دکتر محمد احمدزاده
دکتر محمد احمدزاده
خواندن ۴ دقیقه·۴ سال پیش

نقش اسکرام مستر (Scrum Master) در مدیریت پروژه چابک


دکتر محمد احمدزاده ( PhD,PMP,ACP,ITIL,COBIT)
آدرس لینکدین: https://www.linkedin.com/in/mohammad-ahmadzadeh

مقدمه

در مدیریت پروژه چابک؛ مسئولیت های سنگین مدیر پروژه میان سه نقش اصلی تقسیم می شود:

شکل ۱: نحوه توزیع مسئولیت مدیریت پروژه چابک
شکل ۱: نحوه توزیع مسئولیت مدیریت پروژه چابک

در این بخش می خواهم در خصوص نقش اسکرام مستر یا Scrum Master توضیحات جامع تری را ارائه دهم.

دوره آموزشی مرتبط با این مقاله

اسکرام مستر (Scrum Master)

اسکرام مستر یا رهبر اسکرام، مسئول موفقیت عملیات پروژه است. او برگزاری جلسات را تسهیل می‌کند، وظیفه رسیدگی به اعضای تیم را دارد تا از مهیا بودن آنچه که برای انجام وظایف ‌افراد لازم است، مطمئن شود و مراقب اجرای پروژه در مسیرمطلوب باشد. یکی از مهمترین موارد برای هر اسکرام مستر رهبر خدمت گزار بودن یا (Servant Leadership) بودن او است، یعنی به صورتی عمل کند که بودنش احساس نشود.معمولا در اوایل پیاده سازی اسکرام، نقش اسکرام مستر پررنگ تر است، او مجبور است جلسات را برگزار کند تا مطمئن شود فرآیندها به درستی اجرا می شوند، اما در ادامه و با توجه به بلوغ تیم، نیاز به حضور کامل اسکرام مستر کم رنگ می شود.
در ابتدا، ممکن است وقت زیادی از اسکرام مستر، صرف آموزش چارچوب اسکرام به اعضای تیم گردد. اما بعد از مدتی، اعضای تیم نیاز به مربیگری کمتری از وی دارند. آنها یاد می گیرند چگونه برخی از جلسات خود را تسهیل کنند. اعضای تیم حتی می توانند نزدیکتر و بطور مستقیم با صاحب محصول کار کنند. با این حال، دو نقش اسکرام مستر و مالک محصول تکمیل کننده همدیگر هستند.
مسیر شغلی یک اسکرام مستر نیز به شرح ذیل می باشد.

شکل ۲: مسیر شغلی یک اسکرام مستر (Scrum Master)
شکل ۲: مسیر شغلی یک اسکرام مستر (Scrum Master)

نتایج بررسی های انجام شده از سوی اتحادیه اسکرام (Scrum Alliance) در خصوص نقش ها و زمان های حضور اسکرام مستر در پروژه، جالب است!
در ۳۷% شرکت‌ها، اسکرام مستر به صورت همزمان در چندین پروژه فعالیت می‌کند، در ۲۰% شرکت‌ها مدیران پروژه سنتی، نقش اسکرام مستر را برعهده گرفته اند. در 23% پروژه ها، هر پروژه یک اسکرام مستر اختصاصی دارد و در حدود 20% پروژه ها نیز، علاوه بر اسکرام مستر، مدیر پروژه نیز وجود دارد.

شکل ۳: Scrum Master در شرکت ها
شکل ۳: Scrum Master در شرکت ها

یک اسکرام مستر حرفه ای، نباید قبل از مشورت با تیم، قول کار جدیدی به صاحب محصول دهد و حتماً باید نظر تیم را اخذ کرده باشد. وی نباید از آزمایش چیزهای جدید بترسد. مثلاً می تواند اسپرینت های سه هفته را تست نماید یا حتی مدل جدیدی از برگزاری جلسات روزانه را پیشنهاد دهد. (در چابک هیچ چیز پایدار یا ثابت نیست!)
اسکرام مستر باید مطمئن باشد که افراد تیم و ذی نفعان، همدیگر را به عنوان یک تیم دونفره نگاه می کنند. (توجه به کارتیمی دو نفره-Pair-Programming) همچنین اسکرام مستر باید از تیم در مقابل دو چیز محافظت کند:

  • جلوی هجمه و حمله مالک محصول یا دیگران را که در مدت محدود، خروجی های بسیاری را از تیم خواستارند، بگیرد؛ چرا که اجرای این نوع درخواست ها، معمولاً منجر به کار کم کیفیت یا دور زدن استانداردهای خود تیم می شود.
  • مهم تر از بند قبلی، وی باید تیم را در مقابل ازخود راضی بودن محافظت نماید و نگذارد تیم فکر کند که اکنون که به انتهای کار رسیده ایم، بهبود لازم نیست. همیشه نقطه بهبود وجود دارد.

اسکرام مستر باید واژه شکست را از ادبیات تیم چابک خارج کند. وی باید به تیم بیاموزد که هر زمان طرح یا برنامه ای به هدف نرسید، این به معنی شکست نیست، بلکه تلاشی است که می شود آن را بهتر انجام داد. وی باید حتماً از افراد تیمش قدردانی کند، اما نه به دروغ و ریا. اعضای تیم، به سرعت متوجه این نوع تعریف و تمجید مصنوعی و ساختگی می شوند. ولی هر زمان کار نوآورانه یا درستی از سوی تیم انجام شد، اسکرام مستر باید از آنها تعریف کند.
خوب است که اسکرام مستر از اعضای تیم بخواهد با کار و فسلفه کار وی بیشتر آشنا بشوند؛ حتی بخشی از کار وی را انجام دهند. شاید در اوایل کار لازم باشد همه جلسات را اسکرام مستر، خودش برگزار کند، ولی می توان کم‌کم از  تیم خواست که این کار را انجام دهد. یک اسکرام مستر حرفه ای، باید بیش از حرف زدن، گوش دهد و اجازه دهد جواب درخواست ها، سوالات، مشکلات و … از سمت تیم ارائه شود. البته این موضوع به این معنی نیست که اسکرام مستر، اصلاً پیشنهاد ندهد، بلکه باید بداند که وظیفه اسکرام مستر این است که به تیم کمک کند تا مشکلات را خودش حل کند.

نظرات و سوالات ارزشمند تان را با من و در پایین همین مطلب به اشتراک بگذارید.

ارادت- محمد احمدزاده


اسکرام مسترمدیریت چابککانبانچابکscrum master
مدرس و مشاور مدیریت کسب و کار (BABOK)-مدیریت چابک (Agile) و مدیریت پروژه (PMBOK 7)
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید