انواع کمال گرایی و روش هایی برای درمان کمال گرایی در زمان کوتاه

آیا میتوان از کمال گرایی به عنوان یک مشکل نام برد ؟ انواع کمال گرایی چه مشکلانی را برای افراد ایجاد میکنند ؟ درمان کمال گرایی چگونه ممکن است ؟ اصلا چه ضرورتی برای درمان کمال گرایی وجود دارد ؟ امروز از نظر بسیاری از روانشناسان مطرح جهان کمال گرایی یک مشکل و اختلال روانی جدی میباشد که البته مثل باقی مشکلات قابل درمان است . کلید درمان کمال گرایی چی بردن به این مشکل و احساس نیاز به درمان است.

راه های درمان کمال گرایی و ماهیت انواع کمال گرایی چیست ؟

انواع کمال گرایی یا کمال طلبی به حالتی گفته میشود که در آن فرد از خود یا دیگران انتظار دارد کار ها به بهترین شکل ممکن و به شکل غیر عادی ای خوب انجام شود . کمال گرایی به شکل کلی ریشه در نگاه و انتظار فرد از خود و اطرافیان دارد و ارتباط مشتقیمی با ژنتیک و دوران کودکی فرد دارد. افراد دارای این مشکل خود را تحت فشار شدید قرار میدهند و در بیشتر موارد اطرافیان خود را نیز آزار میدهند . کمال گرایی بر اساس دسته بندی خاص خود میتواند به افراد متفاوتی آسیب بزند و باید در سریع ترین زمان درمان شود درمان کمال گرایی نیز میتواند روش های متفاوتی داشته باشد

انواع کمال گرایی مثبت و منفی

کمال گرایی میتواند دسته های مختلفی داشته باشد اما در ابتدا و قبل از دسته بندی انواع کمال گرایی به تقسیم آن به دودسته مثبت و منفی میپردازیم

انواع کمال گرایی : کمال‌گرایی مثبت

یک کمال گرای مثب سعی در انجام کار به درست ترین شکل ممکن دارد اما در این تلاش خود افراط نمیکند . این افراد بیشترین سعی خود را میکنند بدون آن که ارزش خود را گم کنند و آن را فقط در کاری که قرار است انجام دهند ببیند. بیشتر افراد موفق از جمله پزشکان و دانشمندان و افراد مشهور و .... در این دسته قرار دارند

انواع کمال گرایی : کمال‌گرایی منفی

امروزه منظور بیشتر روانشناسان از انواع کمال گرایی همان کمال گرایی منفی میباشد و ما هم در این مقاله به شکل عمده در مورد کمال گرایی منفی صحبت کرده ایم . افراد مبتلا به کمال گرایی منفی عموما فاد اعتماد به نفس لازم هستند . این افراد همیشه بیشترین سعی خود را میکنند تا همه چیز به شکل افراطی ای درست پیش برود و به ریز ترین جزئیات بی اهمیت از جمله نظر دیگران میپردازند و همیشه خود و دیگران را تحت فشار قرار میدهند

مشلات ناشی از انواع کمال گرایی

کمال گرایی میتواند دسته بندی های متفاوتی داشته باشد و ما در بخش های بعدی این مقاله به طور مفصل تری به بررسی انواع کمال گرایی و انواع روش درمان کمال گرایی خواهیم پرداخت اما میتوان گفت که افراد گمال گرا همیشه ناراضی هستند در واقع ضرورت دمان کمال گرایی از همینجا می آید . افراد کمال گرا میتوانند بر اساس نوع کمال گرایی خود از دیگران یا جاعه یا زیردستان خود توقعاتی داشته باشند و همانطور که به نظر میرسد این توقعات همیشه براورده نمیشود . این مشکل سبب میشود فرد آسیب های متفاوتی ببیند به عنوان مثال :

مشلات کمال گرایی : خلاقیت

کمال گرایی به دلیل ماهیت حرکت رو به جلوی مطلق خود باعث میشود که خلاقینت و رویا پردازی فرد کم شود و به مرور زمان از بین برود و به نوعی در میان مدت قدرت ریسک را به همراه خلاقیت از فرد میگیرد چرا که به جای استفاده از خلاقیت و شناخت راه ها فرد را فقط به سمتی که از قبل درست تعین شده سوق میدهد

مشلات کمال گرایی :اعتماد به نفس

افراد کمال گرا مدام خود را در چالش بهتر شدن میبینند . به نوعی افراد کمال طلب ارزش چیزی که دارند و چیزی که هستند را گم میکنند و برای همیشه از دست میدهند و ارزش خود را در چیزی میبیند که قرار است به دست بیاورند نه چیزی که هستند و دارند و بنا بر این همیشه خود را کم و بی ارزش میبینند

آسیب های کمال گرایی : تعلل در شروع و حرکت

افراد کمال گرا به دلیل حالت کمال طلبی خود همیشه منتظر بهترین و رویایی ترین موقعیت هستند بنا بر این زمان زیادی را نابود میکنند و از کار های خود عقب میمانند

نشانه ها و ویژگی افراد گمال گرا

بسیاری از افراد کمال گرا نمیدانند که کمال گرا هستند و حتی وقتی به آن ها گفته میشود که کمال گرا هستند آن را نمیپذیرند و معتقدند که فقط سعی در انجام کار ها به شیوه ی درست دارند به همین دلیل است که درمان کمال گرایی مشکل است زیرا این افراد مکررا درمان کمال گرایی را پس میزنند . در زیر به برخی از نشانه های افراد کمال گرا را شرح میدهیم

نشانه های افراد گمال گرا :

· هداف سخت یا غیرواقع‌بینانه دارید. اگر نتوانید بهترین باشید، گاهی تسلیم می‌شوید و آن هدف را رها می‌کنید.

· به هر اشتباهی به‌عنوان شکست نگاه می‌کنید و اگر کسی، کار یا پروژه‌ای را بهتر از شما انجام دهد، شما احساس شکست می‌کنید. همچنین، ممکن است اشتباهات‌تان را از دیگران مخفی کنید.

· معمولا کارتان را دیر تحویل می‌دهید، چون دائم در حال بازبینی آن هستید و تعلل می‌کنید.

· وقتی مطابق تعریف خودتان از کمال، به هدفی که می‌خواهید نمی‌رسید، احساس ناراحتی می‌کنید.

· ریسک کردن را دوست ندارید، چون هیچ تضمینی وجود ندارد که با ریسک پذیری بتوانید کارتان را کامل و بدون عیب و نقص انجام بدهید. بنابراین، ترجیح می‌دهید کارهای امن‌تر را بپذیرید، چون از انجامِ بدون عیب و نقص آنها مطمئن هستید.

· شما از فرایند یادگیری و کار لذت نمی‌برید، چون فقط نگران نتیجه هستید.

برخی ازویژگی های منفی افراد کمال گرا

افراد مبتلا به انواع کمال گرایی برخی از این ویژگی ها را دارند :

•نیاز به تایید: "همه افراد مهم در زندگی من، باید مرا تایید کنند و دوستم بدارند".

•انتظارات بیش از اندازه از خود: "من باید در تمام زمینه ها کاملاً با کفایت و شایسته باشم در غیر اینصورت فرد بی ارزشی هستم".

•مستعد سرزنش: "اگر من یا دیگران بد و شرور هستیم باید تنبیه شویم".

•درماندگی عاطفی: "علت تمام ناخوشی ها و بدبختی های من و یا دیگران تابع شرایطی است که من کنترلی بر آنها ندارم".

•نگرانی بیش از اندازه: "حتی اگر رخداد چندان تهدید کننده یا خطرناک نباشد، من باید نگران شوم".

دسته بندی عمومی انواع کمال گرایی

کمال گرایی مثل هر مشکل روانی دیگر یا حتی هر موضوع دیگر در دنیا میتواند با توجه به منشاء تاثیر و عمکرد و از نقطه نظرات مختلف دیده شود و بر همین اساس تقسیم بندی شود البته همه افراد مبتلا در هر دسته باید به سرعت به دنبال درمان کمال گرایی باشند . در اینجا با توجه به ریشه کمال گرایی و تاثیر آن روی افراد انواع کمال گرایی را به سه دسته کلی تقسم کرده ایم :

اولین دسته از انواع کمال گرایی : کمال گرایی خودمدار

این دسته به نوعی به عنوان معمول ترین نوع کمال گرایی شناخته میشود . در این دسته از انوع کمال گرایی فرد در خود کاستی های بسیاری میبیند و از خود توقعات بسیار بالایی دارد که سب آسیب یا فشار به خود میشود چرا که فرد برای دستیابی به خواسته ها به خود فشار بالایی می آورد و اگر به آن ها نرسد به شدت سرخورده میشود و اعتماد به نفس خود را از دست میدهد

دومین نوع کمال گرایی :: کمال گرایی القا شده توسط اجتماع

این نوع کمال گرایی فشار زیادی به افراد می آورد و در برخی بازه های زمانی و در برخی گشور ها موجب افسردگی و حتی خود کشی دسته ای از افراد میشود مثل مواقع جنگ . تصور کنید که یک تیم ورزشی به مسابقات جهانی برسد و به دلایلی مثل عملکرد رسانه ها هه مردم انتظار قهرمانی تیم را داشته باشند و همه مطبوعات تیتر بزنند که «ما باید قهرمان جام جهانی شویم». ا

آخرین نوع از انواع کمال گرایی : کمال گرایی دیگرمدار

در این دسته از انواع کمال گرایی ممکن است فرد از خود انتظار کم یا زیادی داشته باشد اما به طور حتم از اطرافیان خود به خصوص زیردستان خود انتظارات زیادی دارد و باعث فشار به افراد میشود . از بد ترین نمونه های این نوع از کمال گرایی میتوان به داشتن یک رئیس کمال گرا اشاره کرد. ین دسته نیز یاید به دنبال درمان کمال گرایی باشند چرا که دیر یا زود تمام فشار ها از سمت اطرافیان آنها به خودشان بر میگردد .

روش های در معمول برای درمان کمال گرایی

شاید افراد کمال گرا تصور کنند که کمال گرایی مشکل خاصی نیست و صرفا باعث حرکت آن ها به جلو میشود و اصلا درمان کمال گرایی واجب نیست اما باید بدانند که ابتلا به هریک از انواع کمال گرایی میتواند افراد متفاوتی را ناراحت کند و در نحایت این ناراحتی ها به فرد بر میگردد و سبب از بین رفتن آسایش در زندگی شخصی و حرفه ای فرد میشو به همین دلیل درمان هر یک از ز بسیار واجب است .

توصیه های مفید برای درمان انواع کمال گرایی

برای درمان انواع کمال گرایی راه های متفاوتی وجود دارد اما در تمام آن ها خود فرد مسئول است و روانشناس یا مشاور کمکی بیشتر از خود فرد نمیتواند انجام دهد بنا بر این ابتدا باید خود فرد متوجه مشکل کمال گرایی در خود بشود و کمال گرایی خود را بپذیرد و در مرحله بعدی سعی در دمان آن کند فرد باید در این مسیر از نگاه مطلق به هر موضوعی دوری کند و به این درک برسد که احتمال خطا از هر شخصی میرود و نباید در این مورد خشک و مطلق برخورد کرد فرد باید کار ها و بخش های مثبت هر چیز را ببیند و به خصوص در درمان اولین نوع از انواع کمال گرایی سعی کند اهداف منطقی و قابل دست یابی برای خود انتخاب کند به شکل کلی فرد باید نسبت به خود و دیگران ملایم باشد

یک روش توصیه شده برای درمان کمال گرایی

مراحل زیر برگرفته از یک رویکرد توسعه‌یافته توسط مرکز مداخله‌ بالینی پِرث (Perth Center for Clinical Interventions) هستند و میتواند برای درمان انواع کمال گرایی بسیار مفید باشد

مرحله‌ اول: برای درمان کمال گرایی رفتار های خود را شناسایی کنید

کار خود را با فهرست کردن تمام کارهایی آغاز کنید که در محیط کار، خانه، روابط شخصی‌ و سرگرمی‌هایتان باید «بدون عیب و نقص» انجام دهید.

قدم دوم: در مورد دلایل خود تحقیق کنید

در کنار هر رفتار، یادداشت کنید که چرا باور دارید این عمل باید «بدون عیب و نقص» باشد.

قدم سوم : رفتار های خود را به چالش بکشید

در مرحله سوم از درمان کمال گرایی زمانی که رفتارهای کمال‌گرایانه را شناسایی کردید، برای غلبه بر هر یک از آن رفتارها، یک گام مشخص بردارید.

برای مثال، سعی کنید کاری غیرضروری را به دستیارتان واگذار کنید. زمانی که او کار را به انجام رساند، برای این که مطمئن شوید او کارش را به‌درستی انجام داده است، «یک بار» کارش را بررسی کنید.

مرحله‌ی نهایی درمان کمال گرایی : نتایج به دست آمده را ارزیابی کنید

زمانی که رفتارهای کمال‌گرایانه را با موفقیت به چالش کشیدید، به اتفاقاتی که افتاده است، فکر کنید تا متوجه شوید با به چالش کشیدن آنها، هیچ عواقب منفی حاصل نمی‌شود. از این ارزیابی چه چیزی را یاد گرفتید؟این مراحل را در مورد رفتارهای مختلف‌تان مرتبا تکرار کنید.

پیشگیری و درمان کمال گرایی در کودکان

مشکلات روحی و روانی عموما ریشه در کودکی و خانواده ها دارند. کمال گرایی نیز از این قاعدی مستثنی نیست و در این مورد پیشگیری از درمان کمال گرایی مفید تر است . افرادی که دچار هر یک از انواع کمال گرایی میشوند عموما در کودکی مورد توجه درست قرار نگرفته اند و همین امر سبب شده ارزش خو را ندانند و آن را در جایی بیرون از خد طلب کنند . بهترین راهکار برای جلو گیری از ابطلا به کمال گرایی در کودکان خود این است که به آن ها بینهایت عشق بورزید و آن ها را همان طور که هستند دوست داشته باشید همینطور باید مواضب باشید تا جتمعه و دوستام و آشنایان با آن ها به همین شکل برخورد کند و به اعتماد به نفس آن ها آسیب نزند