مدیریت منابع انسانی HRM، صرف‌نظر از اندازه سازمان، به عهده واحدی به همین نام قرار دارد. در یک تعریف ساده وظیفه واحد منابع انسانی استفاده از نیرو و تخصص افراد برای تحقق اهداف سازمان است. معمولاً برای رسیدگی به امور سازمانی هر 100 کارمند، یک کارمند در واحد مدیریت منابع انسانی در نظر گرفته می‌شود. با این حال این به نسبت خدمات سازمان و بسته به صلاحدید مدیران، می‌تواند افزایش یا کاهش یابد.
آموزش و توسعه، مدیریت عملکرد، نظام جبران خدمات، تنظیم روابط کارکنان، برنامه‌ریزی نیروها، مدیریت تغییرات سازمانی و اجرای الزامات قانونی، از وظایف کارکنان واحد منابع انسانی است. این واحد مسئولیت تدوین و اجرای سیاست‌های مربوط به منابع انسانی و پایبندی دو طرف قرارداد به الزامات حقوقی را نیز بر عهده دارد. واحد منابع انسانی در هر سازمان پنج کارکرد اصلی دارد که عبارتند از تحلیل کار و طراحی شغل، نیرویابی و استخدام، آموزش و توسعه کارکنان، مدیریت عملکرد و جبران خدمات.
مدیران باید در نظر داشته باشند که همه کارکردهای منابع انسانی به هم پیوسته هستند؛ به عنوان مثال سازمانی که بر استخدام افراد خبره و باتجربه تاکید دارد، اما از پرداخت پاداش بر اساس عملکرد اجتناب می‌کند، در واقع وقت و انرژی خود را تلف می‌کند. در بهترین حالت کسانی جذب این سازمان می‌شوند که در پی کسب تجربه و آموزش هستند و بعد از مدتی جذب سازمان‌های رقیب خواهند شد.
عنوان سازمان خلاق به شرکت‌‌هایی اطلاق می‌شود که به دنبال کسب مزایای اقتصادی از طریق به‌کارگیری خلاقیت، دانش و نوآوری کارکنان خود هستند. یک سازمان خلاق منابع نامحسوسی دارد که همان خلاقیت هنری افراد است و محصول آن، مخصولی خلاقانه و مفید است. در سازمان‌های خلاق شاهد همزیستی هنر و کسب و کار هستیم؛ به این ترتیب که ایده‌های کارکنان به دست مدیرت اجرا می‌شود. بر این اساس سازمان‌هایی که تابع مدیریت کلاسیک و دیوان‌سالاری هستند، در خلاقیت جایگاه قابل قبولی کسب نخواهند کرد.
زمانی که سازمان با کارکنان خلاق سروکار داشته باشد، مدیریت منابع انسانی HRM یا به عبارتی مدیریت استعدادها در راس وظایف آن قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی حمایت از استراتژی شرکت یکی از کارکردهای اصلی منابع انسانی خواهد بود. کارکنان خلاق یک منبع ارزشمند برای سازمان‌ها هستند.
سازمان‌ها برای تولید محصولات یا ارائه خدمات، وظایفی را اجرا می‌کنند و هدف سازمان در نهایت در قالب این محصولات و خدمات جلوه می‌کند. این وظایف به شیوه‌های متنوع با هم ترکیب می‌شوند و مشاغل سازمانی را تشکیل می‌دهند. تحلیل شغل فرایند کسب اطلاعات درباره مشاغل و طراحی شغل فرایند تعریف روش اجرای کار و وظایفی است که شغل به آن نیاز دارد. هرچه دسته‌بندی مشاغل بهتر باشد و افراد مناسب تری برای اجرای این مشاغل انتخاب شوند، سازمان به نحو موثرتری عمل خواهد کرد.
در سازمان‌های نوین وظایف شغلی گسترده‌تر از پیش در نظر گرفته می‌شود. این امر به خصوص در سازمان‌های خلاق اهمیت بیشتری دارد. محققان بر این باورند که شرح وظایف افراد، تاثیر زیادی بر عملکرد خلاقانه آنها دارد. افراد خلاق اگر به کارهای تکراری و روتین گماشته شوند، تصور می‌کنند که فرصت کافی برای بروز خلاقیت ها در اختیار آنها نیست و عملکرد آنها به تدریج ضعیف می‌شود. محققان بر این باورند که در سازمان‌های خلاق، وظایف شغلی باید از نو و بر اساس حل مسئله طراحی شوند. در این صورت بیشترین رضایت شغلی برای کارکنان حاصل می‌شود.
نوع کارکنان موردنیاز سازمان بر اساس تحلیل و طراحی شغل تعیین می‌شود. در فرایند نیرویابی سازمان به دنبال افرادی می‌گردد که خواهان اشتغال در سازمان هستند. گزینش نیز به فرایند شناسایی افراد واجد صلاحیت، مهارت، دانش و توانایی‌های لازم برای احراز شغل اطلاق می‌شود. فرآیند استخدام زمانی به صورت موفق انجام شده که بتوان تعداد زیادی از متقاضیان واجد شرایط را پیدا کرد و از میان آنها، بهترین‌ها را برگزید. هر چه تعداد افراد متقاضی بیشتر باشد، احتمال جذب افراد واجد شرایط نیز بیشتر می‌شود.
میزان موفقیت مدیریت منابع انسانی HRM سازمان در شناسایی و انتخاب بهترین نیروها، تحت تاثیر عوامل درون‌سازمانی و برون‌سازمانی است. به عنوان مثال در شرایط رکود اقتصادی سازمان‌ها با احتیاط بیشتری در مورد جذب نیروهای جدید تصمیم می‌گیرند. همچنین با توجه به تغییرات فرهنگی و اجتماعی، افراد به دنبال سازمان‌هایی هستند که علاوه بر رفع نیازهای مادی، پاسخگوی نیازهای عالی مانند احترام و قدردانی نیز باشند.
متن کامل مقاله را از اینجا بخوانید:
مدیریت منابع انسانی (HRM) چیست؟
