پرورش فرزند با آگاهی به تمامی ابعاد سلامت ، رشد جسمی ، شخصیتي ، ذهني ، هيجاني ، عاطفي ، اجتماعي از نوزادي تا بزرگسالي فرآیندی است که تحت عنوان مهارت فرزندپروری از آن یاد میشود؛ مهارتی که قابل آموزش میباشد. چنانچه والدین در این مهارت توانمند باشند نتایج مثبتی در نوع روابط خانوادگی حاصل میشود.
والدین موفق ، فرزند پروری را کاری گروهی می دانند و در اِعمال تربيت ، رفتار و واکنش ها ، در ارتباط با فرزندان هماهنگ هستند، نه اينکه پرورش فرزندان فقط به عهده يک نفر باشد و ديگري نظارهگر باشد.
والدين بايد بتوانند در نظام تربيتي خود هماهنگي کاملي داشته باشند و در مقابل هر رفتار فرزند ، واكنشي در يك راستا از خود بروز دهند. این موضوع باعث میشود فرزندان نیز رفتاري متعارض از والدين خود نبيند.
هماهنگ بودن شیوه فرزند پروری والدین منجر به آن می شودکه فرزندان بد بودن و يا خوب بودن هر رفتاري را با درجات و ميزان مختلف واكنشهاي بزرگسالان در ذهن خود ثبت کرده و اينگونه ابعاد رفتاري خود را شكل دهند و متوجه شوند چه كاري به چه ميزان خوب است ، چه كاري به چه ميزان بد است و چه كاري مي تواند چه نوع پاداش، عواقب و حتی محروميتهايي در بر داشته باشد.
حال اگر رفتار والدين با هم همسو نباشد ، فرزند دچار نوعي دوگانگي شده و اغلب سعي مي كند غريزي عمل كند و اين نوع رفتار در شخصيت او قالب ميگيرد .
همسویی والدین همگام با شیوه درست فرزند پروری مرجع اصلي الگوبرداري فرزندان میشود ، لذا والدین در ارتباط با مسائل تربیتی باید با یکدیگر برنامهریزي ، توافق و مشارکت داشته باشند و همسو با رشد کودک اين برنامهريزيها را تغيير و ارتقا دهند.
در غير اينصورت فرزندان از اختلاف و تفاوت و ناهماهنگي والدين استفاده كرده و آنها را فردی مهم در زندگی تلقی نمیکنند ، برابرهر واكنشي درمقابل رفتار خود به والد ديگر پناه میبرند و... . در اين شرايط فرزندان تكليف روشني از نتايج رفتار خود ندارد و اعتبار والدين نیز نزد آنها کم رنگ شده و به تدریج از بين مي رود.
در اين مواقع مي بينيم فرزند ديگراني چون دايي، خاله و يا دوست و همسال خود را جهت الگوبرداري معتبر انتخاب مي كند و ديگر اين والدين نيستند كه كودك را تربيت مي كنند، بلکه اطرافیان و محيط كه نسبتاً غير قابل كنترل است،
۵- والدینی که محبت ، آرامش و امنیت را بین خودشان به بهترین وجه برقرار نموده ، بستري مناسب براي تربيت و رشد کودک خود ايجاد مي کنند چراکه بحث و جدل هاي خصمانه والدين و خصومت هايي كه بين آنها رخ مي دهد و چه بسا درگيري هاي فيزيكي ، باعث ايجاد جوي نا آرام و نا امن شده و در كودك خلق و خوي بي ثبات، تكانه اي و نيز اضطرابي قابل توجه ايجاد كرده و موجب اختلال در تربيت او مي گردد .
- انواع خانواده ها از نظر سبک تربیتی و فرزند پروری
۱- خانواده های مقتدر
۲- خانواده های سهل گیر
۳- خانواده های سخت گیر و مستبد
نویسنده: دکتر دژکام ( دکتری روانشناسی )
منبع: کلینیک روانشناسی دکتر نورشاهی
