تصمیم گیری یعنی ما چند انتخاب داشته باشیم و بخواهیم بین آن انتخاب ها، یکی را برگزینیم. ما در طول روز مدام در حال تصمیم گیری هستیم. مثلاً تصمیم می‌گیریم الآن بخوابیم یا بیدار بمانیم؟ غذا بخوریم یا نخوریم؟ به کسی تلفن بزنیم یا نزنیم؟ چه کاری انجام دهیم؟ و…
پس باید مهارت تصمیم گیری را به خوبی بلد باشیم تا بتوانیم با تصمیم هایی که می‌گیریم، بهترین ها را برای خودمان و البته اطرافیانمان رقم بزنیم. بگذارید تفاوت یک تصمیم خوب و بد را با یکدیگر بررسی کنیم تا بهتر متوجه این موضوع شوید.
دیدید افرادی را که همه فکر می‌کنند فوق العاده با استعداد هستند و می‌توانند در آینده به یکی از موفق ترین افراد کشور و حتی دنیا تبدیل شوند؟ خود این افراد دو دسته هستند. دسته اول که با تصمیم گیری راهبردی از استعداد خود بهترین استفاده ممکن را می‌برند. و دسته دوم که معمولاً هم بیشتر هستند، همان هایی هستند که با تصمیم های اشتباه، زندگی و استعداد خود را به نابودی می‌کشانند.
این است تفاوت تصمیم گیری خوب و بد. تصمیم خوب شما را به موفقیت می‌رساند و تصمیم بد به آینده ای نامعلوم!
وقتی شما نتوانید تصمیم های خوبی برای زندگی و انتخاب های خود بگیرید، مسلماً اتفاق های خوبی هم برایتان نخواهد افتاد. فوتبالیستی که جوان است و پر از استعداد، می‌تواند با یک تصمیم نادرست، کل استعداد و آینده خود را به نابودی بکشاند. یا یک محصل فوق العاده درس خوان و خوب، با انتخاب رفقای ناباب، می‌تواند به راه های خلاف و بد کشیده شود. یا کلی از این مثال های دیگر که میشود کلی درباره‌شان صحبت کرد.
البته قرار نیست همیشه اتفاقات تا این حد بد برای ما بیفتد. ممکن است گاهی اتفاقات کوچکی در حد دیر رسیدن به جایی، عدم موفقیت در کار کوچکی یا مثال هایی شبیه این بیفتد. اما بازهم با تصمیم گیری اشتباه، آن اتفاقات خوبی که می‌توانست برایمان بیفتد، رقم نمی‌خورد.
پیش از اینکه بدانید چگونه تصمیم درستی بگیرید، باید عناصری را که می‌توانند تصمیم شما را در هر زمینه از زندگی، به‌ویژه شغلتان، بهبود بخشند، بشناسید. موارد خاصی وجود دارند. اگر این کارها را درست انجام دهید، به احتمال زیاد برای نخستین بار، درست تصمیم‌گرفتن بسیار راحت‌تر خواهد بود.
شما قادر نخواهید بود که همه‌چیز را درمورد همه‌چیز بدانید. هنگامی که باید تصمیم شغلی گرفته شود، زمان شما محدود میشود و فقط چند روز یا چند هفته فرصت دارید که تصمیم درستی در حرفه خود بگیرید؛ بنابراین، آن وقت باید چه کار کنید؟ باید محدودیت‌های خود را بدانید. اگر بتوانید یک سری محدودیت‌ها را تعیین کنید و بر اساس آنها تصمیم بگیرید، بهتر عمل خواهید کرد؛ به عنوان مثال، اگر میخواهید بین گرایش‌های مختلف رشته MBA انتخاب کنید، محدودیت‌های زمانی، دانشگاه، پول و محل کار خود را مشخص کنید.
فرض کنید که ۱۵ روز زمان تعیین کرده‌اید تا تصمیم بگیرید که چه تخصصی را انتخاب کنید. دانشگاه ایده آل خود را انتخاب می‌کنید و تعیین می‌کنید که چه مبلغی را باید برای استخدام مشاور شغلی بپردازید تا در تصمیم‌گیری درست به شما کمک کند. در آخر، دانشگاه‌های هند را بررسی خواهید کرد. اکنون می‌بینید که در محدوده‌ی این شرایط، باید درست تصمیم بگیرید. هنگامی که حوزه‌ی تفکرتان را محدود کنید، میتوانید قدرت تصمیم‌گیری خود را بهبود بخشید.
این موردی مهم و اساسی است که بیشتر مردم درباره‌ی آن فکر نمی‌کنند. فرض کنید که شما مدیر یک شرکت تولیدی و در شُرُف تولید یک محصول هستید. چگونه تصمیم می‌گیرید که پیش از عرضه یک محصول، باید «آزمایش بازار» را انجام دهید یا خیر؟ از کجا می‌دانید که باید آن محصول را تولید کنید یا خیر؟ در این‌جا نکته ساده‌ای وجود دارد که باید آن را درک کنید و آن مفهوم «هزینه‌ی فرصت» است. اگر مبلغی را یکجا پرداخت کنید، چه اتفاقی خواهد افتاد و چه اتفاقی نخواهد افتاد؟ فرض کنید که با توجه به تحقیقات بازار، عرضه‌ی محصول شما موفقیت‌آمیز خواهد بود یا شاید تحقیقات بازار نشان دهند که عرضه این محصول موفقیت‌آمیز نخواهد بود و شما موفق نخواهید شد.
بیایید ببینیم که وقتی بدترین سناریو را انتخاب می‌کنیم، چه اتفاقی می‌افتد. اگر تصور کنید که تحقیقات بازار نتایج ناموفقی را پیش‌بینی می‌کند، اگر سرمایه‌گذاری نکنید، با این پول چه کار دیگری میتوانید انجام دهید؟ میتوانید از آن برای بهبود ویژگی‌های محصول استفاده کنید؛ میتوانید برای بهبود زنجیره‌ی ارزش خود سرمایه‌گذاری کنید یا فروشنده‌ای را استخدام کنید که سود فراوانی را برای شما به ارمغان آورد؛ بنابراین، اگر تصمیم می‌گیرید که «آزمایش بازار» را انجام دهید، هزینه‌ی فرصت شما برابر است با هزینه‌ی شکست به‌علاوه آنچه می‌توانستید انجام دهید، در صورتی که پول را برای آزمایش بازار سرمایه‌گذاری نکرده بودید؛ درمورد آن فکر کنید؛ اگر بتوانید درست تصمیم بگیرید، همیشه تصمیم درستی خواهید گرفت.
همه‌ی تصمیمات درست تأثیرگذاری یکسانی ندارند؛ برای مثال، اگر شخصی را استخدام کنید و او پس ۱۰ روز شرکت شما را ترک کند، این به ضرر شرکت شما خواهد بود؛ اما اگر آن را با شکست استراتژیک شرکت مقایسه کنید، تأثیر آن بر شرکت بسیار کم‌تر است؛ بنابراین، در ابتدای تصمیم‌گیری درست، همیشه مطمئن شوید که یک تصمیم اشتباه تا چه اندازه می‌تواند تأثیرگذار باشد؟ هیچ دلیلی برای ریسک‌پذیری وجود ندارد؛ شما باید تأثیر آن را از قبل درک کنید. اگر لازم است، از یک متخصص باتجربه کمک بگیرید. شما باید تصمیم نهایی و درست را بگیرید.
این ۳ مواردی هستند که باید قبل از تصمیم‌گیری به آنها فکر کنید و نباید از آنها غافل شوید. مهم نیست که برای کدام مورد تصمیم می‌گیرید؛ اگر پیش از اینکه تصمیم بگیرید، این ۳ کار را انجام دهید، مطمئن باشید که در همان نخستین بار تصمیم درستی گرفته‌اید. نه، هیچ تضمینی وجود ندارد که تصمیم شما بهترین و صحیح‌ترین تصمیم باشد، اما شما را به کمال می‌رساند.
1. اگر تصمیم اشتباهی گرفتید، مشکلی ندارد
بسیاری از افراد مبتلا به ADHD (اختلال کم توجهی/بیش فعالی) نگران تصمیمات "غلط" هستند. تبدیل شدن به یک تصمیم گیرنده با اعتماد به نفس نیاز به تغییر روانی دارد. به عقب و به تصمیمات اشتباه خود نگاه نکنید در عوض، همانند خلبان هواپیما نگاهی به جلو و "البته صحیح" داشته باشید.
2. تصمیمات خود را ثبت کنید
برای ایجاد اعتماد به نفس در تصمیم گیری خود، تمام تصمیماتی که اتخاذ کردید را بنویسید. با گذشت زمان، متوجه خواهید شد که تصمیمات عالی بسیاری گرفته اید با این وجود، شما فقط تصمیماتی را که می گیرید، به یاد می آورید و بعد از آن پشیمان خواهید شد. این «تصمیم گیری ها» به شما کمک خواهد کرد که دیدگاه متعادل داشته باشید و به نوبه خود به شما اطمینان لازم را برای تصمیم گیری های بیشتر می دهد.
3. ایجاد زمان برای تصمیم گیری
تصمیم گیری نیاز به کمی زمان و انرژی ذهنی دارد بسیاری از افراد مبتلا به ADHD، از دم صبح که ساعت به صدا در می آید تا موقع خواب درگیر هستند. تصمیم گیری های بزرگ را نمی توان زمانی که مشغول هستید انجام داد اگر میخواهید تصمیم بزرگی بگیرید، برای خود وقت بگذارید و تصمیم خودتان را ثبت کنید سپس، در زمان اختصاص داده شده، تلفن خود را خاموش و کامپیوتر خود را ببندید و روی تصمیم گیری تمرکز کنید.
4. تصمیم خود را بنویسید
یک تکه کاغذ بزرگ بردارید و در بالای صفحه تصمیم خود را بنویسید. عمل ساده نوشتن، به شما کمک می کند تا کاملا بر آنچه که تصمیم شما است، تسلط داشته باشید.
5. جوانب مثبت و منفی را بنویسید
جوانب مثبت و منفی تصمیم خود را، لیست کنید هر چقدر میتوانید بنویسید، حتی اگر برخی از آنها دور از ذهن به نظر برسند.
6. تحقیق کنید
اگر به نظر می رسد که تصمیم گیری کار دشواری است، ممکن است اطلاعات شما هنوز برای تصمیم گیری آگاهانه کافی نباشد در این صورت، با انجام تحقیقات آنلاین، صحبت کردن با افراد و غیره، اطلاعات را جمع آوری کنید.
7. اهداف شما
تصمیم گیری در انزوا صورت نمی گیرد آنها تحت تأثیر زندگی شما قرار دارند. اهداف خود را به یاد آورید؛ کوتاه مدت و بلند مدت. حتی اگر یک تصمیم دشوار است، آن را در رابطه با اهداف خود در نظر بگیرید.
8. تصمیم خود را بیان کنید
مزایا و معایب تصمیم خود را با یک دوست یا عضو خانواده در میان بگذارید. نه به این دلیل که شما می خواهید آنها برای شما تصمیم گیری کنند، بلکه چون وقتی گزینه های خود را به شخص دیگری بیان می کنید، به شما کمک می کند تا آنها را در ذهن خود متمرکز کنید. زمانی که، تمام نکات خود را توضیح داده اید، یعنی به نتیجه خود رسیده اید.
9. تصمیمات تکان دهنده
اگر در معرض تصمیمات تکان دهنده قرار دارید، مراحل 3 تا 8 را دنبال کنید این اقدامات شما را مجبور به کم کردن سرعت در تصمیم گیری می کند تا قبل از هر تصمیمی به آن فکر کنید.
10. تمرین
هر چه بیشتر تصمیم گیری کنید، کار برایتان راحت تر میشود، از تصمیمات ساده و راحت شروع کنید و به تدریج به سختی آن بیافزایید.
تصمیم‌گیری در شرکتهای بزرگ ۷ مرحله اساسی و مهم دارد که عبارت‌اند از:
۱. علت اصلی را شناسایی کنید
اولین قدم برای تصمیم گیری صحیح و به‌موقع، شناسایی مشکل است؛ بنابراین دلیل اصلی مشکل را برای خود مشخص کنید و فکر کنید که چه راه‌حلی می‌تواند شما را به موفقیت برساند.
۲. اطلاعات لازم را جمع‌آوری کنید
برای اینکه بتوانید به صورت منطقی و با درک درست تصمیم‌گیری کنید باید بتوانید اطلاعات مهم و ضروری را درباره مشکل جمع‌آوری کنید. برای این کار میتوانید مطالعه کنید یا از افراد با تجربه کمک بگیرید.
۳. گزینه‌های جایگزین داشته باشید
زمانی که اطلاعات لازم را جمع‌آوری کردید و توانستید درک صحیحی از شرایط موجود داشته باشید. راه‌حل‌های دیگری را که می‌توانند برای حل مسئله به شما کمک کنند بررسی کنید. این مرحله کمک می‌کند که زودتر به هدف دلخواه خود برسید.
۴. گزینه‌ها را ارزیابی کنید
انواع راه‌حل‌هایی را که برای حل مسئله به دست آورده‌اید به دقت بررسی کنید. در این مرحله سعی کنید تمام نکات مثبت و منفی راه‌حل‌ها را ارزیابی کنید تا بتوانید تصمیم‌گیری صحیحی داشته باشید.
۵. راه‌حل مناسب را انتخاب کنید
پس از بررسی راه حل‌های مختلف باید بتوانید از بین آنها بهترین، سودآورترین، کم‌هزینه‌ترین و سریع‌ترین راه‌حل را در راستای رشد و پیشرفت سازمان انتخاب کنید.
۶. اقدام کنید
پس‌از انتخاب راه حل مناسب، تصمیم‌گیری به موقع برای انجام آن داشته باشید. در این مرحله باید برنامه اجرایی مناسبی برای خود و کارمندان ایجاد کنید. تصمیم‌گیری در شرکتهای بزرگ به این صورت است که با شناسایی منابع مورد نیاز، حمایت کارکنان و همکاری ذی‌نفعان بهترین تصمیم‌گرفته میشود و همه افراد برای اجرایی شدن آن اقدام می‌کنند.
۷. تصمیم خود را بازنگری کنید
بازنگری تصمیم یکی از مراحل مهم تصمیم‌گیری است که بیشتر اوقات نادیده گرفته میشود. بازنگری تصمیم گیری به شما کمک می‌کند تا کارهایی را که در پیشرفت و موفقیت سازمان موثر هستند و تصمیمات اشتباهی را که باعث ضرر می‌شوند شناسایی کنید.
