همانطور که می‌دانیم ارتقاء هوش هیجانی در نتیجه ارتباط با دیگران و همچنین از طریق مدیریت احساسات حاصل می‌شود. در ادامه این مطلب به ارائه نکاتی در رابطه با استفاده عملی و کاربردی از هوش هیجانی می‌پردازیم:
1. زمینه‌های رشد خود را شناسایی کنید: توانا بودن در زندگی از لحاظ فکری بسیار مهم است، اما از نظر احساسی باهوش بودن هم به همین مقدار لازم و حیاتی است. داشتن هوش هیجانی بالا می‌تواند منجر به روابط بهتر و فرصت‌های شغلی بهتری شود. هوش هیجانی دارای 4 عنصر اصلی است که به شما برای دست یافتن به یک سبک زندگی متعادل کمک می‌کند. با مطالعه بخش بعدی میتوانید ببینید که در کدام زمینه‌ها نیاز به کسب مهارت و رشد دارید. پس از آن میتوانید قدمهای لازم برای تمرین و بهبود مهارت‌های خود در آن زمینه‌ها را بردارید:
· خودآگاهی: شناخت مدل ذهنی خود. توانایی شناسایی و تشخیص احساسات درونی، درک و شناخت عوامل بوجود آورنده آنها و دلیل شکل‌گیری آنها. خودآگاهی به معنای آگاهی از نقاط قوت و ضعف خودتان است.
· سلف لیدرشیپ: توانایی به تأخیر انداختن خوشحالی، ایجاد تعادل بین نیازهای خودتان و نیازهای دیگران، ابتکار عمل داشتن و عقب کشیدن در زمان تکانشگری، به طور خلاصه مدیریت ذهن.
· آگاهی اجتماعی: توانایی ایجاد هماهنگی با احساسات و نگرانی‌های دیگران و همچنین توانایی توجه و پذیرش نشانه‌های اجتماعی. آگاه بودن از نظر اجتماعی به معنای توانایی دیدن و درک اثر ساختار قدرت در هر گروه یا یک بافت سازمانی است.
· مدیریت رابطه: توانایی به خوبی کنار آمدن با دیگران؛ مدیریت تضاد؛ الهام‌بخش بودن و تأثیر گذاشتن بر افراد و به‌روشنی ارتباط برقرار کردن با آنها.
2. با افزایش هوش هیجانی، سطح استرس خودتان را کاهش دهید: "استرس" یک عبارت کلی و جامع بوده که دربردارنده احساس سردرگمی و گیجی در نتیجه مجموعه‌ای از احساسات و عواطف گوناگون است. زندگی سراسر دربردارنده موقعیت‌های سخت و دشوار است؛ از جمله قطع ارتباط با دیگران، از دست دادن شغل و . . . . در این بین تعداد بی‌شماری از عوامل استرس زا وجود دارد که هر مسئله روزمره را در نظر ما به یک چالش تبدیل می‌کند. اگر فردی پریشان و پراسترس هستید، پس رفتار کردن مطابق با الگوها و ارزش های همیشگی شما کار خیلی سختی است. داشتن یک طرح و برنامه خوب برای کاهش دادن استرس موجب بهبود تمامی جنبه‌های هوش هیجانی شما می‌شود:
· تحریک کننده‌ها و کاهش‌دهنده های استرس را در خود شناسایی کنید. فهرستی از گونه‌های مختلف کاهش‌دهنده استرس، از قبیل قدم زدن با یک دوست یا قدم زدن در یک جنگل را تهیه کنید و از آن در مواقع نیاز استفاده کنید.
· اگر نیاز به کمک دارید، کمک بگیرید. اگر احساس می‌کنید کنار آمدن با شرایط و سطح استرس شما خیلی سخت و سردرگم کننده است، از خدمات یک درمانگر یا روانشناس که می‌تواند ابزاری برای مقابله با این شرایط در اختیار شما قرار دهد (و همچنین به بهبود سطح هوش احساسی شما کمک کند) استفاده کنید.
3. در منزل و محل کار بانشاط و پرانرژی باشید: زمانی که خوش‌بین هستید، دیدن زیبایی‌های زندگی و مسائل و موضوعات روزمره و همچنین انتقال آنها به اطرافیانتان آسان‌تر است. خوش‌بینی منجر به خوبی و بهزیستی عاطفی و فرصت‌های بیشتر می‌شود – مردم معمولا ترجیح می‌دهند با یک فرد خوش‌بین در ارتباط باشند و این موضوع باعث می‌شود که آنها به سمت شما کشیده شوند و باین ترتیب زمینه شکل‌گیری ارتباطات بیشتر و بهتر برایتان فراهم می‌شود:
· منفی نگر بودن موجب می‌شود تا افراد بجای ارتجاعی بودن، بیشتر بر روی چیزی تمرکز داشته باشند که احتمال به خطا رفتن و اشتباه شدن در آن وجود دارد.
· افرادی با هوش هیجانی بالا تمایل دارند تا مهارت چگونگی استفاده از طنز و سرگرمی را در خود تقویت کنند تا به این ترتیب احساس شادی و امنیت را در خود و دیگران بوجود آورند. از خنده و شادی برای فائق آمدن بر لحظات سخت و مشکل زندگی استفاده کنید.
پرسش‌های متداول:
اگر از تکنیک‌ها و راهکارهایی که در اینجا شرح داده شده استفاده کنم، چقدر زمان می‌برد تا هوش هیجانی خودم را افزایش دهم؟
پاسخ به این سؤال وابسته به این است که شما به چه میزان از خودآگاهی رسیده اید و استفاده و بکار بردن صحیح تمامی راهکارهای مطرح‌شده در بالا را در تمام فعالیت‌های روزانه و تعاملات روزمره خود با دیگران چگونه مدیریت می‌کنید. هوش هیجانی می‌تواند در طی زمان در نتیجه تجربیات شخصی یا ایجاد و تقویت الگوهای سازنده که به‌طور هم‌زمان به رشد و بهبود سلامت بدنی و ذهنی شما منجر می‌شود، ارتقاء پیدا کند. کتاب‌های روانشناسی مثبت مطالعه کنید، به موسیقی‌های خوب گوش کنید، ورزش کنید، رژیم غذایی سلامت داشته و خوشحال باشید. اگر بخواهید در طی مدت‌زمان یک هفته میتوانید هوش هیجانی خود را بهبود ببخشید. خوب و سالم باشید، مثبت بیندیشید و افراد خوب و مثبتی را در اطراف خود جمع کنید که احساس خوب و خاص بودن به شما بدهند.
راهکارها
· هوش هیجانی بسیار فراتر از کنترل کردن احساسات خود و در واقع به معنای مدیریت خودتان هم هست.
· یاس و ناامیدی به خود راه ندهید. همیشه به یاد داشته باشید که هوش هیجانی می‌تواند از طریق تلاش مداوم و هماهنگ و همچنین تمایل به پذیرا بودن شما در برابر تغییر روش‌ها بهبود یافته و افزایش پیدا کند- صرف نظر از اینکه در حال حاضر سطح هوش هیجانی در شما کم یا زیاد است.
· اگر از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستید، به دنبال مشاغلی باشید که نیازمند ارتباط و تعامل منظم و مرتب با دیگران است.
هشدارها
· داشتن بهره هوشی بالا لزوماً به معنای داشتن هوش هیجانی بالا نیست.
· روشن فکر بودن یا داشتن یک ذهن باز لزوماً به معنای ارزش گذاری یکسان و مساوی برای ایده‌هایی از قبیل تعصب، آزار و اذیت و قتل‌عام نسبت به ایده‌های سلامت تر نیست؛ بلکه به معنای شناسایی و درک دلیل ترس یک شخص از مجموعه‌ای از افراد دیگر است؛ ترسی که فرد در نتیجه آن احساس نیاز به از بین بردن و دوری از آن افراد را در درون خود تجربه می‌کند.
