اختلال خوردن یا پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی چیست؟
اختلال پرخوری عصبی یا "بولیمیا نروزا" (Bulimia Nervosa) نوعی اختلال خوردن است که با دوره‌های مکرر پرخوری و به دنبال آن رفتارهایی برای جبران، مانند استفراغ عمدی، استفاده از ملین‌ها، ورزش بیش از حد، یا روزه گرفتن، مشخص می‌شود. افراد مبتلا به بولیمیا معمولاً در یک دوره زمانی کوتاه مقدار زیادی غذا می‌خورند (پرخوری) و سپس سعی می‌کنند با روش‌هایی که به آنها اشاره شد، از افزایش وزن جلوگیری کنند.

این اختلال می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله فشارهای اجتماعی، اضطراب، افسردگی، یا مشکلات در کنترل وزن ایجاد شود. بولیمیا می‌تواند عوارض جدی جسمی و روانی داشته باشد، از جمله عدم تعادل الکترولیت‌ها، مشکلات قلبی، آسیب به سیستم گوارشی، و اختلالات خلقی.
در ادامه این مطلب به شناخت این اختلال و بررسی نشانه های آن و روش های درمانی پرداخته شده است.

نشانه های پرخوری عصبی چیست؟
نشانه‌های اختلال پرخوری عصبی (بولیمیا نروزا) می‌تواند جسمی و رفتاری باشد. برخی از مهم‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:

نشانه‌های رفتاری:
1. پرخوری دوره‌ای: مصرف مقدار زیادی غذا در مدت کوتاه، که معمولاً با احساس از دست دادن کنترل همراه است.
2. رفتارهای جبرانی نامناسب: مانند استفراغ عمدی، استفاده از ملین‌ها، روزه‌داری، یا ورزش بیش از حد برای جلوگیری از افزایش وزن.
3. پنهان‌کاری: افراد مبتلا به بولیمیا ممکن است رفتارهای خود را مخفی کنند و به صورت پنهانی پرخوری و استفراغ کنند.
4. نگرانی بیش از حد در مورد وزن و ظاهر: این افراد معمولاً بسیار نگران وزن و شکل بدن خود هستند.

نشانه‌های جسمی:
1. آسیب به دندان‌ها: استفراغ مکرر می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها و تحلیل مینای دندان شود.
2. التهاب گلو و غدد بزاقی: به دلیل استفراغ مکرر، گلو و غدد بزاقی ممکن است متورم و دردناک شوند.
3. عدم تعادل الکترولیت‌ها: که می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند نامنظمی ضربان قلب، مشکلات کلیوی، و حتی ایست قلبی شود.
4. زخم‌ها یا خراش‌های روی دست‌ها: که ممکن است ناشی از استفراغ عمدی باشد (معمولاً به عنوان "علامت راسل" شناخته می‌شود).
5. نوسانات وزن: وزن این افراد ممکن است به طور مکرر تغییر کند و به سادگی قابل پیش‌بینی نباشد.

نشانه‌های روانی:
1. احساس گناه یا شرم: پس از دوره‌های پرخوری، افراد ممکن است احساس گناه یا شرم شدید کنند.
2. اختلالات خلقی: از جمله افسردگی و اضطراب که می‌تواند با بولیمیا همراه باشد.
3. عزت نفس پایین: که معمولاً با نارضایتی از بدن و وزن خود ارتباط دارد.

شیوع این اختلال:
  این اختلال به طور قابل توجهی بیشتر در میان بانوان شایع است. به طور معمول، نسبت شیوع این اختلال در بانوان به آقایان حدود 1 به 10 است، یعنی برای هر 10 زن مبتلا به بولیمیا، تنها 1 مرد به این اختلال مبتلا می‌شود.
 هرچند بولیمیا در میان آقایان نادرتر است، اما همچنان تعداد قابل توجهی از مردان نیز به این اختلال مبتلا می‌شوند. در سال‌های اخیر، آگاهی و شناخت بیشتر از این اختلال در میان آقایان منجر به افزایش موارد گزارش شده شده است.


درمان:
درمان اختلال پرخوری عصبی (بولیمیا نروزا) معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های مختلف است که به بیمار کمک می‌کنند تا رفتارهای پرخوری و رفتارهای جبرانی ناسالم خود را کنترل کرده و بهبودی پایدار پیدا کنند. درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

 1. روان‌درمانی:
   - رفتاردرمانی شناختی (CBT): این روش معمول‌ترین و موثرترین روش درمان بولیمیا است. CBT به بیمار کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهای ناسالم مرتبط با خوردن و وزن را شناسایی کرده و تغییر دهد. همچنین به بیمار آموزش داده می‌شود که چگونه عادت‌های سالم‌تری در زمینه غذا خوردن و واکنش به استرس پیدا کند.
   - روان‌درمانی بین فردی (IPT): این نوع درمان بر بهبود روابط بین فردی و کاهش استرس‌هایی که ممکن است باعث پرخوری شود، تمرکز دارد.
   - درمان گروهی: در برخی موارد، جلسات گروهی با دیگر افراد مبتلا به اختلالات خوردن می‌تواند به بیمار کمک کند تا از تجربه‌های دیگران یاد بگیرد و حمایت اجتماعی بیشتری دریافت کند.

 2. دارودرمانی:
   - داروهای ضدافسردگی: برخی از داروهای ضدافسردگی، مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) مثل فلوکستین، می‌توانند به کاهش علائم بولیمیا کمک کنند، به ویژه اگر همراه با افسردگی یا اضطراب باشد. این داروها می‌توانند به کاهش فراوانی دوره‌های پرخوری و رفتارهای جبرانی کمک کنند.

 3. مشاوره تغذیه:
   - آموزش تغذیه‌ای: یک متخصص تغذیه می‌تواند به بیمار کمک کند تا الگوهای غذایی سالم‌تری را به جای پرخوری و رفتارهای جبرانی ایجاد کند. این شامل آموزش درباره تغذیه مناسب، برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی و ایجاد رابطه‌ای سالم‌تر با غذا است.
   - نظارت بر وزن و تغذیه: در برخی موارد، نظارت مداوم بر وزن و تغذیه بیمار می‌تواند به ارزیابی پیشرفت و اصلاح نیازهای درمانی کمک کند.

4. حمایت خانوادگی و اجتماعی:
   - درمان خانوادگی: در صورتی که بیمار نوجوان باشد یا حمایت خانوادگی ضعیفی داشته باشد، درمان خانوادگی می‌تواند مفید باشد. این نوع درمان به اعضای خانواده کمک می‌کند تا یاد بگیرند چگونه از بیمار حمایت کنند و فشارهایی که ممکن است باعث بولیمیا شود را کاهش دهند.
   - گروه‌های حمایتی: پیوستن به گروه‌های حمایتی می‌تواند به بیماران کمک کند تا درک بهتری از بیماری خود داشته باشند و از تجربه‌های دیگران استفاده کنند.

 5. درمان‌های پزشکی:
   - مراقبت‌های پزشکی: از آنجا که بولیمیا می‌تواند عوارض جسمی جدی داشته باشد، برخی بیماران ممکن است نیاز به مراقبت‌های پزشکی مداوم برای مدیریت عوارضی مانند مشکلات قلبی، عدم تعادل الکترولیت‌ها یا آسیب به سیستم گوارشی داشته باشند.

6. درمان در بیمارستان یا بستری:
   - در موارد شدید بولیمیا که رفتارهای جبرانی یا مشکلات جسمی جدی وجود دارد، ممکن است بستری در بیمارستان یا مراکز درمانی ویژه ضروری باشد تا وضعیت بیمار به صورت مداوم تحت نظر قرار گیرد و درمان‌های تخصصی‌تری ارائه شود.

نتیجه گیری:
باید توجه داشتن که درمان بولیمیا نروزا نیاز به صبر و حمایت دارد و ممکن است چندین ماه تا چند سال طول بکشد تا بهبودی کامل حاصل شود. و این میزان ارتباط کامل با همکاری فرد درگیر با اختلال و ارتباط موثرش با درمانگر دارد. همچنین حمایت مداوم از بیمار و توجه به نیازهای جسمی و روانی او در طول فرایند درمان بسیار مهم است.