دیدگاه جالب ارسطو در مورد زندگی همیشه من را به وجد میآورد. او قائل است رخدادهای زندگی از پنج حالت خارج نیستند:
حالت اول؛ سود محض هستند و هیچ ضرری برایمان ندارند
حالت دوم؛ ضرر محض هستند و هیچ سودی برایمان ندارند
حالت سوم؛ سود و ضرر آنها مساوی است
حالت چهارم؛ سود آنها بیشتر از ضرر آنهاست
حالت پنجم؛ ضرر آنها بیشتر از سود آنهاست
حالت اول و دوم محال هستند چون واقعیت ندارند و مثالی برای آنها وجود ندارند اما سه مورد بعدی وجود دارند و بسیاری از رخدادهای روزمره دلیل بر اثبات آنهاست.
اما نیامدهایم در مورد دیدگاه ارسطو و درستی آن بحث کنیم بلکه میخواهیم از سه مورد آخر به این نتیجه برسیم که شاید گاهی بهتر باشد به نیمه خالی لیوان نگاه کنیم. منظور من از نیمه خالی لیوان ناامیدی نیست بلکه وجود احتمال مخالف است.
بگذارید برایتان مثالی بزنم. شما برای رفع مشکل جسمی یا روحیتان به پزشک مراجعه میکنید. او پس از انجام معاینهها و بررسیهای تکمیلی، قرصی را برایتان تجویز میکند. مصرف این قرص بیماری شما را برطرف میکند اما سود محض ندارد چرا که خوب میدانیم همه داروها عوارض دارند. از طرفی دیگر نمیتوانیم بگوییم ضرر محض است چرا که با خوردن آن مشکلمان را برطرف میکنیم.
حال دیدگاه "نیمه خالی لیوان" فقط به امور پزشکی اختصاص ندارد بلکه در تمامی زمینههای زندگیمان اعم از خانواده، تحصیل، برنامهریزی و .... جاری است. اینکه قبول کنیم علاوه بر سود، ضرری هم متوجهمان است، چیزی از ارزشهامان کم نمیکند بلکه به رشد ما میافزاید. ما به اختیار خودمان تصمیم گرفتهایم تا برای دستیابی به فلان سود، فلان ضرر را نیز متحمل شویم.
در ادامه به برخی دیگر از مثالهای شایع این دیدگاه اشاره میکنم:
ایجاد یک دریاچه در میان شهر به آرامش و رفاه شهروندان کمک میکند اما اکوسیستم را نیز بهم میریزد.
روش برنامهریزیتان حرف ندارد ولی حتمن برایتان پیش آمده که نتوانید از آن برای حل هر مشکلی کمک بگیرید.
تکنولوژی به رشد و توسعه کمک فراوانی کرده اما به همان میزان انزوا را هم ترویج داده.
خودرو طی کردن مسافتهای طولانی را آسان میکند اما آلودگی را هم افزایش میدهد.
مایکروویو تنها در یک دقیقه غذا را گرم میکند اما از طرفی ابتلا به سرطان را هم افزایش میدهد.
نمونه این مثالها بینهایت است. میتوانید با نگاهی اجمالی به چندین مورد از آنها دست پیدا کنید اما هدف ما همان طور که گفتیم، پذیرش جنبه ضرر و آسیب است، اینکه هر نیمه پُر، نیمه خالی هم دارد.