شیر دیافراگمی یک نوع شیر کنترلی است که برای کنترل جریان مایعات یا گازها استفاده می‌شود. نام این شیر از ویژگی دیافراگم (یک ممبران انعطاف‌پذیر) در میان دو نیمه‌ی شیر به دست می‌آید. این دیافراگم به عنوان یک برگ جداکننده عمل می‌کند که با تغییر فشار یا جریان مایع، باز و بسته می‌شود و از این طریق کنترل جریان میان دو طرف شیر را انجام می‌دهد.
دیافراگم در این نوع شیرها معمولاً از جنس انعطاف‌پذیری مانند پلیمرها، نئوپرن، پی‌وی‌سی (PVC) یا فلوئوروپلیمرها ساخته می‌شود. وقتی که فشار مایع یا گاز به دیافراگم اعمال می‌شود، آن به طور انعطاف‌پذیر باز می‌شود و جریان میان دو طرف شیر را اجازه می‌دهد. در برخورد با فشار معکوس یا تغییر جریان، دیافراگم به سرعت می‌بندد و مسیر جریان را مسدود می‌کند.
مزیت‌های شیرهای دیافراگمی عبارتند از:
۱. عملکرد دقیق: دیافراگم‌ها به دلیل ویژگی انعطاف‌پذیری و دقت در باز و بسته شدن، عملکرد دقیقی در کنترل جریان دارند.
۲. مقاومت شیمیایی: دیافراگم‌ها می‌توانند به خوبی در محیط‌های شیمیایی و مایعات خورنده عمل کنند.
۳. مهار کننده جریان: با توجه به طراحی دیافراگم ، این نوع شیرها می‌توانند جریان را به طور کامل متوقف کنند.
۴. عملکرد بی‌صدا: به دلیل عدم وجود مکانیسم‌های پیچیده برای باز و بسته شدن، شیرهای دیافراگمی به طور کلی بسیار کم‌صدا هستند.
۵. مصرف انرژی پایین: به علت عدم نیاز به قدرت برق برای کنترل، مصرف انرژی در شیر دیافراگمی استیل کم است.
شیرهای دیافراگمی در صنایع مختلفی از جمله صنایع شیمیایی، فرآیندهای صنعتی، مواد غذایی، داروسازی و زیست‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد شیر دیافراگمی
شیرهای دیافراگمی به عنوان یک نوع شیر کنترلی، در محیط‌ها و صنایع مختلف برای کنترل جریان مایعات یا گازها به کار می‌روند. این نوع شیرها به دلیل ویژگی‌های خاص خود، برای کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق جریان، اطمینان از عدم نشت و مقاومت در برابر محیط‌های شیمیایی و صنعتی دارند، مناسب هستند. برخی از کاربردهای شیرهای دیافراگمی عبارتند از:
1. صنایع شیمیایی: در فرآیندهای تولید شیمیایی که نیاز به کنترل دقیق جریان مواد شیمیایی دارند، شیرهای دیافراگمی به خوبی عمل می‌کنند.
2. صنایع غذایی و داروسازی: در تولید محصولات غذایی و دارویی که نیاز به کنترل دقیق در مقادیر جریان و مواد استفاده شده دارند، این شیرها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. صنایع فرآوری مواد معدنی: در صنایعی مانند استخراج مواد معدنی، تصفیه و فرآوری مواد، کنترل دقیق جریان مواد مایع یا گاز از اهمیت بالایی برخوردار است.
4. صنایع آب و فاضلاب: در سیستم‌های تصفیه آب و فاضلاب، کنترل جریان و تنظیم فشار مایعات از طریق شیرهای دیافراگمی انجام می‌شود.
5. صنعت خودروسازی: در مواردی که نیاز به کنترل جریان مایعات یا گازها در قطعات خودروها داریم، شیرهای دیافراگمی استفاده می‌شوند.
6. صنایع نفت و گاز: در تاسیسات نفت و گاز، کنترل جریان مایعات و گازها به منظور بهبود ایمنی و کارایی از شیرهای دیافراگمی انجام می‌شود.
7. تجهیزات پزشکی: در تجهیزات پزشکی نیز از شیرهای دیافراگمی برای کنترل جریان مایعات در دستگاه‌ها و تجهیزات مختلف استفاده می‌شود.
از مزایای اصلی شیر دیافراگمی در این کاربردها می‌توان به دقت بالا در کنترل جریان، مقاومت در برابر شرایط مختلف محیطی، عملکرد بدون نشت و قابلیت استفاده در محیط‌های شیمیایی و صنعتی اشاره کرد.
