جلال خالقی مطلق در شب شاهنامه و کودک : در سرزمین ما تنها زبان فارسی می تواند زبان ملی باشد
کورش جوادی : شب شاهنامه کودک و نوجوان برگزار شد . به گزارش باشگاه شاهنامه پژوهان به مناسبت انتشار شاهنامه دوازده جلدی توسط نشر دیبایه شبی از شبهای بخارا به رونمایی و معرفی این شاهنامه اختصاص یافت. در شب شاهنامه و کودک و نوجوان نوش افرین انصاری ، جلال خالقی مطلق ، محمد ناصر مودودی، شهرداد میرزایی و علی دهباشی سخنرانی کردند . آنچه در ادامه می آید متن کامل سخنرانی جلال خالقی مطلق در شب شاهنامه کودک و نوجوان است .
با سپاس از آقای دهباشی، بانوان گرامی، آقایان عزیز به من امر کرده بودند که امشب تنها نقش شنونده را دارم اما یک درجه من را بالاتر بردند و من را گوینده کردند . بنابراین در حد اینکه یک شنونده ناگهان گوینده شود چند کلامی خدمتتان عرض خواهم کرد . با وجود اینکه در خارج از کشور زندگی می کنم و از نزدیک شاهد فعالیت دوستان نیستم ولی بسیار خوشحالم که متوجه شدم روشنفکران و اهل قلم در سالیان اخیر به کودکان توجه ویژه ای دارند و این نکته باعث خشنودی است . ما وظیفه داریم که کودکان خودمان را با فرهنگ، تاریخ ، اسطوره ها، افسانه ها و داستانهای ایران آشنا سازیم تا در آنها حس ملیت تقویت بشود و در عین حال تا زمانیکه در سراسر کشور همه ما نتوانیم با یک زبان واحد با هم گفتگو کنیم هنوز ملت نیستیم . من هیچ نوع مخالفتی با فرهنگهای قومی ندارم . خدا نکند که از حرفهای من سوتفاهم بشود . زبانها و فرهنگهای قومی، در جای خودشان محترم هستند . اما زبان ملی و فرهنگ ملی حسابش جداست و در سرزمین ما تنها زبان فارسی می تواند زبان ملی باشد. زبان فارسی زمانی زبان ملی ما است که ما آن را از کودکی آموخته باشیم . بنابراین آموزش کودکان و نوجوانان ما با تاریخ و فرهنگمان در چارچوب زبان فارسی یک وظیفه ملی و فرهنگی همه جانبه است. در انجام این وظیفه شاهنامه فردوسی نقش مهمی دارد و آثار دیگر ادب فارسی هم بی نقش نیستند که باید به آنها هم پرداخت . من هیچ شکی ندارم که روان پاک فردوسی که بسیار به خانواده و زن و کودک اهمیت می دهد خرسند است از اینکه می بیند در کشورش از شاهنامه برای کودکان استفاده می شود و کودکان ما با اثر او اشنا می شوند و فرزندان ما از کودکی با شاهنامه آشنا می شوند. نسل ما از کودکی با شاهنامه آشنا نشدند البته یک داستانهایی شنیده اند اما آنگونه که امروز می بینیم با شاهنامه آشنا نشدند . این آشنایی باید انجام گیرد و از راه درست هم انجام گیرد . باید شرایطی در این کار رعایت شود . برای نمونه اثری که برای کودکان نوشته می شود باید با سن کودکان و نوجوانان هماهنگ باشد و زبان آن در عین سادگی باید پیراسته و فاخر باشد. ما نباید تصور کنیم که وقتی با کودکان صحبت می کنیم باید از زبان عامیانه استفاده کنیم و چنین زبانی را به آنها یاد بدهیم، بلکه باید آنها را از همان کودکی به یک زبان درست، ساده، فاخر و پیراسته آشنا کنیم. نکته دیگر این است که کسانی که کتابی از شاهنامه مناسب برای کودکان تدارک می بینند راهی ندارند جز آنکه بخشهایی از شاهنامه و داستانهای آن را یا به کل حذف کنند و یا خیلی کوتاه و چکیده از آنها استفاده کنند. پنجاه هزار بیت شاهنامه را نمی شود برای کودکان آورد همچنین برخی مسائل شاهنامه هم هیچ مناسبتی برای کودکان ندارد . بنابراین از موضوعات و داستانهایی از شاهنامه باید خیلی خلاصه گذشت. همچنین باید توجه شود که چیزی به شاهنامه و داستانهای آن اضافه نشود . شرط دیگر برای تهیه چنین کتابهایی آن است که این کارها باید با نقاشی خوب انجام شود و خط آن هم خیلی خوب و زیبا باشد . شما می دانید در این زمانه دست هر کودک و نوجوانی یک موبایل است که با آن بازی می کنند . بنابراین در این زمانه کتابی آنها را جذب می کند که از نظر نقاشی، مطلب، کاغذ و از هر جهت چشم گیر باشد . خیلی خوشحالم که این کتاب که به کوشش اقای مودودی منتشر شده است این موارد را به خوبی رعایت کرده است . من زیاد وقت حضار محترم را نمیگیرم و برای دوستانم توفیق و تندرستی آرزومندم .
