تیم ورک با تاکمن
این جمله رو زیاد از اطرافیان خود شنیدیم : ایرانیا اصلا کار تیمی بلد نیستن!
با احترام به همه ایرانیانی که کار تیمی بلد هستن یا نیستن این مطلب رو می نویسم.
در دنیای امروز بسیاری از کسب و کارها و سازمان ها به گونه ای شکل گرفته اند که کار تیمی در آن ها یک امر ضروری به حساب می آید و باعث افزایش بهره وری می شود. در حالیکه کار تیمی تبدیل به یک ادبیات متداول در فرهنگ ها و جوامع مختلف شده است اما بسیاری از افراد با آن بیگانه هستند. بنابراین می توان گفت کار تیمی یک مهارت است که یادگیری آن می تواند بهره وری فردی و گروهی به همراه داشته باشد.
آقای ماتسوشیتا مدیر عامل اسبق کمپانی پاناسونیک می گوید:
" شما آمریکایی ها همیشه بدنبال رمز و راز ما ژاپنی ها در چرایی بهره ور بودن تیم هایمان هستید. اما همچنان ما پیروز هستیم. شما فکر می کنید که همه ماجرا این است که چگونه افراد را کنار یکدیگر در یک تیم قرار دهید آنگاه مابقی چیزها خودش اتفاق می افتد اما ما بر این باوریم که این تازه شروع کار است. "
البته در اینجا توضیح تفاوت بین کار گروهی و کار تیمی (تیم ورک) خالی از لطف نیست. تعبیر رابینز در این مورد جالب است: "زمانی می توانیم بگوییم کار جمعی و گروهی به سمت کار تیمی حرکت کرده است، که در اثر تعامل اعضای گروه، بدون صرف ورودی بیشتر، خروجی بیشتر ایجاد شود".
بنابراین می توان گفت سینرژی وجه تمایز اصلی بین کارگروهی و کار تیمی یا تیم ورک است.
ویژگی های تیم کوچک بودن، داشتن هدف مشترک و هم افزایی است.
آقای تاکمن سال 1965 یک مدلی را ارائه کرد در آن مراحل عمر یا مراحل رشد و توسعه یک تیم را بصورت زیبایی توصیف کرد. در آن سال ها هنوز تفاوت جدی بین کار تیمی و کار گروهی مطرح نبود.
مدل آقای تاکمن در ابتدا چهار مرحله ای بود اما حدود 10 سال بعد تاک من یک مرحله پنجم به مدلش اضافه کرد.
فهم مدل تاکمن به ما کمک میکنه که با توجه به اینکه در چه مرحله ای قرار داریم شرایط و موقعیت رو درک کنیم و استراتژی و رفتار مناسب رو در پیش بگیریم. این مراحل 5 گانه عبارتند از:
· Forming شکل گیری
· Storming طوفان زایی
· Norming انسجام
· Performing تکامل و عمل
· Adjourning فروپاشی
1. Forming
در این مرحله تیم شکل میگیره و قوانین اساسی و بنیادی تنظیم می شود افراد مانند غریبه ها با هم رفتار می کنند. اوج عدم اطمینان در این مرحله وجود دارد توافق بر روی اهداف بسیار کم است زیرا افراد در این مرحله بیشتر از آنکه بر روی اهداف تیم نمرکز کنند بر اهداف شخصی شان تمرکز دارند.
2. Storming
در این مرحله طوفان به پا میشه! اعضای تیم با هم اختلاف پیدا می کنند و تعارض و اختلاف بالا می گیرد. افراد دائما در حال جر و بحث با یکدیگر هستند. در این مرحله مهارت های مذاکره و مدیریت تعارضات می تواند بسیار کمک کننده باشد. در این مرحله از کار تیمی افراد به راحتی از هم انتقاد می کنند و حتی سطح توافقات و نقاط مشترک با پایین ترین حد خود می رسد و خود رایی و تک رایی به بالاترین حد می رسد. افراد اسیر جریانات و جناح بازی ها می شوند و تیم یه سمت انزوا حرکت می کند. عبور از این طوفان می تواند موفقیت تیم را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
3. Norming
در این مرحله افراد درک می کنند که عضوی از تیم هستند و می فهمند که با شنیدن و در نظر گرفتن نقطه نظرات دیگر اعضای گروه می توانند کارها را بهتر انجام دهند و در کارتیمی موفق تر باشند. در این مرحله تیم رسالت و هدف خود را به درستی درک می کند و بین اعضای گروه روابط مستحکمی که نشان دهنده انسجام است بوجود می آید. نقش ها و وظایف روشن و مشخص می شود افراد نقدپذیر می شوند چون مطمئن می شوند نقدها از سر خیرخواهی است نه حسادت. در این مرحله استعدادها پرورش داده می شوند پس بهتر است در این مرحله مدیر تیم بتواند به عنوان نقش یک تسهیلگر ظاهر شود.
4. Performing
در این مرحله تیم در یک اتمسفر باز و متکی بر باور به فعالیت خود ادامه می دهند. سلسله مراتب اهمیت کمی دارد و انعطاف پذیری یک نکته کلیدی به حساب می آید. در این مرحله از کار تیمی یا تیم ورک، تیم در بالاترین سطح از بهره وری قرار دارد و بارقه های موفقیت به چشم می خورد. در این مرحله بهتر است مدیر نقش مربی گری (Coaching) داشته باشد و اجازه دهد اعضای تیم بر وظایف خود تمرکز کنند و اختیار عمل داشته باشند.
5. Adjourning
به پایان سلام کن! اینجا یه جورایی دیگه ته خطه.
افراد در این مرحله خود را برای خداحافظی آماده می کنند و احساس ناراحتی، نگرانی و تعلق خاطر ناشی از قطع ارتباطات در افراد شکل می گیرد. افراد سهم خود را در موفقیت جستجو می کنند و پاداش های مناسب می تواند پاسخ مناسبی به آن ها باشد.
با تجربه کردن یک بار کار تیمی و توجه به این 5 مرحله ای که آقای تاکمن مورد بررسی قرار داده قطعا در تجربه های دیگر تیم مورک می توانیم موفق تر عمل کنیم و چالش ها و مشکلات را بهتر مدیریت کنیم.
کسب مهارت کار تیمی در دنیای امروز بسیار پر اهمیت می باشد. جدا از محیط کار همه ی ما در زندگی روزمره ی خود ممکن است با دوستان، آشنایان، همسایگان و ... در تیم های مختلفی مشغول فعالیت هایی باشیم برای حفظ روابط خوب با دیگران و انسجام با آن ها از این مهارت غافل نشویم.
Patrick Lencioni
