یوگا یکی از ورزش‌هایی است که با همه مزایا و ویژگی‌های اختصاصی و خاصی که دارد، کمتر شناخته شده است و کمتر هم جدی گرفته می‌شود.متاسفاه مردم بیشتر از آن که به سلامت و ورزش اهمیت بدهند بهخرافات بیتر اهمیت می‌دهند و این خوشایند نیست. اگر سری به باشگاه‌های اطراف محل زندگی خود بزنید، کمتر باشگاهی را می‌بینید که حداقل یک سانس را به یوگا اختصاص دهند، این بی‌اهمیتی در شهرستان‌ها بسیار شدیدتر است. هر چند یوگا ورزشی است که برای آن حتما باید موسسه‌ای جداگانه در نظر گرفته شود و به طور اختصاصی آموزش داده شود، اما با این حال همه باشگاه‌ها می‌توانند سانس ابتدای هر روز را که سانسی خلوت و آرامش‌بخش است، به یوگا اختصاص دهند تا از مزایای آن بهرهمند شوند. در دنیایی که پر است از انرژی‌های منفی و گرفتاری‌های بزرگ و کوچک، یوگا می‌تواند مرهمی باشد بر جان خسته آدمی و حسی دل‌انگیزی از زندگی و حیات را برای او به ارمغان بیاورد. تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح آنقدر زیاد و عمیق است که هیچ کسی نمی‌تواند منکر آن شود.
تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح زنان
متاسفانه زنان بیشتر از مردان به دنبال ورزش یوگا می‌روند. این یعنی که زنان بیشتر از مردان این ورزش را جدی گرفته‌اند و از تاثیر آن مطلع هستند. بیشتر زنان برای تعدیل مشکلات روحی و جسمی خود یوگا را انتخاب می‌کنند. یوگا می‌تواند کمک کند که جوان‌تر بمانند و جوان‌تر به نظر بیایند. یوگا در درمان بسیاری از مشکلات زنان اعم از افتادگی رحم و مثانه، مشکلات دوران قاعدگی و زایمان بسیار موثر عمل می‌کند. تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح زنان و در مقاطع مختلف زندگی آنها اثبات شده است. به طوری که در دوران بلوغ، بارداری، یائسگی و دوران سالمندی به طور شگفت‌انگیزی زندگی آنها را دگرگون می‌کند و سرزندگی و شادابی را به آنها هدیه می‌دهد. برای مثال یوگا بارداری نه تنها مادر را از نظر جسمی و روحی آماده یک زایمان راحت و بی استرس می‌کند، بلکه جنین و نوزاد آینده را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. تا جایی که کودکانی که در دوران جنینی خود یوگا را تجربه کرده‌اند، در مقایسه با سایر کودکان آرام‌تر و به طور کلی متفاوت‌تر هستند.
چرا یوگا می تواند در جسم و روح تاثیر بگذارد؟
تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح از آن جهت است که یوگا مجموعه‌ای از تمرینات بدنی، ذهنی و پاکسازی است. این ترکیب معجزه‌آسا، در ذهن و جسم آرامشی عمیق و ماندگار ایجاد می‌کند. یوگا ورزشی است که در دلش معنویات را نیز جای داده است. انسان بودن و انسانیت داشتن، پاک زندگی کردن، رسیدن به تعادل و هماهنگی با جهان بیرون و جهان درون، مثبت اندیشی، تفکرات سالم، مبارزه با منفی‌گرایی و ... همه و همه تاثیرات معنوی یوگا در جان و روان آدمی است. در کنار همه این تاثیرات معنوی، از لحاظ فیزیکی و جسمی نیز سلامت انسان را تضمین می‌کند، زیرا حرکاتی منظم و منطقی را به مرور و به تدریج به نتایجی ماندگار و طولانی مدت ختم می‌کند. تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح آنقدر اثبات شده و حتمی و قطعی است که در درمان‌های روان‌شناسی به یک مرحله درمانی تبدیل شده است و به طور اعجاب‌انگیزی می‌تواند استرس، هیجانات کاذب و انواع فوبیا را درمان کند.
انواع مختلف یوگا
· یوگای ماتا: این شکل از یوگا از سایر اشکال آن بیشتر شناخته شده است و بیشتر تمرین می‌شود
· یوگای کندالینی: مربوط به کنترل چاکراهای بدن است
· یوگای راجا: تنها بر روی روح کار می‌کند
· یوگای نیدرا: قدیمی‌ترین نوع یوگا است
فواید ورزش یوگا
اینکه می‌گوییم تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح بسیار زیاد است و تاثیر اعجاب‌انگیز دارد، یک جمله کلی است که نمی‌تواند حق مطلب را به خوبی ادا کند. کنترل بدن، انعطاف‌پذیری، مقاومت در مقابل خستگی، رفع فشار خون، تخلیه تنش‌های بدن، کاهش درد در ناحیه کمر، گردن و مفاصل، بهتر شدن گوارش و تحریک جریان خون تنها بخش اندکی از انبوه فواید یوگا است. افزایش قدرت روحی، مبارزه با استرس و عصبانیت، ایجاد آرامش و تمدد اعصاب و از همه مهم‌تر آگاهی از شرایط بدن بخش دیگری از فواید یوگا است. اگر می‌خواهید یوگا کار کنید، باید بدانید که تقریبا محدودیتی در این ورزش از لحاظ سن و سال ندارید. فقط این مربی یوگا است که با توجه به شرایط اختصاصی هر فرد، بعضی از حرکات را برای او منع می‌کند و حرکات سبک‌تر را انتخاب می‌کند.
سابقه یوگا در ایران
از تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح که بگذریم، بد نیست نگاهی هم تاریخچه یوگا در کشورمان بیاندازیم. دانش یوگا از دیرباز در فرهنگ ادبیات و خصوصا عرفان کهن ما دیده می‌شود. این موضوع را می توان از آثار بسیاری از اندیشمندان و عارفان ایران زمین دریافت. در این دوره نیز می‌توان از فعالیت‌های مجید موقر یاد کرد. آقای موقر به کمک یوگا توانست ضمن مداوای بیماری‌های صعب العلاج، با انتشار مقالاتی در این باره، یوگا را یک بار دیگر به ایرانیان معرفی کند و آنها را به یاد این ورزش دیرینه بیاندازد. در سال 1355 دکتر بهلول پزشک بیماری‌های قلب و رئیس بیمارستان یوگا در هندوستان به ایران دعوت می‌شود و در دانشگاه اصفهان با موضوع رابطه یوگا با علم سخنرانی می‌کند. مجید موقر آموزشگاه یوگا را در تهران در سال 1346 تاسیس کرد و در سال 75-1374 یوگا به طور رسمی تحت نظر تربیت بدنی و جزء زیر مجموعه فدراسیون ورزش‌های همگانی قرار گرفت.
برای یوگا به چه ابزاری نیاز دارید؟
برای اینکه از تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح خود بهرهمند شوید، باید مقدمات اجرای یک یوگای با کیفیت را فراهم کنید. در مرحله اول شما به یک کوسن آرامبخش نیاز دارید. کوسن مدیتیشن یا "زافو" کوسن گردی است که آن را روی زمین می‌گذارند و برای انجام ورزش آرامبخش یا تمرکز، روی آن می‌نشینند. در انتخاب زمان مناسب برای انجام یوگا نیز دقت کنید. هر ساعتی که احساس بهتری دارید، همان ساعت یوگا کنید. بهتر است که قبل از یوگا حتما دوش بگیرید و لباس رنگ روشن، ترجیحا سفید و کاملا راحت و آزاد بپوشید. بسیاری از مربیان توصیه می‌کنند تا یک روز بعد از انجام یوگا دوش نگیرید تا تاثیرات مثبت آن در درون شما عمیق‌تر شود. شما به یک مکان مناسب برای فیض بردن از تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح خود نیز نیاز دارید. یک اتاق پاکسازی شده که خالی از هرگونه صدا است و نور کمی هم دارد، برای یوگا کردن مناسب است. می توانید از شمع و گل در اتاق استفاده کنید تا بهتر و عمیق‌تر تمرکز بگیرید. یک زیرانداز یوگا یا اصطلاحا "مت یوگا" تهیه کنید. زیراندازی که نرم باشد و گرما و سرما را انتقال ندهد. اکنون فقط نیاز دارید که آمادگی ذهنی خود را نیز فراهم کنید. شما باید مشخص کنید که برای چه می‌خواهید یوگا کنید و هدفتان از انجام یوگا چیست و می‌خواهید در نهایت به چه چیزی برسید. شما باید حتما از نظر ذهنی برای انجام یوگا آماده شوید.
اجرای یوگا
اکنون نوبت به آن رسیده است که با اجرای یوگا از تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح خود بهرهمند شوید. روی زافو مستقیم و کاملا صاف بنشینید. به هیچ جایی تکیه ندهید و قوز هم نکنید. شما باید چهار زانو بنشینید و دست‌ها را در حالت خاصی نگه دارید. حرکات دست‌ها در یوگا و تاثیر آن در سلامت یکی از بخش‌های اعجاب‌انگیز یوگا است. دم و بازدم خود را کنترل کنید و کاملا روی نفس کشیدن خود متمرکز شوید. با هر دم شکم و قفسه سینه به سمت بالا می‌آید و با هر بازدم شکم و قفسه سینه کاملا جمع می‌شود. حتما شکل قرارگیری دست‌ها را رعایت کنید. هر یک از این اشکال خاصیتی جداگانه دارند. چشمتان را ببندید. دهانتان را ببندید و روی دم و بازدم خود تمرکز کنید. هیچ حالت انقباضی نباید در درون شما و بدن شما وجود داشته باشد. حالا تصویری زیبا از هر آنچه که دوست دارید، تصور کنید و آن را در ذهن خود بسازید. خودتان را در این تصویر ذهنی غرق کنید. کمی در این تصویر ذهنی زیبا بمانید و از ماندن در آن لذت ببرید و بعد کم‌کم چشمانتان را باز کنید و ابتدا فقط به یک نقطه خیره شوید و به تدریج به حالت عادی برگردید و برای انجام حرکات کششی آماده شوید. این شکل از مدیتیشن در ابتدا و انتهای یک سانس یوگا اجرا می‌شود و در بین آن حرکات کششی انجام می‌شود. آنچه مهم است این است که همیشه و در هر حالت روی دم و بازدم صحیح خود تمرکز داشته باشید و نظم و ترتیب آن را بهم نزنید. همیشه به شکل نفس کشیدنتان توجه کنید. به این فکر کنید که قفسه سینه و شکم شما با چه نظمی بالا و پایین می‌رود. به این ترتیب بهتر می‌توانید تمرکز کنید و از تاثیر یوگا در سلامت جسم و روح خود بهره ببرید.
