گوسفند مانند ایدهها نیستند.
200 سال پیش، ویلیام فاستر لوید شروع به اشاره کرد که اگر زمین به اشتراک گذاشته شود، دامداران همگی انگیزهای برای بیش از حد چرا کردن گوسفندهای خود خواهند داشت. اگر آنها این کار را نکنند، دیگران این کار را خواهند کرد. هر کشاورز تا زمانی که مشترکات خراب شود، به گسترش خود ادامه میدهد. و این موضوع روند طولانی محصور کردن زمین را توجیه میکند، زیرا گفته میشود مالک املاک خصوصی انگیزهای برای مراقبت از آن خواهد داشت.
الینور آسترم در سال 2009 جایزه نوبل را برای به چالش کشیدن این دیدگاه سادهانگارانه دریافت کرد. او استدلال کرد که در بسیاری از موقعیتها، 8 اصل میتواند روشهای مقاوم و مؤثری برای مدیریت منابع مشترک ایجاد کند:
1. مرزهای واضحی که مشخص کند چه کسی حق استفاده از منبع را دارد.
2. قوانینی که با نیازها و شرایط محلی مطابقت داشته باشد.
3. سیستمهایی که به بیشتر کاربران اجازه میدهد در تغییر قوانین مشارکت کنند.
4. نظارت مؤثر توسط ناظران پاسخگو.
5. تحریمهای تدریجی برای نقضکنندگان قوانین.
6. مکانیزمهای حل اختلاف کمهزینه و در دسترس.
7. شناسایی حقوق خودمختاری جامعه توسط مقامات بالاتر.
8. برای سیستمهای بزرگتر، سازماندهی در لایههای چندگانه و تو در تو.
و گوسفند مانند ایدهها نیستند.
مشترکات فرهنگی، به ویژه نرمافزار، وقتی افراد بیشتری به آن کمک میکنند، تمام نمیشود. در واقع، بهتر میشود.
اختراعات نرمافزاری وسوسهانگیز هستند (من دو مورد دارم که هیچکدام سرمایهگذاران را که اختراعات را ثبت کردهاند، پاداش ندادهاند) اما تقریباً هرگز سودآور نیستند. مانند یک آهنگ موفق، نرمافزار زمانی بهتر عمل میکند که افراد بیشتری در آن مشارکت داشته باشند. و احتمال بیشتری وجود دارد که مردم در نرمافزاری که مقاوم، قابل بازرسی، متصل و همیشه در حال بهبود است، مشارکت کنند. بخش دشوار ممکن است ایده نباشد؛ بلکه ایجاد شرایطی است که دیگران بتوانند مشارکت کنند.
نرمافزار متنباز ستون فقرات اینترنت است (این نرمافزار بسیاری از سایتهایی را که شما بازدید میکنید، از جمله این سایت، تأمین میکند و پشت اکثر ابزارهایی است که شما استفاده میکنید، از جمله ایمیل و ویکیپدیا). اما همیشه یک فشار بیرحمانه و سودمحور برای محصور کردن آن وجود داشته است.
تلاش برای بهرهبرداری خودخواهانه از قوانین سخاوتمندانه متنباز چندان دشوار نیست. وسوسهانگیز است که بدون مشارکت بگیرید. به ویژه اگر سرمایهگذاران به دنبال سهم بازار به جای تابآوری و پیشرفت باشند.
این بدان معناست که مانند بسیاری از چیزهای خوب، متنباز نیاز به جشن گرفتن، حمایت و دفاع دارد. به ویژه زمانی که انجام این کار راحت نیست. افرادی که برای متنباز کار میکنند، برای ما کار میکنند.
اگر این منابع ناپدید شوند، ما آنها را از دست خواهیم داد.
لینک مرجع: https://seths.blog/2025/01/the-magic-of-the-commons/
