هر شهر ایران رقصی مخصوص دارد و هر کدام دارای تمایز و نام منطقه ای خاص خود است .
یکی از انواع رقص در ایران رقص کردی است که صدها فرم مستند دارد که هر کدام قوانین و حرکات منحصر به فرد خود را دارند.
با این وجود هنوز بسیاری از رقص ها در جنوب کردستان، شمال کردستان، شرق کردستان و غرب کردستان، مناطق کردنشین عراق، ترکیه، ایران و سوریه نامگذاری یا حتی دسته بندی نشده اند.
چندین کردستان; اینقدر رقص!
شاعی، گووند، هلپرکه و دیلان چهار اصطلاح برای رقص در زبان کردی هستند که از آنها می توان نگاهی اجمالی به فرهنگ غنی و تاریخ طولانی این سرزمین و مردم داشت.
کیفی کریم، زبان شناس متخصص در لهجه های مختلف زبان کردی، می گوید: «این واژه ها معروف هستند، اما بسیاری از واژه های منطقه ای دیگر مانند چوپی، گوپند، زماوند و لوهان برای رقصیدن وجود دارد.
در رقص کردی دایره، نیم دایره و خط مستقیم سه نوع اصلی از سبک های حرکتی پایه هستند که کسانی که شرکت می کنند باید به خوبی بدانند.
انواع رقص کردی به صورت گروهی انجام می شود که معمولاً زن و مرد با هم می رقصند. اجراکنندگان شانه به شانه در کنار یکدیگر می ایستند و با انگشتان در هم به هم وصل می شوند یا با قرار دادن دستان خود بر روی کمر هر یک از همسایه های رقصنده خود به هم متصل می شوند.
حرکات و تعاملات بین رقصندگان با جنبه هایی از شخصیت و ماهیت جامعه بزرگ کردی همسو است.
سربست کاروان، متخصص در این زمینه گفت: «رقص کردی فردی نیست. یک رقص اجتماعی یا جمعی است و جامعه کردی را منعکس می کند. یک جامعه جمعی.»
کورمانجی و سورانی، دو نوع فراگیر رقص کردی، از هر دو گویش کورمانجی و سورانی زبان کردی آمدهاند زیرا هر گویش موسیقی خاص خود را برای رقص خاص خود دارد.
حرکات رقص کرمانجی تیز، پرانرژی و پیچیده است و بدن را صاف نگه میدارد و شرکتکنندگان محکم و زنجیره وار به هم وصلند.
رقص سورانی معمولاً ویژگیها و مراحل سادهتری دارد، بهطوریکه شانههای فرد بهطور مداوم بالا و پایین میرود و بدن به شکلی خمیده و روان تکان میخورد.
کاروان توضیح می دهد: «رقص کورمانجی شامل Keciko، Cepikli، Garzane، Papuri، Meyroke، Temilav و Ceceno است. رقص سورانی شامل گردون، چپی، خانیم، دوپا و سپه ای است.
به گفته وی، رقص شیخانی در مناطق بادینان مانند دهوک و زاخو رایج است.
رقصندگان کرد میراث فرهنگی سنتی خود را به نمایش می گذارند.رقصندگان کرد میراث فرهنگی سنتی خود را به نمایش می گذارند.کسی که رقص کردی را رهبری می کند، نحوه استفاده از فضا و مراحل را سازماندهی می کند.
اصطلاحات مختلفی برای رهبران رقص وجود دارد، مانند سرگووند، سرسم و سرچوپی. گاوانی، برعکس، رقصنده دیگری است که در پشت یا انتهای زنجیره افراد مسئولیت دارد و مسئول بستن خط یا دایره و تمیز نگه داشتن حرکت و به روش سنتی است.
مردم کرد از چندین ملت معمولاً در طول جشن هایی مانند سال نو کردی نوروز، در عروسی ها، تولدها، پیک نیک ها و هر اجتماع اجتماعی دیگری می رقصند.هر روستا، هر شهر و هر منطقه رقص های متفاوتی برای بیان احساسات، عقاید یا سنت های متفاوت دارد.
کاروان خاطرنشان می کند: «در منطقه هاورامان، رقصندگان برای یک رقص سخت در زمستان برفی گرد هم می آیند تا گرم شوند. آنها لباس های کردی خاص مانند بلک، کلاش، پاسک، کلاو و جامانا می پوشند.
رقصندگان کرد میراث فرهنگی سنتی خود را به نمایش می گذارند. به گزارش کاروان، با گسترش مردمی فرهنگ های مختلف غربی در سراسر جهان، جوانان کردستان از رقص های سبک غربی استقبال کرده و گروه های کوچک متعددی را برای اجرای آنها و جشن گرفتن ترکیبی جالب از روش ها ایجاد کرده اند.
وی خاطرنشان کرد: «نسل جدید بیشتر به رقص غربی پاسخ می دهد تا رقص محلی. و این زنگی است که به ما هشدار می دهد برای حفظ فرهنگ و هویت خود بهتر عمل کنیم.
به عنوان یک واکنش متقابل به بسیاری از گروههای رقص به سبک غربی، برخی از جوانان کلوپهای رقص کردی محلی تأسیس کردهاند که به شیوهای حرفهای در مراسم عروسی، مراسم و اغلب در کلیپهای ویدیویی منتشر شده در شبکههای اجتماعی دیده میشوند.
سوران صفین، مالک کلوپ رقص هلپرکی کردی، گفت: "کلوپ های رقص کردی حرفه ای فرهنگ را احیا کرده اند و در سطح متفاوتی اجرا می کنند."
صفین همچنین افزود که اگرچه این گروههای رقص حرفهای اغلب برای هنرشان پول میگیرند، اما هدف اساسی حفاظت از بخشی غیرقابل جایگزین از هویت کردی است.
او خاطرنشان کرد: مردم ما بدون رقص نمی توانند زندگی کنند و این روحیه ما را برای قرن ها زنده نگه داشته است. رقص کردی یکی از رقص های سنتی ایران و از شگفت انگیزترین آنها نیز با قوت و پر اقتدارتر از پیش احیا و اجرا می شود.