توده بدن دو قسمت است: بافت چربی و بافت بدون چربی (عضلات و استخوان ها).
بافت چربی سوخت و سازی ندارد و انرژی مصرف نمی کند، اما بخش بدون چربی بخش فعال بدن است و در فعالیت های روزانه انرژی مصرف می کند. نسبت این دو بخش نشان دهنده سلامتی بدن است و بر حسب سن، جنسیت و امادگی بدنی متفاوت است.
در زنان نسبت چربی به کل وزن بدن بیشتر از مردان است، یعنی قسمت بیشتری از وزن بدن انها را چربی تشکیل می دهد تا مردان. بنابراین به طور کلی سوخت و ساز بدن انها اهسته تر از مردان است. به علاوه با افزایش سن عضلات به تدریج تحلیل می روند و به چربی تبدیل می شوند که در اصطلاح پزشکی به ان سارکوپنی می گویند.
هرچه نسبت وزن قسمت بدون چربی (عضلات و استخوان ها) به وزن بافت چربی بیشتر باشد، سوخت و ساز(مصرف انرژی) بدن شما بالاتر است و شما فرد سالم تر و پرانرژی تری هستید. در ورزشکاران به خصوص رشته هایی مانند بدن سازی این نسبت بسیار بالاست.
نسبت وزن چربی به وزن بافت بدون چربی و وزن کل بدن با دستگاه ترکیب بدنی (بادی کامپوزیشن) قابل اندازه گیری است.
چطور می شود این نسبت را بالا برد؟
ورزش مقاومتی (با وزنه) و رژیم غذایی کم کربوهیدرات و پر پروتئین، توده بدون چربی بدن را افزایش می دهد و نسبت به ورزش هوازی (مانند دوچرخه سواری، شنا یا پیاده روی) نقش بیشتری در جلوگیری از افزایش وزن دارد. همچنین دیده شده در افراد مبتلا به دیابت و فشار خون، ورزش مقاومتی در حد توان و با انتخاب درست وزنه، نسبت به ورزش هوازی اثر مثبت بیشتری دارد. البته ورزش هوازی برای افزایش توان قلب و ریه جزئ ضروی هر برنامه ورزشی است و قابل حذف نیست.
