یادتونه درباره اثر موجی صحبت کردیم؟
الان میخام درباره یه مفهوم مرتبط با اثر موجی حرف بزنم. اثر پروانه ای. اما اول ببینیم ویکی جان دربارش چی گفتن:
اثر پروانهای نام پدیدهای است که به دلیل حساسیت سیستمهای آشوبناک به شرایط اولیه ایجاد میشود. این پدیده به این اشاره میکند که تغییری کوچک در یک سیستم آشوبناک مثل جو سیارهٔ زمین (مثلاً بالزدن پروانه) میتواند باعث تغییرات شدید (وقوع طوفان در کشوری دیگر) در آینده شود.
اثر پروانهای به این معناست که تغییر جزئی در شرایط اولیه میتواند به نتایج وسیع و پیشبینی نشده در ستادههای سیستم منجر گردد و این سنگ بنای تئوری آشوب است.
در نظریه آشوب یا بینظمی اعتقاد بر آن است که در تمامی پدیدهها، نقاطی وجود دارند که تغییری اندک در آنها باعث تغییرات عظیم خواهد شد.
بر اساس برداشتی که از اثر پروانه ای داشتم، به این نتیجه می رسیم که یک تغییر خیلی جزئی و حتی در حد همون ذره در دنیا باعث ایجاد اثرات بسیاری بزرگی خواهد شد. اثر این مساله در سفر زمان بیشتر مشخص میشه. براساس این مفهوم فیلمی به نام اثر پروانه ای به کارگردانی نیولاین ساخته شد. حتی در فیلم فرکانس در سال 2000 با تغییر گذشته سعی در تغییر اینده دارند. یه تغییر کوچک در امروز منتهی به یا اثر بزرگ در اینده میشه. یه مثال دیگه هم اپیزود سریالی 13.
این انیمیشن هم به طرز جالبی این اثر پروانه ای رو نشون داده
از نظر من اثر پروانه ای اثر موجی رو تکمیل می کنه. وقتی ما پدیده پروانه ای و اثر اون رو در زندگی ایندمون درک کنیم متوجه میشیم که هر کوتاهی در امروز ما میتونه منجر به یه فاجعه در اینده ما باشه.
اینجا دقیقا به اهمیت اینکه در جوانی باید پایه ها ساخته بشه پی می بریم. ما یه اتفاقی رو در جوانی شکل میدیم اثرات اون رو در پیری و کهنسالی هنوز دریافت می کنیم. من فکر میکنم حتی اینکه اثرات رفتاری بچه ها روی والدینشون موثر از این اثر پروانه ای ناشی میشه. ارزش و اهمیت روزهای جوانی و روزهایی که ما میتونیم به بهترین شکل از زندگیمون استفاده ببریم، عادت های خوب بسازیم و روزهای پیری و زندگیمون رو شکل بدین همه وهمه با اثر پروانه ای هست.
یه مساله و نکته مهم اینه که این اثر پروانه ای توی سیستم و مسایلی کاربرد داره که وضعیت هر لحظه از سیستم، تابعی از وضعیت لحظهی قبل آن باشد.
من عاشق قوانینی هستم که بتونم در قالب اون ها رفتارهای انسانی رو تعریف و تفسیر کنم. نمیدونم چقدر بکار شما بیاد ولی نوشتن این مطالب لذتی باور نکردنی به من میده.
این قضیه حتی در مورد رفتار والدین بر رشد کودکان، اثر کودکی فرد بر بزرگسالی و اثر جوانی بر کهنسالی. این چرخه ایه که هر روز در طبیعت هم رخ میده و به طرز شگفت انگیزی خبر از نظم موجود در جهان و حاکم بر پدیده ها داره.
نکته ای که هست اینه:
" اثر پروانهای، به تغییر رویدادهای بزرگ بر اثر تغییرات کوچک تاکید ندارد، بلکه به احتمال بروز سرنوشتهای متفاوت برای یک سیستم بر اثر تغییر جزئی شرایط اولیه اشاره داره."
این انتخاب ها مثل بال زدن یک پروانه در لحظه حال برای ما هستند و در اینده مثل یک طوفان موثر.
مثلا توی روابط ما، درک ما نسبت به رابطه براساس احساسی که تا ثانیه یا تا لحظات قبل داشتیم یا درک و برداشت و خاطرهی ما از لحظات قبل شکل می گیره.پس اثر پروانه ای وجود داره. یه حرفی یا رفتاری میتونه توی کیفیت اون رابطه اثر بزاره.
یا یه مثال یگه توی روابط، شما هر کدوم از خاستگارانتون رو انتخاب کنید توی اینده شما تغییر بزرگی به جا میذاره شاید در این لحظه فقط یه انتخاب باشه. یا مثل انتخاب رشته، انتخاب شهر برای تحصیل، انتخاب دوست، انتخاب های هر لحظه زندگی ما. اما در اینده اثری فوق العاده خواهد داشت.
مثلا روزی یه چیز جدید یاد گرفتن یا مطالعه درباره یه مساله جدید باعث شده با اینکه من کوچکترین و کم سابقه ترین استاد توی حوزه خودم در دانشگاه هستم پر درخواست ترین و پر طرفدارترین باشم .جوری که دانشجو درخواست میده با من پروژه یا پایان نامه برداره.
یا
یه مثال تاریخی
در سال ۱۹۱۸ میلادی، سربازی به نام هِنری تَندی که در جنگ جهانی اول در فرانسه برای ارتش بریتانیا می جنگید از کشتن یک سرباز آلمانی صرف نظر کرد. این تصمیم ساده چنان هزینه هایی را برای جهان در بر داشت که هیچ کس تصورش را هم نمی کرد.
تَندی در حال جنگ برای تحت کنترل در آوردن مارکوینگ بود که چشمش به یک سرباز زخمی افتاد که می خواست فرار کند. از آنجایی که سرباز مورد نظر مجروح بود، تندی نتوانست دلش را برای کشتن او راضی کند، لذا به او اجازه داد که برود.
آن سرباز کسی نبود به جز آدولف هیتلِر.
این مساله فقط در مورد انتخاب های مهم ما نیست انتخاب های کوچیک هم میتونه موثر باشه:
روزی 15 دقیقه ها بسیارند از شما میخام به این لیست هرچیزی به ذهنتون میرسه اضافه کنید
به نظرم این پدیده رو در زندگیتون جدی بگیرید.
و خبر خوب اینه که این ثانیه ها در هر لحظه این خاصیت رو دارند. و شما اگر در همین ثانیه دست به کار بشین روی ثانیه های بعدی زندگی تون، رابطتون و کسب وکارتون اثر بگذارین.
ما توی کل روز با یه عالمه انتخاب رو به رو هستیم. انتخاب اینکه وقتم رو پای تلویزیون و موبایل هدر بدم یا نه اون رو صرف یادگیری کنم. این وقت رو صرف خوندن کتاب کنم یا بخوابم. با مشتریم چطور برخورد کنم. این قابلیت رو به کارم یا خدماتم اضافه کنم و هزاران انتخاب دیگه
بهتره قبل از هر چیز از عادت هاتون اگاه بشین و سعی کنید با اثر پروانه ای یک اینده طلایی برای خودتون بسازین
تو در برابر الان خودت مسئولی. پس درست انتخاب کن