استارتاپ ها و شرکت های نوپا، با توجه به شرایط و ویژگی های خاصی که دارند، تا حدی متفاوت از دیگر شرکت ها هستند. اغلب آن ها، مبتنی بر یک ایده ای نو و ابتکار، با هدف توسعه یک فناوری نوآورانه ایجاد شده‌اند. در ابتدای دوره عمر خود، از منابع مالی ناچیزی برخوردارند و بیشتر بر تخصص بنیان گذاران خود و انگیزه و اشتیاق آن ها تکیه دارند. با تمام این تفاصیل، بحث منابع انسانی برای شرکت های استارتاپی بسیار کلیدی است. چرا که از یک سو با کارکنان دانشی و دارای مهارت های نوآورانه سروکار دارند که طبیعتاً نیازها، سلایق و انتظارات متفاوتی در مقایسه با کارکنان معمول داشته و تعامل با آن ها تا حدی پیچیده تر خواهد بود. از سوی دیگر، تیم سازی و مهارت کار گروهی در موفقیت یک استارتاپ نقش مهمی دارد. بنابراین، انتخاب نیروی انسانی متناسب با نیازهای شغلی و در ادامه، ارزیابی و مدیریت عملکرد مناسب آن ها با هدف بهبود عملکرد و هماهنگی فعالیت ها با اهداف سازمانی، بسیار ضروریست. در ادامه، با 10 روش ارزیابی عملکرد که با ویژگی های استارتاپ ها همخوانی بیشتری دارد، آشنا خواهیم شد:
1 . روش ارزیابی مرکزی Assessment Centre Method
هدف از این روش، ارزیابی افراد و کارکنان، بنا بر موقعیت های اجتماعی و ظرفیت و توانایی های فرد است. خروجی ارزیابی، شفافیت در برخی ویژگی های شخصیتی کارکنان، همچون تحمل، درون‌گرایی، پذیرش و … است.
2 . ارزیابی رفتاری Behaviorally Anchored Rating Scale
این روش، یکی از آخرین متدهای توسعه یافته برای ارزیابی عملکرد کارکنان است که به ارزیابی و رتبه بندی کارکنان با تمرکز بر ویژگی های رفتاری آن ها می پردازد. به اعتقاد صاحب نظران، این روش از دقت و کارایی بالایی برخوردار است.
3 . ارزیابی تألیفی Essay Evaluation
این روش، شامل نوشتن یک مقاله توصیفی مفصل از عملکرد فرد، توسط سرپرست یا مدیر مستقیم وی است. این روش کمتر ساختار یافته بوده و ارزیاب، به فرصتی برای کشف و توصیف دقیق ویژگی ها، نقاط قوت و نقص های کاری کارمند نیاز دارد. به کارگیری این روش، در شرکت های استارتاپی بسیار مقرون به صرفه و مؤثر است.
4 . تکنیک حادثه بحرانی Critical Incident Technique
این روش، مشابه با روش قبلی بوده و شامل بیان واکنش های مثبت و منفی کارمند به یک محرک خاص است. بر این اساس، مهارت های فرد در مقابله با فعالیت های روزمره مشخص می‌شود.
5 . روش حسابرسی دارایی‌های انسانی Human Asset Accounting Method
این روش، به عنوان یک تکنیک کارا، عملی و تجاری برای شرکت ها به شمار می رود و مبتنی بر این نکته کلیدی است که سرمایه انسانی با میزان ارزش افزوده ی ایجاد شده در سازمان، ارتباط نزدیکی دارد. بر این اساس، میزان ارزش افزوده کسب و کار که ناشی از فعالیت کارمند است، تعیین می کند که آیا وی سزاوار ادامه و یا ارتقا بوده است و یا این که همکاری با وی می بایست خاتمه یابد. با توجه به اجرا و پیگیری به نسبت ساده، بسیاری از استارتاپ ها از این روش برای ارزیابی عملکرد کارکنان استفاده می نمایند.
6 . مدیریت با اهداف Management By Objective
این روش، تا حدی تعاملی بوده و با توجه به زمان کوتاه مورد نیاز برای اجرا، به نسبت نیز مقرون به صرفه هست. اهداف، توسط کارمند، مدیر و یا مشارکت هر دو طرف تعیین شده و سپس بر مبنای کیفیت و کمیت دستیابی به آن ها، فرد مورد ارزیابی قرار می گیرد. با توجه به عدم نیاز به بازخوردهای مستمر، صرفه‌جویی در زمان و انرژی صرف شده از سوی ارزیابی کنندگان، از ویژگی های اصلی این روش محسوب می شود.
7 . روش مقایسات زوجی Paired Comparison Method
این روش، کاملاً سیستماتیک بوده و ارزیابی از طریق مقایسه هر فرد با دیگر کارمندان به صورت دو به دو انجام می شود. با توجه به میزان ارزیابی های مورد نیاز، استفاده از این روش در استارتاپ ها و شرکت های نوپا که از تیم های کوچکی بهره می برند، منطقی تر خواهد بود.
8 . مقیاس رتبه بندی Rating Scale
ارزیابی عملکرد در این روش، از طریق یک سیستم درجه بندی مهارت های فردی انجام می گیرد و در صورتی که نمرات کارمند از حد مشخصی پایین‌تر باشد، برای آموزش و بهبود عملکرد وی برنامه ریزی خواهد شد.
9 . ارزیابی متمرکز بر صفات Trait Focused Appraisals
این روش، بیشتر برای تقویت اخلاق و فرهنگ کاری در سازمان مفید است و بر ویژگی هایی مانند مفید بودن، اعتمادبه نفس، دقیق بودن و … برای ارزیابی افراد تکیه دارد.
10 . بازخورد 360 درجه 360 Degree Feedback
این روش، شامل دریافت بازخورد از تمامی افرادی است که در طول ساعات کاری، با فرد در تعامل هستند که می تواند شامل زیردستان، همکاران، مدیران بالاسری و حتی خود فرد باشد. هزینه این روش ارزیابی در مقایسه با روش های دیگر، به نسبت بالا است.
به این ترتیب با انواع روش های ارزیابی عملکرد مناسب برای استارتاپ ها و کسب و کارهای کوچک آشنا شدید. برحسب نوع کاری که انجام می دهید می توانید یکی از این روش ها را انتخاب کرده و در مجموعه خود به کار بگیرید.
