اگر پریودتان به تاخیر بیافتد اولین فکری که به ذهن شما میرسد این است؛ آیا من باردار هستم؟ اما عقب افتادگی یک دوره پریود <Period period> همیشه به معنی بارداری نیست. در ادامه با مواردی که موجب تاخیر در پریود شما میشود آشنا خواهید شد.
دکتر وندی گودال مک دونالد، مشاور در زمینه سلامت زنان در شیکاگو میگوید:
هر خانمی که دچار تاخیر در پریود میشود فکر میکند باردار است و میخواهد تست خون انجام دهد اما من تستی برای خودتان معرفی میکنم. هر تاخیر در پریود به معنای بارداری نیست. اگر منتظر بچهدار شدن هستید این موضوع میتواند ناراحت کننده باشد.
پیش از اینکه به داروخانه بروید تا یک تست بارداری بخرید، بیایید با دیگر دلایل تاخیر در پریود آشنا شوید. این عوامل و شرایط خارجی دلایل مشترک برای تاخیر در یک دوره پریود است.
ممکن است فکر کنید قرص ضدبارداری موجب منظم شدن پریود شما میشود اما زنانی که از انواع مختلف قرصهای ضدبارداری استفاده میکنند، پریود را در یک دوره معمول ۲۸ روزه تجربه نمیکنند. به این دلیل است که این داروهای ضدبارداری مقدار زمان بین دورهها را به تاخیر میاندازند. دکتر جرج پاتوناکیس متخصص باروری در فلوریدا میگوید:
هنگامیکه شما قرصهای از نوع فعال را برای بیش از ۲۱ روز مصرف میکنید، رحم شما ثابت باقی میماند. وقتی قرصهای غیرفعال را شروع میکنید، سطح هورمونها کاهش مییابد و پریود میشوید. اما این پریود همانند عادت ماهیانه زنانی نیست که از قرصهای ضدبارداری استفاده نمیکنند چون این پریود توسط دارو و نه فرآیندهای طبیعی ایجاد میشود. به این معنی که ممکن است شما یک خونریزی معمولی را تجربه نکنید.
سایر انواع روشهای ضدبارداری مانند دستگاههای داخل رحمی (IUD) یا آمپولهای ضدبارداری (Depo-Provera) میتوانند موجب دورههای با تاخیر و نامنظم شوند. دکتر پاتوناکیس هشدار میدهد که هیچ روش پیشگیری از بارداری صد در صد در جلوگیری از حاملگی موثر نیست. بنابراین، اگر شما سه یا چهار روز پس از شروع قرص غیرفعال پریود نشدید، باید تست بارداری انجام دهید.
در طی یک دوره پریود معمول، هر تخمدان تقریبا پنج فولیکول ایجاد میکند و آن فولیکولها برای تبدیل شدن به آن فولیکول غالب که تخمک بالغ را در تخمکگذاری آزاد میکند، رقابت میکنند. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب دارای فولیکولهای اضافی هستند که باعث میشود این روند طولانیتر از معمول باشد. اگر تخمکی آزاد نشود به این معنی است که پریود نمیشوید.
سایر علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارت است از افزایش وزن و سطوح تستوسترون همانند هورمون اندروژن که میتواند باعث رشد موهای ضخیم بر روی صورت و سینهها شود. اما حتی بدون این علائم نیز نمیتوانید منکر سندرم تخمدان پلی کیستیک شوید. انوجا ویاس متخصص زنان و زایمان میگوید:
زنانی هستند که دارای اضافه وزن و موهای زائد نیستند، اما پریودهایشان نامنظم است و سونوگرافی نشان میدهد که دارای فولیکولهای بیش از انداره هستند.
دکتر مک دونالد بیان میکند که تا چه اندازه استرس از نظر روانی بر دوره قاعدگی تاثیرگذار است چون آنچه که به عنوان عامل استرسزا در نظر گرفته میشود در هر زنی متفاوت است. سفر یا سرکار داشتن با یک شغل چالش برانگیز میتواند قاعدگی یک خانم را برای یک هفته به تاخیر بیاندازد یا حتی باعث زودتر پریود شدن شود اما ممکن است بر زن دیگری تاثیری نداشته باشد.
استرس میتواند با هیپوتالاموس تداخل ایجاد کند و اثرات جانبی به همراه داشته باشد. دکتر ویاس توضیح میدهد که اضطراب احساسی میتواند بر ناحیهای از مغز که غده هیوفیز را کنترل میکند و هورمونهایی را که تخمدانها را تحریک میکنند، تحت تاثیر قرار دهد.
کاهش وزن زیاد بیش از افزایش وزن موجب تاخیر در قاعدگی میشود، هر چند اگر افزایش وزن با سایر شرایط مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط باشد، میتواند اثرات مشابهی به همراه داشته باشد. دکتر مک دونالد میگوید:
شاخص توده بدنی ( (BMIکمتر از ۲۰ یک حالت گرسنگی در مغز ایجاد میکند. به همین دلیل است که برخی از ورزشکاران لاغر پریود نمیشوند. کمبود وزن باعث ایجاد وضعیت عدم باروری میشود.
دکتر ویاس اضافه میکند که کاهش وزن و بیاشتهایی شدید میتواند سطح تولید هیپوتالاموس از هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) که تخمدانها را منظم میکند، متوقف کند.
بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است نسبت به وزن خود حساس باشند. دکتر مک دونالد توضیح میدهد:
تنها ۱۰ درصد کاهش وزن موجب منظم شدن دوره پریودشان و یک درصد اضافه وزن باعث تاخیر یا عدم پریود شدن میشود.
دکتر ویاس مطرح میکند:
در آمریکا میانگین سن زنانی که یائسگی را تجربه میکنند، ۵۱ سالگی است اما بسیاری از زنان شروع تاخیر در دوره عادت ماهیانه خود را از اواخر دهه ۴۰ زندگی تجربه میکنند. بنابراین به جای ۲۸ روز استاندارد بین دورههای پریود ممکن است پریود آنها ۳۶ یا ۴۸ روز به تعویق بیافتد.
او اضافه میکند:
اگر سن شما کمتر از ۴۵ سال است و پریود شما کاملا متوقف شده است، ممکن است در مراحل اولیه یائسگی باشید یا نارسایی زودرس تخمدان را تجربه میکنید.
اگرچه این مورد نادر است، گاهی اوقات پرولاکتینوما، نوعی بیماری باعث میشود غده هیپوفیز مقدار بیش از حد پرولاکتین ترشح میکند، این هورمون پیام تولید شیر مادر را میفرستد و موجب تاخیر در پریود میشود. دکتر ویاس میگوید:
زنانی که از سردرد، تاری دید و ترشح از سینه حتی در زمانهای غیر شیردهی رنج میبرند و همچنین در دورههایی پریود نمیشوند، بهتر است برای بررسی این موضوع به دکتر خود مراجعه کنند.
جی ام. برمن استاد زنان و زایمان دانشگاه ایالتی وین و رئیس بخش زنان و زایمان در بیمارستان هارپر هتزل دیترویت توضیح میدهد:
عوامل دیگری مانند بیماری دیابت و تیروئید میتوانند موجب تاخیر در قاعدگی یا عدم پریود شوند. بسیاری از زنان به دلایل مختلفی گاهی اوقات تخمکگذاری نخواهند داشت و این میتواند موجب عادت ماهیانه زود یا با تاخیر شود. او اضافه میکند وابسته به تاریخچه پزشکی هر زنی، ممکن است به آزمایشهای بیشتری برای تعیین علت نیاز باشد.
در نهایت، مهم است به این موضوع توجه داشته باشید که خونریزی واژینال بعد از یک دوره تاخیر ممکن است همانند خونریزیهای ماهیانه که شما انتظار دارید نباشد. هر خانمی، خونریزی شدید و درد پس از یک دوره پریود نشدن یا مثبت بودن آزمایش حاملگی را تجربه میکند باید به دکتر مراجعه کند. همهی خونریزیها نشانه عادت ماهیانه نیستند بخصوص در موقعیتی که مشکلی وجود دارد.