همانطور که می دانید امروزه مصرف مکمل های غذایی و محصولات پروبیوتیک از هر زمان دیگری رایجتر شده است. پروبیوتیک ها باکتریهای سازگار با روده هستند که به آنها میکروفلور هم گفته میشود. این باکتریها در قسمتهای مختلف بدن حضور دارند. بااینکه بیشتر این باکتری ها در دستگاه گوارش وجود دارند، گاهی در زیر پوست، دهان و سایر مناطق نیز دیده میشوند. بااینکه شواهد زیادی دربارۀ فواید آنها برای سلامتی وجود دارد، ولی ممکن است درمورد عوارض جانبی پروبیوتیکها نیز چیزهایی شنیده باشید. التبه این عوارض چندان مشکلی ایجاد نمی کنند برای اینکه اطلاعات بیشتری به دست آورید با مقاله ی ما همراه شوید .
مکمل های پروبیوتیک – مزایای آن :
پروبیوتیک برای بدن مزایایی هم دارد خوب است توجه کنید که مطالعات زیادی نشان میدهند که سلامت میکروفلورهای بدنتان میتواند نشانهای از میزان سلامتی و تندرستی خودتان باشد. نبود تعادل در باکتریهای مفید روده میتواند موجب بروز مشکلات گوارشی شود. این امر میتواند به بروز سایر مشکلات جدی مانند آلرژی غذایی، اختلالات رفتاری، تغییرات خلقی، بیماری های خودایمنی، آرتروز، خستگی مزمن، مشکلات پوستی و حتی سرطان بینجامد. بههمین دلیل است که مصرف مکملگونۀ پروبیوتیک ها بهعنوان یکی از مؤثرترین راه ها برای بهبود سلامتی توصیه شده است. مکمل های پروبیوتیک باکتری ها و مخمرهای زندهای هستند که در شکل مایع، پودر یا کپسول وجود دارند و باعث سلامتی میشوند؛ هم چنین میتوان آنها را بهصورت غذاهای پروبیوتیک مانند ماست، کفیر، کلم ترشو میسو (خمیر سویا) میل کرد. باوجودِاین، ممکن است مکملهای پروبیوتیک در ابتدا عوارض جانبی کمی ناخوشایند به همراه داشته باشند. این عوارض زودگذر هستند و تنها بخش کوچکی از جمعیت استفادهکننده از پروبیوتیکها را تحتتأثیر قرار می دهند.
می دانیم که برخی علائم و عوارض گوارشی مانند نفخ از عوارض محصولات پروبیوتیک هستند ازجاییکه بیشتر میکروفلورهای بدن در روده زندگی می کنند، مصرف پروبیوتیکها بر روی این ناحیه تأثیرات چشمگیری بر جای میگذارد. علائم گوارشی احتمالی معمولا شامل نفخ، گرفتگی یا احساس پُری بیشازحد است اگر پروبیوتیک مصرفیتان حاوی گونهای از مخمر مفید باشد، ممکن است کار کردن شکمتان نیز تغییر کند؛ برخی از افراد هم احساس تشنگی بیشتری میکنند. یک مطالعه نشان داد که بروز این علائم بهخاطر گسترش قلمرو باکتریهای مفید جدید در رودهٔ بزرگ و رودهٔ باریک است. همچنین ممکن است براثر تغییرات باکتریایی در روده، گاز بیشتری تولید شود. این تغییرات گاهی اوقات میتواند باعث اسپاسم غیرطبیعی روده و یا مانع از خالیشدن کامل معده از غذای مصرفیتان شود بااینکه عدهٔ محدودی این علائم را تجربه میکنند، ولی دانستن علائم احتمالی مفید است. در واقع، این علائم نشانهٔ خوبی است که بفهمید پروبیوتیک واقعا اثر کرده است خوشبختانه این علائم معمولا بعد از یک یا دو هفته از آغاز مصرف پروبیوتیکها فروکش میکنند. اگر واقعا نمیتوانید با این علائم مقابله کنید، بهتر است مقدار مصرفی روزانهتان را به نصف مقدار توصیهشده بر روی برچسب محصول کاهش دهید. سپس میتوانید بهتدریج مقدار مصرفیتان را طی هفتههای بعد افزایش دهید. این کار به رودهتان اجازه میدهد تا بهآرامی با ورود باکتریهای جدید تنظیم شود.
در برخی از ما سردرد و میگرن می تواند از عوارض محصولات پروبیوتیک هستند. برخی از کسانی که بهتازگی مصرف پروبیوتیکها را آغاز کردهاند، سردرد و میگرن را نیز گزارش دادهاند. البته مکملهای پروبیوتیکی باعث سردرد نمیشوند، ولی برخی غذاهای پروبیوتیکی میتوانند سردردهای خفیفی ایجاد کنند. این موضوع میتواند بهدلیل وجود آمینهایی باشد که در طی فرایند تخمیر ایجاد میشوند. غذاهای سرشار از باکتری های پروبیوتیک و پروتئین حاوی مقادیر کمی آمین هستند. زیرگروه آمینها شامل تیرامین، تریپتامین و هیستامین است. مشخص شده است که مقادیر زیاد آمین میتواند سیستم عصبیتان را تخریب کند و باعث افزایش یا کاهش ناگهانی جریان خون شود. در برخی موارد، این امر میتواند به سردرد یا میگرن بینجامد. براساس یک مطالعه، کاهش مصرف آمینها همراه با رژیم کمهیستامین تاحدودی باعث درمان سردرد میشود. همچنین ممکن است برخی واکنشها نیز باعث بروز سردرد بشوند، مثل وقتی که تعداد زیادی باکتری یا مخمر در رودهتان از بین میروند. اگر بعد از شروع رژیم پروبیوتیکی چنین واکنشهایی دارید، میتواند بهخاطر مرگ برخی باکتری های قدیمی دستگاه گوارش باشد. مرگ آنها باعث آزاد شدن سیتوکینهای التهابی میشود. این عمل میتواند باعث استرس اکسیداتیو یا آزاد شدن اندوتوکسین ها شود . خوشبختانه این مرحله بهمحض عادت کردن بدن به پروبیوتیکها تمام میشود . از مواد غذایی مصرفیتان لیستی تهیه کنید تا بفهمید چه غذاهای پروبیوتیکیای باعث بروز سردردتان میشوند. همچنین برای سم زدایی بدن، آب زیادی بنوشید.
خوب است بدانید که برخی واکنش های پوستی مانند راش یا خارش ملایم از عوارض محصولات پروبیوتیک هستند برخی گزارشهای نادر از بروز راش یا خارش پوست خفیف براثرِ مصرف پروبیوتیکها حکایت دارند بررسی انجامشده نشان داد که تعداد کمی از بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر که برای درمان علائم خود از پروبیوتیکها استفاده کردهاند، دچار ورم و خارش شدهاند اگر با شروع مصرف یک مکمل پروبیوتیکِ جدید پوستتان بهطور ناگهانی دچار خارش شده باشد، این احتمالا پاسخی موقت است که طی چند روز برطرف خواهد شد. اگرچه خارش ممکن است آزاردهنده باشد، ولی بعید به نظر میرسد شدید یا ناتوانکننده شود. علت خارش پوست یا راشِ ناشی از مصرف پروبیوتیکها احتمالا ایجاد حساسیت توسط باکتریها است. اگر به یکی از مواد افزودنی موجود در یک مکمل خاص حساسیت دارید، سیستم ایمنی بدنتان ممکن است واکنشی التهابی ایجاد کند. این اتفاق همچنین ممکن است بعد از خوردن غذاهای تخمیرشده که حاوی مقدار زیادی آمین بیوژنیک مانند هیستامین هستند نیز رخ دهد. وقتی یک گونهٔ باکتریایی جدید به رودهتان وارد میشود، این واکنشها کاملا طبیعی است. اگر از قبل، دچار مشکل عدم تحمل یا حساسیت به هیستامین هستید، بهاحتمال زیاد به واکنش پوستی یا خارش پوست مبتلا خواهید شد. اگر مشکل بیش از آستانه تحملتان است، مصرف پروبیوتیک را متوقف کنید و با پزشک مشورت کنید.
چه خوب است که بدانید اثراتی که گفته شد موقتی است و دائمی با شما نخواد ماند بیشتر این عوارض جانبی در موارد محدودی رخ میدهند. آنها معمولا تنها پس از شروع رژیم غذایی پروبیوتیکی، تا مدتزمانی کوتاه دوام می آورند و با تنظیم بدن شما از بین میروند. عوارض جانبی اگر ناشی از تنظیم و تعادل مجدد رودهتان باشد، بدترین کاری که می توانید انجام دهید قطع مصرف پروبیوتیکهاست اگر عوارض جانبی شما ناشی از حساسیت یا عدم تحمل یا بهدلیل مصرف بیشازحد هیستامین است، ممکن است مجبور به مصرف یک پروبیوتیک دیگر باشید و یا بهطور کلی مصرف پروبیوتیکها را متوقف کنید. همواره مشورت با پزشک تان را فراموش نکنید .