روانشناسی دوچرخه، نقش مهمی در درک ماهیت ورزش دوچرخه‌سواری و مزایای ذهنی و روانی آن مثل خودشناسی دارد. همه ما می‌دانیم که دوچرخه‌سواری، ورزشی عالی برای سلامت جسمی ماست. کاهش چربی، ایجاد قدرت، عضله سازی، بهبود گردش خون، افزایش سلامت قلبی و عروقی و ... از مهم‌ترین فواید جسمی دوچرخه‌سواری هستند. اما درباره خودشناسی و سلامت روان چطور؟ دوچرخه‌سواری چگونه می‌تواند در ارتقای سلامت فکری و روانی جامعه ایفای نقش کند؟ جامعه‌شناسی دوچرخه چه اهمیتی دارد؟ این‌ها سؤالات مهمی هستند که باید به آن‌ها پاسخ دهیم.
ارتباط بین ورزش و سلامت روان، مقوله‌ی جدیدی نیست و بسیاری از تحقیقاتی که قبلاً انجام شده‌اند، همبستگی قابل‌توجه بین این دو عامل را تأیید کرده‌اند. اما نتایج تحقیقات جدیدتر نشان می‌دهند که ورزش‌های منظم و بالأخص ورزش‌هایی مثل دوچرخه‌سواری که در فضای باز انجام می‌شوند، نباید صرفاً به‌عنوان یک روش تکمیلی برای بهبود و ارتقای روحیه شناخته شوند. بلکه چنین ورزش‌هایی باید به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از یک راهکار همه‌جانبه برای مبارزه با افسردگی، اضطراب و استرس عمومی مورد توجه قرار بگیرند.
بر اساس نتایج جدیدترین پژوهش‌های علمی درباره روانشناسی دوچرخه و آثار دوچرخه‌سواری روی افراد، بین کیفیت فعالیت بدنی و سلامت روانی، ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. حتی یک دوره نسبتاً کوتاه دوچرخه‌سواری کمکتان می‌کند که بتوانید با استرس‌های زندگی روزمره، بهتر مقابله کرده و سطح سلامت روانی‌تان را ارتقا دهید.
در روزهایی که شیوع ویروس کرونا، علاوه بر جان انسان‌ها، سلامت روانی آن‌ها را نیز نشانه گرفته، مزایای دوچرخه‌سواری و تأثیر آن بر سلامت روان، بیش‌ازپیش مورد توجه قرار می‌گیرد. دوچرخه‌سواری در روزهای شیوع ویروس کرونا می‌تواند نقش مهم و سازنده‌ای در بهبود سازوکار روانی‌تان در مواجهه با عوارض روانی این بیماری داشته باشد. البته به‌شرط آنکه این کار پروتکل‌های بهداشتیِ منطقه‌ای را که در آن زندگی می‌کنید، نقض نکند!
درحالی‌که بسیاری از افراد، برای اهدافی مثل تناسب‌اندام یا سلامتی، دوچرخه‌سواری می‌کنند، بسیاری دیگر صرفاً به این دلیل سوار دوچرخه می‌شوند که این تجربه در آن‌ها خوشحالی و شادی ایجاد می‌کند و در این روزگار، خوشحالی و شادی، اهمیت بسیاری زیادی دارند. درواقع روانشناسی دوچرخه و نقش آن در خودشناسی با ورزش عامل مهمی در استقبال از این رشته ورزشی است. اینکه شما نسبت به خودتان، اطرافیان، زندگی و به‌طورکلی جهان هستی، چه احساسی دارید، به‌اندازه سلامت جسمی و عملکرد فیزیکی بدنتان مهم است. درواقع بخش دیگری از پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که سلامت روان در مقایسه با سلامت جسم، نقش مؤثرتری در افزایش شاخص امید به زندگی در جوامع مختلف می‌تواند داشته باشد.
به دلیل نقش مؤثر دوچرخه‌سواری در سلامت روانی و اهمیت موضوع روانشناسی دوچرخه، در این مطلب می‌خواهیم ابتدا به 6 فایده ذهنی و روانی دوچرخه‌سواری نگاهی داشته باشیم و پس‌ازآن قدری هم درباره جامعه‌شناسی دوچرخه، روانشناسی دوچرخه و خودشناسی با ورزش صحبت کنیم.
1. دوچرخه‌سواری و بهبود خلق‌وخوی فردی
عادت به دوچرخه‌سواری، سبک زندگی فعالی را برایتان به ارمغان می‌آورد. حتی نیم ساعت دوچرخه‌سواری در طول روز هم می‌تواند نقش مؤثری در بهبود خلق‌وخوی فردی شما داشته باشد. البته بسیاری از ورزش‌های دیگر هم می‌توانند چنین تأثیری را ایجاد کنند. جالب است بدانید نتایج یکی از پژوهش‌های جدید، نشان داد که خلق‌وخوی افرادی با سبک زندگی فعال (مثل کسانی که هر روز چند دقیقه دوچرخه‌سواری می‌کنند) در مقایسه با افرادی که به ورزش‌های رقابتی می‌پردازند، به‌مراتب بهتر است. بنابراین با دوچرخه‌سواری می‌توانید چنین سبکی را در زندگی‌تان پیاده کنید. رفت‌وآمد بین خانه و محل کار، فرصتی عالی برای انجام این فعالیت غیررقابتی و درعین‌حال، مفرح است.
2. دوچرخه‌سواری و افزایش عزت‌نفس
عزت‌نفس نقش بسیار مهمی در زندگی ما دارد و افزایش عزت‌نفس، شاید مهم‌ترین جنبه‌ی روانشناسی دوچرخه باشد. آنچه ما درباره خودمان فکر می‌کنیم، نقش اصلی را در تعیین کیفیت زندگی‌مان دارد. حتی اگر کاملاً با این گزاره موافق نباشیم، باز هم نمی‌توانیم انکار کنیم که درک ما از خودمان و آنچه درباره خودمان فکر می‌کنیم، تأثیر بسیار زیادی روی خوشحالی و میزان رضایتمان از زندگی دارد.
با نفوذ رسانه‌های اجتماعی به هر جنبه‌ای از زندگی و درحالی‌که هر روز، با بمبارانی از مشاهده‌ی داشته‌ها و دستاوردهای دیگران در اینستاگرام و ... مواجه می‌شویم، داشتن درک مثبت از خودمان و زندگی، کار سخت‌تری شده است. بنابراین در چنین شرایطی اگر می‌خواهید احساس بهتری نسبت به خودتان باشد، دوچرخه‌سواری به شکلی معجزه‌آسا کمکتان می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت‌های بدنی، تأثیر مثبت و معناداری بر افزایش عزت‌نفس دارند و جالب آنکه این تأثیر، با تغییر شدت یا مدت آن فعالیت بدنی، چندان تغییر نمی‌کند. چند روز دوچرخه‌سواری می‌تواند بر درکی که از خودتان دارید، تأثیر شگرفی داشته باشد و نشانتان دهد چقدر ساده می‌توانید احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید.
3. دوچرخه‌سواری و مقابله با افسردگی
یک مطالعه درازمدت نشان داد که دوچرخه‌سواری می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به افسردگی، حتی در شرایط بروز تحولات یا رویدادهای ناخوشایند کمک زیادی کند. شادابی با ورزش دوچرخه‌سواری نه‌فقط در پیشگیری از افسردگی، بلکه در درمان آن هم نقش مؤثری دارد. با استناد به نتایج پژوهشی دیگر، فعالیت بدنی می‌تواند به‌اندازه روش‌های درمانی متداولی که در درمان افسردگی از آن‌ها استفاده می‌شود، مؤثر باشد. نکته مهم‌تر آنکه دوچرخه‌سواری، برعکس بسیاری از روش‌های درمانی متداول، نه‌تنها هیچ تأثیر نامطلوبی روی وضعیت و فعالیت بدنی افراد ندارد، بلکه آن را بهبود می‌دهد.
4. دوچرخه‌سواری و کاهش استرس
هرچند وجود اندکی استرس، در همه افراد، پدیده‌ای کاملاً نرمال است اما افزایش غیرطبیعی سطح آن یا تبدیل آن به عارضه‌ی اضطراب می‌تواند کیفیت زندگی افراد را شدیداً تحت تأثیر قرار دهد. اختلالات اضطرابی مثل حملات هراس یا اضطراب اجتماعی می‌توانند بعضاً فلج‌کننده باشند. چنین اختلالاتی می‌توانند بر توانایی شخص در انجام کارها، حفظ روابط و بر عهده گرفتن مسئولیت‌های زندگی روزمره، تأثیر بگذارند. مطالعه‌ای در سال 2011 نشان داد که ورزش‌های هوازی مثل دوچرخه‌سواری می‌توانند ضمن کاهش چشمگیر اضطراب عمومی و حساسیت اضطرابی، از بروز اختلالات هراس پیشگیری کنند. با استناد به نتایج این پژوهش، هر قدر شدت فعالیت هوازی، بیشتر باشد، نقش آن در کنترل استرس و اضطراب بالاتر است. هرچند که فعالیت‌های هوازی ملایم هم تأثیر معناداری در کاهش اضطراب دارند.
5. دوچرخه‌سواری و کاهش آسیب‌های روانی
هرچند فعالیت‌هایی مثل شنا کردن در استخر خانگی یا انجام ورزش‌های دیگر در فضای بسته می‌توانند راهکار مؤثری برای ارتقای سلامت ذهنی و بهداشت روانی باشند، اما دلیل دیگری وجود دارد که دوچرخه‌سواری را به یک ورزش متمایز تبدیل می‌کند. نتایج پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که فعالیت‌های ورزشی خارج از خانه و در فضای باز مثل دوچرخه‌سواری، ضمن احیای فکری و ارتقای سلامت روانی، سطح درگیری ذهنی مثبت را افزایش داده و در کاهش حُزن، تنش، گیجی و خشم، عملکرد به‌مراتب بهتری دارند. بنابراین هرچند ورزش، نقش مهمی در سلامت روانی دارد، اما به نظر می‌رسد دوچرخه‌سواری و سایر فعالیت‌های ورزشی در فضای باز، بهتر از عهده انجام این رسالت برمی‌آیند.
6. دوچرخه‌سواری و فرار از کابوس سلامت روان
بی‌تردید، بسیاری از مزایای مذکور، محدود به ورزش دوچرخه‌سواری نیست بلکه از طریق فعالیت‌های دیگری مثل آهسته دویدن، پیاده‌روی، شنا در دریا، پیوستن به تیم‌های ورزشی و به‌طورکلی هر نوع فعالیت بدنی مفرح دیگر نیز می‌توان از مزایای جسمی و روانی آن‌ها بهره برد. اما دوچرخه‌سواری، یک ویژگی بی‌نظیر دارد که هیچ ورزش دیگری نمی‌تواند واجد آن باشد.
دوچرخه‌سواری از ورطه‌ی جهنم‌های خیابانی، یعنی ترافیک‌ها، خلاصتان می‌کند. بر اساس یافته‌های علمی، قرار گرفتن در ترافیک‌های شهری، دلهره‌زا و اضطراب‌آور است و در درازمدت می‌تواند بی‌آنکه حتی متوجه شوید، اثرات ویرانگری روی سلامت روانتان بگذارد. ترافیک، کابوس سلامت ذهن و روان شماست و دوچرخه‌سواری، این امکان را برایتان فراهم می‌کند که بتوانید از مواجهه با این کابوس دوری کنید. در دوچرخه‌سواری، تأثیر مثبت و سازنده فعالیت‌های بدنی با عدم نیاز به رانندگی و تحمل فشارهای روانی ناشی از آن ادغام می‌شود. بنابراین شادابی با ورزش را با دوچرخه‌سواری تجربه کنید. این نسخه‌ای تضمینی برای سلامت جسم، ذهن و روان شماست.
خودشناسی با ورزش دوچرخه‌سواری
خودشناسی با ورزش دوچرخه‌سواری، یکی از جنبه‌های عالی و خاص روانشناسی دوچرخه است. دوچرخه‌سواری، علاوه بر مزایای فیزیکی و روانی، موقعیتی را برای خودشناسی با ورزش فراهم می‌کند تا افراد بتوانند به لطف ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فعالیت و در سکوت جاده‌ها، فرصت زیادی برای خلوت کردن با خودشان داشته باشند. تفکر درباره خویشتن، لازمه‌ی خودشناسی است و کسی که بتواند خودش را به‌خوبی بشناسد، جهان‌بینی متفاوتی خواهد داشت. این جهان‌بینی متفاوت می‌تواند مبنایی برای همه تحولات مثبت زندگی فرد باشد. بنابراین فرصت خودشناسی با دوچرخه را آسان از دست ندهید. دوچرخه‌سواری کمکتان می‌کند تا ضمن کسب تجارب جدید، ارزیابی بهتری از خودتان داشته باشید.
افزایش عزت‌نفس که کمی قبل‌تر هم درباره آن گفتیم، یکی از ثمرات ارزشمند خودشناسی با ورزش دوچرخه‌سواری است. دوچرخه‌سواری، نگرش و افکارتان نسبت به خودتان را بهبود می‌بخشد و شما را به این نتیجه می‌رساند که انسان ارزشمند و لایقی هستید و رسیدن به این باور حقیقی درباره‌ی قابلیت‌هایتان، زمینه‌ای می‌شود تا پنجره‌های دیگری از خودشناسی با ورزش به رویتان باز شود.
برخی پژوهش‌ها حاکی از آن هستند که افراد دوچرخه‌سوار، شخصیتی متمرکز، باانگیزه، بااراده و تا حدی ریسک‌پذیر دارند. البته شادابی با ورزش دوچرخه‌سواری را هم می‌توان به‌طور انفرادی و هم در کنار دیگران تجربه کرد. اگر دوچرخه‌سواری در تنهایی را ترجیح می‌دهید، احتمالاً فردی درون‌گرا هستید و اگر از دوچرخه‌سواری همراه با دیگران بیشتر لذت می‌برید، شخصیتی برونگرا دارید. شناخت جنبه‌های مختلف شخصیتی، مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مهم مثل انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل، ازدواج و ... در زندگی شماست. خودشناسی با ورزش دوچرخه‌سواری، از موضوعاتی مهمی است که در روانشناسی دوچرخه و هنگام تبیین فواید ذهنی و روحی این ورزش نباید از آن غافل شویم.
در صورت علاقه مندی، برای مشاهده مقاله کامل به وبسایت دوچرخه مراجعه نمایید.
