توانند بهترین بهره ممکن را از قراردادهای هوشمند ببرند. با این قراردادها، سیستم پرداخت نقش خودش را به بهترین شکل ممکن در سازمان ایفا می‌کند.
این قراردادها برای کارکنان دپارتمان منابع انسانی هم عالی است و رسیدگی به وضعیت کارکنان را آسان می‌کند. اگر این قرارداد به روند معمول منابع انسانی تبدیل شود، بسیاری از کارها نظم و سرعت می‌گیرد.
منظور از چرخه عمر کارمند، مراحل مختلف پیشرفت یک کارمند در سازمان است. این چرخه مدلی از سیستم منابع انسانی است و مشخص می‌کند منابع انسانی چه نقشی در رشد و پیشرفت کارکنان داشته است. برخی از متخصصان به چرخه عمر کارمند، «سفر کارمند با شرکت» هم می‌گویند.
کل چرخه عمر کارمند با پیاده کردن فناوری بلاکچین در سازمان تغییر می‌کند. در حال حاضر روند استخدام و سازگاری کارمند با سازمان کمی طولانی است. فرایند مصاحبه، گزینش، تعیین صلاحیت و توانمندی‌ها، تأیید درستی سابقه کار و انجام بررسی‌های امنیتی و حراستی زمان‌بر است.
این فرایند پس از استخدام متوقف نمی‌شود و همواره ادامه دارد. به عنوان مثال وقتی صحبت از ترفیع کارمند یا تغییر موقعیت او به میان می‌آید، باید صلاحیت او بررسی و توانایی او برای قرار گرفتن در موقعیت جدید مشخص شود. چرخه عمر کارمند از زمان ورود او به شرکت آغاز می‌شود تا زمانی که از شرکت خارج شود، ادامه پیدا می‌کند. البته این فرایند به همین جا ختم نمی‌شود.
اگر شرکت‌ها از فناوری بلاکچین در سیستم منابع انسانی خود استفاده کنند، وقتی کارمند از یک شرکت خارج می‌شود و می‌خواهد در شرکت جدید کار خود را آغاز کند، شرکت جدید می‌تواند از آن شرکت قبلی چرخه عمر آن کارمند را بگیرد و بررسی کند. با این کار روند استخدام خیلی بهتر و دقیق‌تر صورت می‌گیرد و در نتیجه شرکت‌ها می‌توانند نیروهای کارآمدتری را استخدام کنند.
در سیستم بلاکچین تراکنشها شامل مواردی از قبیل انتقال اطلاعات شخصی، سابقه کار، سوابق مربوط به اطلاعات مالی و ارزهای دیجیتال می‌شود. قابلیت‌های امنیت سایبری، آینده این تراکنشها را تغییر می‌دهد؛ زیرا اطلاعات از طریق رمزنگاری (کریپتوگرافی) در سیستم بلاکچین ذخیره و نگهداری می‌شود و به همین خاطر تغییر دادن آن بسیار دشوار است. با توجه به اینکه بلاکچین یکی از بهترین فضاها برای تراکنش‌های امن محسوب می‌شود، کارکنان و کارمندان باید از آن برای انتقال اطلاعات مهم استفاده کنند. بلاکچین راه حل یکی از بزرگ‌ترین مشکلات منابع انسانی است.
فناوری بلاکچین یکی از بهترین فضاها برای ذخیره اطلاعات بیومتریک مثل اثر انگشت یا اسکن عنبیه چشم، شناسه هویتی و ثبت سوابق است. سازمان‌ها می‌توانند از این تکنیک برای ذخیره اطلاعات منحصر به فرد کارمند استفاده کنند و از این راه از حضور کارمند و میزان دستمزد آن‌ها آگاهی داشته باشند. این موضوع بسیاری از اختلافات، مشکلات و خطاهای موجود در مسئله تعیین حقوق و دستمزد را از بین می‌برد.
۴۹درصد از شرکت‌هایی که تاکنون فناوری بلاکچین را پیاده‌سازی کرده‌اند و دارند از آن استفاده می‌کنند، از این فناوری به منظور انطباق و ممیزی کمک می‌گیرند. دلیل این موضوع آن است که اطلاعاتی که در سیستم بلاکچین ذخیره می‌شود، دقیق و معتبر است و به همین خاطر کار ممیزی و انطباق را آسان می‌کند.
اگر منابع انسانی هم از فناوری بلاکچین کمک بگیرد می‌تواند دقت خود را در کارها بیشتر کند و از طرفی زمان کمتری روی کارهای مختلف بگذارد تا بتواند اهداف راهبردی خود را محقق کند. گاهی فعالیت‌های روتین و روزمره منابع انسانی به قدری بالا است که فرصتی برای تفکر در مورد اهداف راهبری باقی نمی‌ماند.
