طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت بی (hepatitis B) به فاکتورهای مهمی مانند نوع و شدت عفونت هپاتیت B، سبک زندگی، زمان تشخیص، کیفیت درمان و سلامتی عمومی بیمار بستگی دارد. به همین دلیل نمی‌توان مدت زمان خاص و تعریف‌شده‌ایی را برای آن در نظر گرفت. اگر هپاتیت ب به موقع تشخیص داده شود و اقدامات درمانی انجام گیرد، اغلب بیماران بهبود می‌یابند و می‌توانند زندگی عادی داشته باشند. اما گاهی‌اوقات هپاتیت B منجر به بروز بیماری‌های زمینه‌ای دیگر مانند کم‌خونی مزمن (Anemia) و یا سیروز کبدی (liver cirrhosis) می‌شود. این شرایط تهدید‌کننده زندگی هستند و در این شرایط پزشکان چالش‌های زیادی برای درمان هپاتیت ب دارند. این مقاله به بررسی فاکتورهایی پرداخته است که می‌توانند در طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت ب موثر باشند.
پزشکان متخصص عوامل زیر را در امید به زندگی افراد مبتلا به هپاتیت B موثر می‌دانند:
بیشتر بخوانیم: علت زردی چشم
هپاتیت B به ۲ دسته اصلی زیر تقسیم می‌شود:
هپاتیت B مزمن یک عفونت طولانی مدت و مداوم کبد است. در این حالت ویروس به طور فعال در کبد برای مدت طولانی، معمولا بیش از ۶ ماه باقی می‌ماند و فعالیت دارد. بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن ممکن است برای سال‌ها هیچ علامتی را تجربه نکنند، حتی اگر ویروس به طور فعال در کبدشان تکثیر شود. از رایج‌ترین علائم این بیماری می‌توان به خستگی، یرقان (زردی پوست و چشم‌ها)، دردهای شکمی و التهاب کبد اشاره کرد. این بیماری در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به سیروز کبدی (liver cirrhosis)، سرطان کبد (liver cancer) و نارسایی کبد (liver failure) شود.
پزشکان برای درمان و افزایش طول عمر بیماران هپاتیت ب مزمن از داروهای ضد ویروسی استفاده می‌کنند. این داروها تکثیر ویروس‌ها را سرکوب خواهند کرد و از پیشرفت بیماری و کاهش التهاب کبد جلوگیری می‌کنند.
هپاتیت B مزمن یک بیماری جدی است که پیامدهای سلامتی طولانی‌مدت در پی دارد. تشخیص زودهنگام و مراقبت‌های پزشکی مناسب به مدیریت عفونت و کاهش خطر عوارض بیماری کمک می‌کند.
در این حالت علائم بیماری و التهاب کبد به‌صورت ناگهانی و در کوتاه‌مدت بروز می‌کند. بیمار پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، یک دوره کمون (نهفتگی، Incubation period) از چند هفته تا چند ماه قبل از بروز علائم را تجربه خواهد کرد. در این مدت، ویروس بدون ایجاد علائم قابل توجه در بدن تکثیر می‌شود. هپاتیت B حاد می‌تواند علائم مختلفی مانند خستگی، یرقان (jaundice، زردی پوست و چشم)، ادرار تیره، درد شکم، تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها و درد مفاصل را ایجاد کند. همه مبتلایان به هپاتیت B حاد این علائم را تجربه نمی‌کنند، اما می‌توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.
مدت زمان این بیماری اغلب چیزی حدود چند هفته تا چند ماه است. در بیشتر مواقع، سیستم ایمنی می‌تواند به تنهایی ویروس را در این دوره پاک کند و بیمار به بهبودی کامل برسد. با این حال، اگر سیستم ایمنی بدن نتواند ویروس را پاک کند، ممکن است هپاتیت B مزمن ایجاد شود.
درمان ضد ویروسی خاصی برای هپاتیت B حاد وجود ندارد، زیرا عفونت اغلب خود به خود برطرف می‌شود. مراقبت‌های حمایتی مانند مدیریت علائم، حفظ آب بدن و استراحت از مهم‌ترین نکات درمان به‌شمار می‌روند. البته احتمال بستری شدن بیمار در بیمارستان نیز وجود دارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا از بیماری‌های زمینه‌ای کبدی رنج می‌برند، بیشتر از هپاتیت حاد بی تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
بیماران جوان مبتلا به هپاتیت بی به طور کلی پاسخ‌های ایمنی قوی‌تری دارند. این امر یک مزیت در کنترل تکثیر ویروس و دستیابی به نتایج درمانی بهتر است. از سویی دیگر با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای وجود دارد. این شرایط بر انتخاب داروهای ضد ویروسی تاثیرگذار است، زیرا بسیاری از داروها می‌توانند با یکدیگر تداخل داشته باشند. برای مثال برخی داروهای ضد ویروسی که برای درمان هپاتیت B مزمن استفاده می‌شوند سلامت استخوان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. با به خطر افتادن سلامت استخوان‌ها احتمال بروز بیماری‌های دیگر مانند پوکی استخوان و شکستگی آنها نیز بیشتر خواهد شد.
همچنین سالمندان نسبت به دارو و عوارض جانبی آنها، واکنش و حساسیت‌های بیشتری نشان می‌دهند. به همین دلیل پزشکان با نوع و دوز دارو برای درمان هپاتیت بی با چالش مواجه خواهند شد.
بیشتر بخوانیم: علت یرقان
جنسیت به‌طور مستقیم با طول عمر بیماران هپاتیت ب در ارتباط نیست. با این حال پزشکان متخصص بر این باور هستند که عوامل هورمونی می‌تواند در پیشرفت این بیماری تاثیرگذار باشد. در این میان به نظر می‌رسد هورمون استروژن (estrogen) در کنترل این بیماری نقش دارد. به همین دلیل مردان بیش از زنان از هپاتیت بی آسیب می‌بینند.
استروژن یکی از هورمون‌های جنسی زنانه است و نقش مهمی در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف دارد. رابطه بین استروژن و ویروس پیچیده است و کاملاً شناخته شده نیست. اما پزشکان در تحقیقات خود به شواهدی رسیده‌اند که این هورمون می‌تواند یک اثر تعدیل‌کننده بر پاسخ ایمنی بدن داشته باشد. این هورمون با تحریک تولید آنتی‌بادی‌ها و تقویت فعالیت سلول‌های ایمنی، پاسخ ایمنی در برابر عفونت‌های ویروسی، مانند هپاتیت B را افزایش دهد. این امر به طور بالقوه به کنترل بهتر ویروس کمک می‌کند.
منظور از سبک زندگی در نظر گرفتن فاکتورهای زیر است که می‌توانند در درمان و کنترل هپاتیت بی نقش مهمی داشته باشند:
یک رژیم غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی برای سلامت کلی بدن مفید هستند. پزشکان به بیماران مبتلا به هپاتیت B، توصیه می‌کنند تا مصرف غذاهای فرآوری‌شده و چرب را محدود کنند.
فعالیت بدنی منظم باعث می‌شود تا همواره وزن مناسب، سطح انرژی و خلق و خوی خوبی داشته باشید. این موضوع در تقویت سیستم ایمنی و توانایی بدن برای مقابله با این بیماری تاثیرگذار است. اگر تاکنون برنامه ورزشی خاصی نداشته‌اید، حتما قبل از شروع به دکتر گوارش مراجعه و یا با مشاوره تلفنی متخصص گوارش مشورت کنید.
پزشکان کاهش یا حذف نوشیدنی‌های الکلی را برای افراد مبتلا به هپاتیت B، به ویژه کسانی که بیماری کبدی پیشرفته دارند، توصیه می‌کنند. همچنین الکل می‌تواند با اثربخشی برخی از داروهای ضد ویروسی تداخل ایجاد کند.
هپاتیت B می‌تواند یک بیماری جدی باشد و بالقوه زندگی بیماری را تهدید کند، به ویژه زمانی که به نوع مزمن آن تبدیل می‌شود. معاینات منظم، واکسیناسیون و سبک زندگی سالم در کنترل آن به بیماران کمک می‌کند.
