امروزه کمتر کسی است که نام سیاه دانه را نشنیده باشد. سیاه دانه نوعی گیاه دارویی با نام علمی nigella sativa است که ارزش تغذیهای بسیار بالا و فواید بسیاری برای سلامتی دارد. این گیاه در آفریقا و جنوب غربی آسیا رشد میکند. خب با من همراه باشید تا شما را بیشتر با این دانه شگفت انگیز و خواص آن آشنا کنم.
این گیاه حاوی ویتامین ها و مواد معدنی زیر میباشد:
سیاه دانه همانطور که مشاهده کردید حاوی مقادیر زیادی از ویتامین ها و مواد معدنی است که طبیعتا هر کدام از آنها نقش بسیار مهمی در سلامت بدن دارند.
از جمله مهم ترین خواص سیاه دانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عصاره متانولی سیاهدانه با مهار باکتری استرپتوکوک موتانس، اثر ضد پلاک داشته و بنابراین، مانع از پوسیدگی دندان میشود.
نتایج تحقیقات نشان داده است که عصاره سیاه دانه میتواند بر روی باکتریهای گرممثبت و گرممنفی (دو گروه عمده باکتریایی) اثر مهارکننده داشته باشد. اهمیت این ویژگی آنجاست که حتی بسیاری از داروها و آنتیبیوتیکها تنها بر یک گروه از این دو مؤثرند.
همچنین، محققان دریافتهاند که سیاهدانه دارای فعالیت سودمند ضد هلیکوباکتر پیلوری است. این باکتری عامل بسیاری از مشکلات معده و روده است.
عصاره سیاهدانه دارای اثر ضد قارچی قوی است. نتایج مطالعات نشان داده است که سیاه دانه میتواند منبعی از داروهای ضد قارچ پوستی باشد. خواص سیاه دانه برای درمان عفونتهای قارچی پوست در طب سنتی تأیید شده است.
سیاهدانه غنی از آنتی اکسیدان قوی تیموکینون است. این ماده خواص ضد التهابی قوی و مؤثری دارد. کارشناسان بر این باورند که بیشتر خواص سیاه دانه و فواید سلامتی این گیاه دارویی، مربوط به وجود این ترکیب است.
برخی از مطالعات نشان دادهاند که سیاهدانه میزان گلوکز خون را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. همچنین، طی آزمایشها مشخص شده است که سیاه دانه در ترکیب با سایر مواد شیمیایی به طور چشمگیری در بهبود متابولیسم کربوهیدرات در موشهای صحرایی مبتلا به دیابت مؤثر است.
محققان دریافتهاند که تیموکینون موجود در عصاره سیاه دانه میتواند رشد سلولی و مرگ برنامهریزی شده سلول (آپوپتوز) را در سلولهای استئوسارکوم (نوعی سرطان استخوان) انسان مهار کند. همچنین، مشخص شده است که تیموکینون موجود در سیاه دانه دارای اثر ضد تکثیر سلولهای سرطان سینه است.
محققان دریافتهاند که عصاره سیاهدانه دارای اثرات ضد التهاب و ضد درد است.
براساس برخی نظریات، ترکیبات موجود در سیاهدانه را میتوان به عنوان عوامل درمانی مؤثری برای تنظیم واکنشهای ایمنی مختلفی که در برخی بیماریها مانند سرطان نقش دارند، به کار برد. در یکی از مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، با استفاده از 5 دوز عصاره متانولی سیاه دانه، تعداد گلبولهای سفید خون افزایش یافته است.
عصاره سیاه دانه و تیموکینون موجود در آن میتواند از کاهش فشار سیستولی خون (بالاترین میزان فشار خون که در هنگام پمپاژ خون به خارج از قلب ایجاد میشود) و افزایش بیش از حد گلبولهای سفید در خون (لوکوسیتوز) جلوگیری کرده و به انعقاد خون کمک کند.
در برخی مطالعات نشان داده شده است که سوسپانسیون آبی سیاهدانه به طور قابل توجهای از بروز زخم معده ناشی از عوامل ایجاد نکروز (سیاه شدن و مرگ بافتها) جلوگیری میکند. علاوه بر این، سیاه دانه شدت زخم و ترشح پایهای اسید معده را تا حد زیادی بهبود میدهد.
نتایج تحقیقات نشان داده است که تزریق درون صفاقی سیاهدانه میتواند اثرات منفی آسیب ناشی از خونرسانی مجدد به کبد پس از ایسکمی بهبود ببخشد. علاوه بر این تجویز سیاه دانه، در برابر اثرات مضر فلزات سمی مانند سرب، از بافت کبد محافظت کرده و پراکسیداسیون لیپیدی به دنبال قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی را کاهش میدهد.
مطالعات نشان دادهاند که سیاهدانه اثر ضد آسم نسبتاً قوی بر مجاری تنفسی افراد مبتلا به آسم دارد.
محققان در آزمایشهای مختلف تأثیر محافظت عصبی عصاره سیاه دانه بر ایسکمی مغزی (نرسیدن خون کافی به مغز) را مشاهده کردهاند. این اثرات محافظت عصبی ممکن است به دلیل خواص آنتی اکسیدانی، مهار رادیکالهای آزاد و خواص ضد التهابی سیاهدانه باشد.
آیا شما هم تا به حال از سیاه دانه استفاده کرده اید؟ اگر جواب شما بله است، لطفا از تجربیات خود درباره مصرف این گیاه و تاثیراتی که روی شما داشته برای ما بنویسید.
منبع: https://lafarrerr.com/blog/nigella-sativa-benefits