یک عده دارند با ترسِ تو از کرونا پول در می‌آورند. تو از فرط اضطراب نحیف‌تر و بزدل‌تر می‌شوی و آن‌ها چاق‌تر!
از حدود یک ماه قبل که هنوز ویروس کرونا در ایران شایع نشده بود، خیلی‌ها خودشان را برای کاسبی آماده کردند. منظورم چه کسانی است؟
کاسب‌ها همواره هر بحران را یک فرصت می‌بینند. مثلاً در زمان جنگ ایران و عراق همۀ مردم که برای دفاع از مرز تن سپر نمی‌کردند، یک عده هم احتکار می‌کردند و مردم را بیشتر از قبل در تنگنا قرار می‌دادند.
اما بحران فقط برای کاسب‌ها یک فرصت نیست. رسانه‌ها هم همیشه از بحران نفع می‌برند. تا به حال دقت کرده‌اید که «اخبار فوری» و در کل مهمترین تیترهای هر خبرگزاری یا روزنامه یا بخش خبری تلویزیون مربوط به اخبارِ تلخ یا تکان‌دهنده یا یک‌سویه است؟
منطقِ «فروش بیشتر» در همۀ بازارها حکومت می‌کند. رسانه هم یک بازار است: بازار قدرت و البته ثروت. هر رسانه‌ای برای ادامۀ حیاتش باید پول دربیاورد. خبرهای تلخ و ترسناک، این فرصت را به رسانه‌ها می‌بخشند که مشتریان «ترسیده‌خاطر» و «نگران» بیشتری جذب کنند.
ترس محرکِ پرقدرتی است.
کرونا بیش از آنکه یک ویروس کشنده یا درمان‌ناپذیر یا سریع باشد، یک ترسِ بزرگ است. کافی است همین ویرگول را بالا پایین کنید تا ببینید طی ده روز گذشته چند پستِ بی‌محتوا یا تکراری دربارۀ ویروس کرونا منتشر شده. اغلب‌شان نه‌تنها حرف تازه‌ای ندارند، بلکه صرفاً با هدفِ جلب مخاطب منتشر شده‌اند.
متأسفانه ما مردم بیش از آنکه به عمق هر پدیده و رویداد و مسئله نگاه کنیم، دچار سطحی‌نگری هستیم. امروز اگر یک نفر دربارۀ آزار جنسی کودکان یا اسیدپاشی حرف بزند می‌گوییم «اوووو، چه آدمِ روشنفکرِ شجاعی» اما اگر یک فیلسوف به‌شکلی سقراط‌وار در خیابان جلویمان را بگیرد و بپرسد: «هدفت از زندگی چیست؟» می‌گوییم «برو عمو خودت رو اسکل کن.»
در برابر کرونا هم به همین شیوه عمل می‌کنیم. در نتیجه؟ در نتیجه آنچه این روزها در کشورِ ما و احتمالاً دیگر کشورهای درگیر با ویروس کرونا شایع است، «ترس همگانی»، «هراس اجتماعی» و «اضطراب» است. در این جور مواقع اطمینان ندارم عقلِ سالمی برایمان بماند یا درست و حسابی دستمان را بشوریم.
همۀ این‌ها را گفتم تا خودم و شما را به خواندن کتابِ فلسفه ترس سفارش کنم. کتابِ کوتاه و مختصرمفیدی است که نشان‌تان می‌دهد ترس چقدر پوشالی و چقدر در خدمتِ قدرت‌طلبی رسانه‌ها و افراد است.
در این روزها در خانه بمانید و فلسفه ترس بخوانید. می‌توانید نسخۀ دیجیتال کتاب را از طاقچه تهیه کنید یا اینکه نسخۀ کاغذی را از کتابفروشی‌های آنلاین تهیه کنید. اگرچه پیشنهادِ من در این زمانِ خاص و این موردِ خاص، خواندنِ نسخۀ دیجیتال است.
سالم باشید :)
