تصور کنید، در محل کار خود در حال کار هستید و به نظر می رسد که همه چز روبه راه است و خوب پیش می رود. شما منتظرید که ساعت کاری به پایان برسد و به منزل بروید و استراحت کنید. در این هنگام رئیس شما پیشتان می آید و می گوید که فلان کار را درست انجام نداده اید . شما عذرخواهی می کنید و سعی می کنید آنچه اتفاق افتاده است را توضیح دهید، ولی او توضیح شما را نمی پذیرد. همه ما با موقعیت هایی از این دست سر و کار داشته ایم و این باعث می شود اکثر مردم با روحیه بدی روبرو شوند. شما دو روش برای کنار آمدن با اوضاع دارید:
1) به خانه بروید و از بعد از ظهر خود لذت ببرید و مشکلات کار را در محل کار خود رها کنید. یا
2) بگذارید این مشکل تمام ذهن شما را درگیر خود کند و بعد از ظهر شما را خراب کند.
وقتی اجازه می دهید فکری تمام ذهن شما را درگیر کند ، شما درگیر فرآیندی می شوید که “نشخوارفکری” نامیده می شود.
این اختلال زیر مجموعه اختلال وسواس فکری است و وسواس فکری از جمله اختلالات اضطرابی می باشد.
نشخوارفکری به معنی فکر کردن در مورد چیزی تاحدی که برای فرد دردناک و آزار دهنده شود.
نشخوار فکری مشابه نگرانی است، با این تفاوت که نشخوار فکری بر احساسات بد و تجارب گذشته تمرکز دارد، در حالی که توجه نگرانی بر امکان بالقوه وقوع حوادث بد در آینده است. هم نشخوار فکری، و هم نگرانی، مرتبط با اضطراب و سایر وضعیتهای منفی هیجانی هستند.
نشخوار فکری مثل نوار است. نواری که گیر کرده و یک آهنگ را دوباره و دوباره تکرار میکند.
نشخوارکنندگان فکری تمایل به تکرار فکر کردن در مورد دلایل ، عوامل موقعیتی و پیامدهای تجربه عاطفی منفی خود دارند.
اصولا نشخوارفکری به این معنی است که شما به طور مداوم به جنبه های مختلف موقعیت هایی فکر می کنید که ناراحت کننده هستند.
وقتی پیشامدی (منفی) برای شما اتفاق می افتد ، اگر تمایل دارید که مرتب به آن فکر کنید ، اگر چنین است ، پس احتمالاً شما نشخوارکننده فکری هستید.
خوب دلیل بد بودن نشخوار فکری چیست ؟ آیا فکر کردن زیاد درباره مشکل و پیداکردن راه حل ، اشکالی دارد؟
افراد معمولا این فعالیت ها را بیش از حد و خیلی طولانی انجام می دهند. آنها اغلب پس از تهیه برنامه ای برای مقابله با آن ، ساعت ها به تجزیه و تحلیل اوضاع می پردازند.
گاهی اوقات مردم آنقدر در مورد مشکل فکر می کنند که نه تنها راه حلی برای آن نمی یابند بلکه دچار استرس و اضطراب هم می شوند. اینجاست که نشخوارفکری واقعاً مشکل ساز می شوند. و شما احساس ناراحتی خواهید کرد.
تحقیقات نشان می دهد. افرادی که نشخوار می کنند ، احتمال ابتلا آنها به مشکلات افسردگی و اضطراب بسیار زیاد است.
در سناریوی رئیس که در بالا به آن اشاره کردیم ، اگرشما دچار نشخوارفکری نشوید، طرز فکرتان نسبت به شغل و رئیس تان مثبت باقی می ماند و احتمالاً راه حلی برای مشکلتان پیدا خواهید کرد و وضعیت خود را بهبود خواهید بخشید.
خوب حالا چگونه می توان بر نشخوارفکری غلبه کرد؟
آیا تا به حال این جمله را شنیده اید ، “ذهن خود را از مشکل دور کنید؟” پاسخ ساده است: برای غلبه بر نشخوارفکری ، باید به نوعی فعالیتی را انجام دهید که ذهن شما را به طور کامل مشغول نگه دارد و از بازگشت افکار شما به مشکل جلوگیری کند.
گفتن این راه حل ساده تر از انجام دادن آن است ، زیرا وقتی چیزی ناراحت کننده ای پیش می آید ، ذهن ما تلاش می کند مشکل را در اسرع وقت حل کند. به همین دلیل ذهن ما مدام درگیر موضوع می شود و از آن خلاص نمی شود.
اما گاهی اوقات برای حل یک مشکل به روزها یا مدت طولانی تری نیاز داریم و نشخوار فکری فقط باعث بدبختی ما خواهد شد.
بنابراین ما به چیزی نیاز داریم تا ذهن ما را از فکر به آن مشکل منحرف کند.
فعالیت های بسیاری وجود دارد که می تواند برای منحرف کردن ذهن از نشخوارفکری استفاده شود، و بهترین روش ، آنی است که مختص خود شما باشد.
به عنوان مثال ، برخی از فعالیت های خوب شامل خواندن کتاب ، بازی ذهنی ، ورزش کردن ، صحبت با یک دوست ( موضوع صحب تان نباید منفی باشد ) یا تماشای فیلم شاد، انجام بازی ویدیویی، گوش کردن به موسیقی شاد، پیاده روی در فضای باز، درست کردن کاردستی،تماشای ویدیوهای انگیزشی، می باشد.
اینکه شما کدام فعالیت را انتخاب کنید بستگی به این دارد که از کدام یک لذت بیشتری می برید و کدام یک ذهن شما را بهتر به خود مشغول می کند.
مثلا اگر از مطالعه را دوست نداشته باشید و به آن بپردازید، ذهن شما دوباره به مشکل برخواهد گشت. بنابراین مطالعه ممکن است بهترین انتخاب برای شما نباشد.
برخی از فعالیتهایی که من اغلب توصیه می کنم جدول کلمات متقاطع و سودوکو هستند. اینها خوب هستند ، زیرا ذهن شما را به خوبی درگیر خود خواهند کرد. نشخوار فکری یک عادت بسیار بد است ، بنابراین اگر می خواهید آن عادت را بشکنید ، به طور مرتب روی فعالیتهای منحرف کننده کار کنید. تلاش برای یک یا دو بار حواس پرتی کافی نیست!
یک روش سریع منحرف کردن حواس روش پنچ شماره است، به این صورت که :
به محض اینکه متوجه آن افکار و احساسات شدید ، به خود بگویید: STOPP!
سپس به خود بگویید ( با صدای بلند) ، هر چه سریعتر …
5 موردی که می توانید همین حالا با چشمان خود می بینید.
4 مورد که می توانید هم اکنون بشنوید
3 مورد را می توانید لمس کنید ، و به آنها دسترسی پیدا کنید و آنها را لمس کنید ، همین حالا
2 چیزهایی که می توانید بوکنید و یا بوی آن را دوست داشته باشید.
1 نفس آرام و عمیق.
وقتی به مشکلی برمی خورید و راه حلی برای آن مشکل پیدا نکردید، خوب است دیگر به آن فکر نکنید، کاری سرگرم کننده انجام دهید ، ذهن خود را با چیز جالبی اشغال کنید و به خودتان فرصت دهید تا ذهنتان آرام شود. بعد در وقت مناسب مجدد دنبال حل مساله بگردید. حیرت خواهید کرد که چقدر بهترمی توانید این مشکل را حل کنید و با تمرین آن به طورمرتب ، احساس بهتری خواهید داشت!
www.davoudkhaki.ir